تاثیر روانشناسی زرد بر سبک زندگی و اثرگذاری آن بر سلامت روان
روانشناسی زرد در رویکردی غیرعلمی به روانشناسی اشاره دارد که توسط سودجویان انجام می‌شود.
شاید شما نیز در فضای مجازی با پست‌ها و پیام‌های این‌چنینی مواجه شده باشید. برای تربیت فرزندت این کار‌ها را انجام بده، برای کاهش اضطراب از فلان راهکار‌ها استفاده کن، برای دوام زندگی زناشویی با همسرت این‌گونه رفتار کن، اگر می‌خواهی مرد‌جذاب، خانم مستقل یا همسر موفقی باشی، فلان نکات را رعایت کن و بسیاری از توصیه‌هایی که معمولا توجه ما را به خود جلب می‌کند و ما نیز بدون آن که از صحت محتوای آن‌ها و علمی بودن این توصیه‌ها مطمئن باشیم آن‌ها را نقل‌قول کرده یا در زندگی خود پیاده سازی می‌کنیم. این‌گونه مفاهیم و راهکار‌ها که به مقوله «تراپی» نگاهی غیرتخصصی و غیرعلمی دارند، در حوزه روانشناسی زرد قرار می‌گیرند. لطفا توجه داشته باشید که مفاهیم، توصیه‌ها و نظراتی که در روانشناسی زرد مطرح می‌شوند شاید در کوتاه مدت اوضاع زندگی شما را بهتر کنند، اما در بلند مدت آسیب‌های غیرقابل جبرانی بر زندگی شما به جای خواهند گذاشت. توصیه‌های روانشناسی زرد در ظاهر شبیه توصیه‌های روانشناسی علمی است، اما در حقیقت از اصول این علم تبعیت نمی‌کند. در دنیا به این نوع روانشناسی بی‌پایه و اساس که از تحقیقات علمی پیروی نمی‌کند، روانشناسی عامه‌پسند نیز گفته می‌شود.
روان‌شناسان زرد چه کسانی هستند؟
از آنجا که علم روانشناسی در بین مردم از محبوبیت خاصی برخوردار است، برخی افراد بدون آن که دانش و آگاهی کاملی در این زمینه داشته باشند، صرفا برای جلب بازدید و توجه مردم و نیز کسب درآمد، شروع به تولید محتوا در حوزه روانشناسی می‌کنند. این گونه افراد با استفاده از تکنیک‌های تبلیغات تأثیرگذار، کلام معجزه آسا، چرب زبانی و تملق سعی می‌کنند در افراد نفوذ کرده و به بهانه ایجاد انگیزه و تغییرات در زندگی آن‌ها در ذهن‌شان ریشه کنند. این در حالی است که برخلاف تصور عموم جامعه، همین توصیه‌های غیرعلمی روانشناسی زرد به جای بهتر کردن اوضاع زندگی مردم، در بلند مدت آثارِ به‌شدت مخربی بر ذهن و زندگی افراد به جای خواهد گذاشت.
علل محبوبیت توصیه‌های عامه پسند
یکی از علل محبوبیت روان‌شناسان زرد، ناآگاهی مردم نسبت به مفاهیم روانشناسی است و همین عدم شناخت نسبی به مسائل روانشناسی علمی است که سبب می‌شود مردم فریب روان‌شناسان زرد را بخورند و پای توصیه‌های آن‌ها بنشینند. ناآگاهی، نداشتن مطالعه کافی و ناشناخته بودن افراد و کتاب‌های معتبر سبب می‌شود افراد، بیشتر تحت تأثیر جملات به‌ظاهر جذاب روان‌شناسان زرد، تیتر‌های جنجالی و مطالب انگیزشی پست‌ها یا حتی کتاب‌های زرد قرار بگیرند. از دیگر علل محبوبیت روان‌شناسان زرد این است که افراد نمی‌دانند در مواقعی که حال خوبی ندارند سراغ چه کسانی بروند و به اشتباه به سمت روان‌شناسان زرد، وبلاگ‌ها، پست‌ها و کتاب‌هایی می‌روند که به آن‌ها انگیزه بدهد. این روان‌شناسان دروغین نیز متخصص دادن «حال خوب موقت و نپرداختن به اصل مشکلات» هستند. در حالی که افراد باید بدانند کنار گذاشتن معضل اصلی و حل نکردن اصل مشکل، پس از مدت کوتاهی، اوضاع و احوال آن‌ها را بدتر می‌کند.
اثرات مخرب روانشناسی زرد
از آنجا که افراد از مشکلات خسته‌اند، تلاش و تمایلی برای طی دوره درمان ندارند؛ در نتیجه جذب توصیه‌های ساده و به‌ظاهر میانبرگونه روان‌شناسان زرد می‌شوند. در این راستا، مردم باید بدانند تغییر بسیار دردناک است. اگر تصور می‌کنید عمری است که زندگی را به خطا و با دردی مزمن طی می‌کرده‌اید و احساس می‌کنید امروز، روز تغییر شماست باید درد حاد ناشی از تغییر را بچشید تا آن درد مزمن را تا آخر عمر با خود نداشته باشید. اما اگر بخواهید بی‌درد باشید و به‌جای مراجعه به متخصص به سمت روان‌شناسان زرد بروید، مانند این است که یک داروی دروغین یا مسکن‌نما را بخورید و توقع داشته باشید حال‌تان بهتر شود. ناگفته نماند که طبیعتا، چون راه درستی را انتخاب نکرده‌اید، نتیجه این رفتار در قالب سرخوردگی، افسردگی و درماندگی بروز خواهد کرد.
مصداق‌هایی از تفاوت روانشناسی علمی با روانشناسی زرد
۱- همه احساسات تو با ارزش هستند. به جای مثبت نگاه کردن، واقع‌بین باش و احساساست را بپذیر
مثبت باش و سعی کن فقط نکات مثبت را ببینی
۲- حتی بهترین رابطه‌ها هم روز‌های خوب و بد دارند؛ چالش همیشه هست
رابطه فقط برای آرامش است. اگر رابطه‌ای آرامشت را به هم ریخت، رهایش کن
۳- تأثیر برخی زخم‌ها ممکن است تا مدت‌ها بر روان شما باقی بماند و همیشه قرار نیست تو را قوی‌تر کند
ذهنت را ثروتمند کن، تو مقصر این وضعیتی که داری هستی
۴- کنترل بسیاری از مسائل از دست تو خارج است پس تو مقصر نیستی
ذهنت را ثروتمند کن، تو مقصر این وضعیتی که داری هستی
۵- زندگی مسابقه نیست که بخواهیم از دیگران جلو بزنیم. ما جوری زندگی می‌کنیم که خودمان راضی باشیم
به همه ثابت کن که از همه آن‌ها بهتری. وقتی تو خوابی، یک نفر سخت در حال تلاش است تا از تو جلو بزند
۶- تلاش کردن و خواستن مساوی با رسیدن نیست. عوامل زیادی بر دستیابی به موفقیت تأثیر می‌گذارند مانند خانواده، جامعه و…
خودت باید بخواهی. اگر موفق نیستی و به چیزی که می‌خواستی نرسیدی به خاطر این است که خودت نخواستی و تلاش نکردی
منبع: جام جم
