حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا قاسمی نیا معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش قم به مناسبت هفدهم شهریور؛ روز جهانی سوادآموزی در سخنرانی پیش از خطبه های نماز جمعه در جمع نمازگزاران گفت:۱۷ شهریور ۱۴۰۲ برابر با هشتم سپتامبر سال ۲۰۲۳، روز جهانی سوادآموزی میباشد و انتخاب یک روز در جهان به نام روز سوادآموزی ناظر به اهمیت موضوع و در مرحله نخست و با اولویت، تلاش برای کاهش نرخ بی سوادی در کشورهای و زنگی برای بیداری ملتها و دولتها و حکومتها خواهد بود.
او افزود:بی سوادی یعنی همان پدیده شومی که ریشه بسیاری از عقب ماندگیها و کاستی هاست و پیکار با آن، یعنی اهدای بستهای از نور به همه آنانی که از این نعمت بزرگ محروم و در جهل و تاریکی دست و پا میزنند و مبارزه با عفریت جهل و بی سوادی، سرآغازی بر همه تحولات و تکاملها و سعادت دنیا و آخرت بشر است.
معاون سواد آموزی استان گفت:وجود چنین روزی در تقویم جهان، تذکری بر یک وظیفه وجدانی و ملی و نیز تأملی بر چگونگی غلبه بر دیو سیاه نادانی است.
قاسمی نیا عنوان کرد: درک دنیای بهترومحیط پیرامون برای تغییر و تکامل و سعادت و رفاه انسان، شاید بهترین تعریف برای سواد باشد. پس این موضوع مهم، حق هر انسان است که فهم شایسته تری نسبت به زندگی و محیط پیرامون خود داشته باشد و با داشتن سواد یعنی فرزند زمان خود هستیم ومغلوب نمیشویم.
او ادامه داد:با سوادآموزی، افراد نسبت به تمامی حق و حقوق خود آشنا میشنود و با فرصت مطالعه و یادگیری، زمینه را برای توسعه و رشد افرادو کشورها نیز فراهم میکند.
قاسمی نیا گفت:آموزش برای همگان، بالابردن سطح معلومات وفرهنگ اسلامی مردم، سوادآموزان به حدی برسندکه خودشان بفهمند، مدرسه نرفتن افرادواجب التعلیم خیلی خطرناک است، ایجادنشاط جدید درکارسوادآموزی تاباسوادی کامل جامعه، سوادآموزی جهادی بلندمدت، سوادآموزی یک جریان مهم فرهنگی، داشتن گواهی نامه دوره ابتدایی یک چیزواجب شمرده شود، پشتیبانی مجدانه دولت ومجلس شورای اسلامی و وزارت آموزش وپرورش ازنهضت سوادآموزی و تعمیق سواد برخی ازاهم نکات بلندوراهبردی درکلام ودستورات بنیان گذارکبیرجمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی رضوان الله علیه ورهبرمعظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنهای عزیزوحکیم مدظله العالی دربیان اهمیت ونقشه راه سوادآموزی میباشد.
او ادامه داد:از آنجا که خالق متعال بنای خلقت بشر به عنوان خلیفه الله را بر علم و آموختن نهاده است هیچ پایانی را نمیتوان بر سوادآموزی ویادگیری مترتب و متصور دانست و مادامی که بشر به آب و غذا برای حیات ونیز بهداشت و مسکن برای رفاه نیاز دارد، به دانستن و یادگیری و علم آموزی هم برای رشد و کمال و سعادت خود نیاز خواهد داشت.اما امروز به اقتضای شرایط و تغییرات و پیشرفتهای جوامع، دیگر سوادآموزی سنتی، پاسخگوی نیاز کامل افراد نیست و با ورود فناوری به زندگی بشر این موضوع بیش از پیش حس میشود که افراد باید سوادهای نوین به ویژه سواد استفاده از رسانه و ورود به فضای مجازی را نیز داشته باشند.زیرا بی سوادی در این فضا تاثیر بسیار مخربی بر روی زندگی انسانها خواهد داشت.
معاون سواد آموزی استان قم می گوید:درعصری که به نام عصر دانایی و پیشرفت نامگذاری شده است و فن آوریهای دیجیتال رشد کرده است باید با کمک سوادهای نوین به دانش ومحصولات وفراوردههای دنیای دیجیتال دست پیدا نمود.
او عنوان کرد:برپایه مطالعات و آمارهای موجود به جز مهارت سواد خواندن و نوشتن، تجهیز به انواع سوادهای کاربردی، تابعی، چندگانه و حرفه آموزی برای داشتن زندگی سالم، لازم و ضروری است.
به گفته او جهان امروز جهانِ سوادهای نو و برتر و کاربردی است. تحولات سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات نیاز همهگیر به بازآموزی و یادگیری دارد. از این رو نهضت سوادآموزی نیز در گام دوم ماموریت و رسالت خطیر خود همراه با همه نظامهای آموزشی در جهان معاصر باید به ترویج و تعمیق و تحکیم انواع سواد در بین بزرگسالان و بازماندگان از تحصیل بپردازد.
معاون سواد آموزی استان گفت:در سوادآموزی و آموزش بزرگسالان نقش و حمایت دولتها میتواند از مهمترین و موثرترین عوامل پیشرفت باشد.همچنین نقش خانواده و اعضای آن و هم سالان فرد بزرگسال در علاقه مندی به سوادآموزی را نباید نادیده گرفت.احساس نیاز در سوادآموز بزرگسال و باور به آن، از محوریترین عوامل رویکرد آنان به باسواد شدن و آموزش میباشد.
او گفت:محتوای آموزشی و آنچه که به عنوان مواد و تولیدات آموزشی در اختیار سوادآموزان قرار میگیرد باید با نیاز آنان در زندگی فردی و اجتماعی ارتباط موثر و مستقیم داشته باشد و آنها را به عنوان گمشده خود بدانند که با زبان خودشان برایشان آماده شده است.
قاسمی نیا افزود:روش آموزش و تدریس و یاد دادن به سوادآموزان بزرگسال میتواند در نگهداشت آنان در فرایند آموزش اثرگذار باشد به عبارتی دیگر به هر مقدار روش آموزش با زبان زندگی و نیاز آنان هماهنگ و هم سان باشد، نقش مهم تر، کاربردیتر و ماندگاری دارد.سوادآموز بزرگسال با توجه به رشد اجتماعی و فردی و اقتضای سن بزرگسالی از تجربیات و اطلاعات و مهارتهایی برخوردار است که انتظار او را از روشها و محتوای آموزشی بیشتر میکند.
او می گوید:افرادی که به عنوان یاریگر آموزشی و یا تسهیلگر وارد فعالیتهای سوادآموزی و آموزش بزرگسالان میشوند مستلزم دور بودن نگاه آنان به عنوان یک شغل میباشد تا در روش تدریس و سیر آموزش خود تمام همت و وقت خود را به عنوان ادای مسئولیت اجتماعی، برای مخاطبان و فراگیران بگذارند و ارتباط مستمر و پایا را در تمام مراحل و موقعیتهای سوادآموز به عنوان مشاوری امین با او باشند.ضرورت دارد در سالروز جهانی سوادآموزی بررسی و قضاوت کنیم که آیاسازمانهای بین المللی به چه میزان توجه به پیشرفت سوادآموزی بزرگسالان، نوجوانان، جوانان، کودکان به ویژه کودکان کار، کودکان خیابانی، کودکان فاقد سرپرست موثر و بی سرپرست و زنان و دختران و اقشار آسیب پذیر داشته اند؟
او گفت:چه میزان به برنامههای پیش بینی شده و تحقق شعار هر سال، دست پیدا کرده اند؟و آیا این عملکردها مطلوب بوده است؟ وجود حدود یک میلیارد نفر بی سواد و بازمانده از تحصیل و یا تارک میان پایه تحصیلی در دنیا آیا عدد ناچیزی است؟! طبق اعلام اخیر مدیرکل یونسکو تعداد ۲۴۴ میلیون کودک در سن مدرسه هنوز مدرسه نرفته اند و در عین حال تعداد ۷۳۳ میلیون بزرگسال نیز هنوز نمیتوانند بخوانند و بنویسند! که دو سوم آنان زنان هستند! و از هر ۱۰نفر کودکی که در سن ۱۰ سالگی به مدرسه میروند، تعداد۶ کودک نمیتوانند یک متن ساده را بخوانند و بفهمند.
او عنوان کرد:به گفته دبیرکل یونسکو در فاصله ۴۰ سال اخیر میلادی، از سال ۱۹۷۹ تا سال ۲۰۲۰ سوادآموزی درجهان حدود ۱۸ درصد پیشرفت داشته است، یعنی از ۶۸درصد به ۸۶ درصد رسیده است در حالی که در جمهوری اسلامی ایران رشد سوادآموزی در بازه زمانی مذکور حدود ۴۲ درصد بوده است و از میانگین جهانی حدود ۲۴ درصد رشد باسوادی کشورمان بالاتر بوده است.
به گفته او زنان و مادران در الگوی جمعیت و تنوع جنسیتی، مهمترین رکن و نقش را در تحکیم خانواده و ساختن جوامع و پایداری آنها دارند. حال باید در سال روز جهانی سوادآموزی سوال کنیم به این جامعه گسترده و اثرگذار چه توجه عملی و کاربردی شده است؟! آیا کودکان بازمانده از تحصیل و واجب التعلیم ازحقوق اولیه خود مانند امنیت، سلامت، بهداشت، آموزش ومسکن برخوردار هستند؟ دولتها و سازمانهای بین المللی و جهانی در راستای تحقق شعار روز جهانی سوادآموزی در سال ۲۰۲۳ که: ترویج سواد برای جهان در حال گذار و ایجاد بنیان جوامع پایدار و صلح آمیز است، چه اقدامات عملی و باورمندانه برای رسیدن به حق عدالت و حفظ کرامت انسانی وبشردوستی انجام داده اند؟!