وضعیت اضطراری توصیف مناسبی از احوالات این روز‌های سرزمین‌های اشغالی است که بدون جویا شدن از این که ساکنین فلسطین اشغالی در مورد آنچه می‌گویند و نظرشان چیست، می‌توان از اعتراض‌های گسترده، دو قطبی شدید، افزایش بی‌سابقه عملیات استشهادی، شکاف قابل توجه در کابینه رژیم صهیونیستی و اظهارات مقام‌های صهیونیستی، چنین موقعیتی را به صورت ملموس درک کرد.

 «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی اوایل مرداد ماه هشدار داد: این رژیم در پی طرح تغییرات قضائی کابینه تل‌آویو، در وضعیت اضطرار داخلی قرار گرفته است.

اگر بخواهیم عامل اوضاع فعلی و بحران عمیق در اسرائیل را مشخص کنیم می‌توان به آغاز کار دولت راست افراطی رژیم صهیونیستی به نخست وزیری بنیامین نتانیاهو و ارائه طرحی به نام اصلاحات قضائی از سوی اعضای ائتلاف حاکم، اشاره کرد. صرف نظر از اینکه وزیران کابینه نتانیاهو چه اقدام‌های تنش‌زایی را از ابتدای به دست گرفتن قدرت انجام دادند، وجود یک عامل پر زور پشت اصلاحات قضائی برای پیشبرد آن، آتش فشانی از اعتراض‌ها را از ماه‌ها پیش به راه انداخت.

«اصلاحات قضائی» نام طرحی است که جهت کاهش قدرت و اختیارات دیوان عالی رژیم صهیونیستی ارائه گردید و به شدت مورد مخالفت احزاب چپ و میانه، طیف‌های گسترده‌ای از ساکنین فلسطین اشغالی و شرکت‌های خارجی واقع در اسرائیل قرار گرفت.

اصرار ائتلاف حاکم برای پیشبرد این طرح که بخشی از آن تصویب لایحه لغو قانون برهان معقولیت بوده، پای برخی از سیاستمداران و نظامیان سابق رژیم صهیونیستی را نیز به جمع معترضان باز کرده و اعتصاب برخی از مشاغل را نیز به همراه داشته است. صد‌ها نظامی اسرائیلی هم در اعتراض به «کودتای قضائی» نتانیاهو (اصطلاحی که معترضان برای اصلاحات قضائی به کار می‌برند) خدمت خود را ترک کردند.

به موازات بحران اصلاحات قضائی، به تازگی افزایش بی سابقه عملیات استشهادی در سرزمین‌های اشغالی و کرانه باختری در دو دهه گذشته لرزه بر اندام ارتش اسرائیل و صهیونیست‌ها انداخته تا جایی که احساس امنیت را به شدت کاهش داده است. درحالی که رژیم صهیونیستی با همکاری تشکیلات خودگردان فلسطین تا حدی خیالش از جانب کرانه باختری راحت شده بود، اما در حال حاضر تمایل فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری به مقاومت در برابر اشغالگری صهیونیسم بالا رفته و آن‌ها از گروه‌های مقاومت و عملیات آن‌ها نسبت به قبل حمایت قابل توجه‌تری می‌کنند.

از زمان شروع بحران امنیتی و اصلاحات قضائی احساس امنیت ساکنین سرزمین‌های اشغالی به پایین‌ترین حد خود رسیده است تا جایی که شمار مهاجرت‌های معکوس دوباره سر به فلک کشیده و همچنین شکاف بین جناح‌های چپ و راست در اسرائیل را به شدت افزایش داده است. افکارسنجی‌های زیادی در میان ساکنین فلسطین اشغالی صورت گرفته که مهم‌ترین آن‌ها این است که رژیم صهیونیستی در «وضعیت اضطراری» قرار دارد.

نظرسنجی ماه ژوئیه «اسرائیل ویس ایندکس» (Israel Voice Index) که از سازمان‌های تابعه «مؤسسه دموکراسی اسرائیل» است، نشان می‌دهد ۵۸ درصد از ساکنین سرزمین‌های اشغالی معتقد به وجود "وضعیت اضطراری" در اسرائیل هستند. آن‌ها در مورد آینده امنیت داخلی و آینده حاکمیت دموکراسی اصلاً خوشبین نیستند درحالی که میزان خوشبینی به این دو عامل نسبت به ژانویه ۲۰۲۱ کاهش چشمگیری داشته است. بر اساس این نظرسنجی خوشبینی به آینده امنیت داخلی و آینده حاکمیت دموکراسی در ماه ژوئیه ۲۰۲۳ به ترتیب ۳۶ و ۳۸ درصد است، اما این دو متغیر در ژانویه ۲۰۲۱ به ترتیب ۶۳ و ۴۲ درصد بوده است.

با طبقه بندی سیاسی که اسرائیل ویس ایندکس در این رابطه انجام داده اختلاف فاحش در دیدگاه‌های حامیان حزب حاکم و طرفداران احزاب مخالف نسبت به این دو عامل، حاکی از شکاف عمیق در جناح‌های چپ و راست است. در این طبقه بندی خوشبینی رأی دهندگان به حزب حاکم نسبت به آینده حاکمیت دموکراسی در سرزمین‌های اشغالی ۶۹ درصد است درحالیکه در میان رای‌دهندگان به احزاب مخالف تنها ۱۱ درصد است. این مسئله عملاً بدین معنا است که احزاب مخالف به هیچ وجه امیدی به بهبود آینده سیاسی ندارند. از نظر امنیت داخلی هم رأی دهندگان به ائتلاف حاکم ۶۰ درصد به آینده آن خوشبین هستند و حامیان مخالفین تنها ۱۵ درصد به آینده امنیتی امید دارند.

همچنین در این نظرسنجی در مورد احساسات شخصی افراد نسبت به برهه فعلی سوال شده است که در این مورد هم نظرات جناح چپ و راست با یکدیگر بسیار متفاوت است. در این خصوص اکثریت افراد (۷۵ درصد) در جناح چپ گفتند که احساس آن‌ها بدتر از همیشه است درحالی که این حس و حال در ۴۸.۵ درصد از افراد در جناح میانه و ۲۳ درصد افراد در میان جناح راست دیده می‌شود.

با توجه به سطح بالای تنش بین گروه‌ها در جامعه اسرائیل و همچنین شرایطی که در بالا توصیف شد، نظرات جالب توجهی وجود دارد. در این نظرسنجی در مورد این که برخی اعتقاد دارند اسرائیل به علت بحران داخلی شدید در وضعیت اضطراری است و بر لبه فروپاشی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارد از افراد سوال شد که آن‌ها تا چه حدی با این مسئله موافق هستند. اکثریت پاسخ دهندگان (۵۸ درصد) باور دارند که اسرائیل واقعاً در یک وضعیت اضطراری است درحالی که فقط یک سوم با این تحلیل مخالف هستند.

در طبقه بندی اسرائیل ویس ایندکس، ۹۴ درصد از جناح چپ و ۷۸.۵ درصد از یهودیان سکولار، اسرائیل را در وضعیت اضطراری می‌دانند و در سوی مقابل حریدی‌ها و یهودیان ملی مذهبی به ترتیب ۱۸.۵ و ۱۹ درصد و جناح راست ۳۷ درصد معتقد هستند که چنین شرایطی حاکم است.

در میان اعراب و یهودیان هم اکثریت باور دارند که اسرائیل در وضعیت اضطراری است هر چند که این احساس در میان اعراب خیلی بیشتر از یهودیان نمود می‌کند.

این افکارسنجی به صورت واضحی توضیح می‌دهد رژیم صهیونیستی در شرایط بحرانی قرار دارد که ساکنین آن به هیچ وجه چشم انداز مناسبی را برای آینده خود متصور نیستند. این مسئله و افزایش مهاجرت‌های معکوس حاکی از آن است که احساس امنیت به طرز چشمگیری در میان صهیونیست‌ها کاهش یافته است. همچنین آن‌هایی که به امید یک زندگی مطلوب قید وطن خود را زده و به سرزمین‌های اشغالی آمدند حالا به فکر ترک اسرائیل افتادند.

دیدگاه‌های ساکنین سرزمین‌های اشغالی این ایده که رژیم صهیونیستی در لبه فروپاشی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار دارد را بیش از پیش تقویت می‌کند. اینکه ۷۷.۵ درصد باور دارند نتانیاهو و دولتش به برنامه اصلاحات قضائی در کوتاه مدت یا بلند مدت ادامه خواهد داد، ممکن است وضعیت اضطراری در سرزمین‌های اشغالی را تشدید نماید و روند مهاجرت‌های معکوس را شدت بخشد.

این شرایط بستر را برای افزایش مقاومت مردم فلسطین در کرانه باختری و سرزمین‌های اشغالی نیز مهیا می‌سازد و میزان عملیات‌های استشهادی کنونی که در بیست سال گذشته بی‌سابقه بوده را افزایش خواهد داد.

منبع: مهر