فاطمه عباسی معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشورگفت: روز جهانی گرامیداشت افراد دارای معلولیت شنوایی هرساله در آخرین یکشنبه ماه سپتامبر برگزار می شود که امسال مصادف است با ۲۴ سپتامبر (برابربا ۲ مهرماه) که بدلیل اهمیت توجه دادن جامعه به این عزیزان مراسمی درطی یک هفته (۲ الی ۸ مهرماه) برگزار می‌گردد. این هفته فرصتی است که موضوعات و چالش‌های پیش روی جامعه ناشنوایان و سخت شنوایان طرح شده و جامعه را نسبت به آن‌ها آگاه می‌کنند. از دیگر اهداف این روز برجسته کردن تجربیات منحصر به فرد افراد ناشنوا از فرهنگ‌های مختلف اقصی نقاط دنیاست.

 

در این روز طی رویداد‌های گوناگون بر اهمیت مشارکت ناشنوایان در جامعه تاکید کرده و به دیگران یادآوری میشود که: ناشنوایی برابر با ناتوانی نبوده بلکه روش متفاوتی است از تجربه زندگی در دنیا. نکته حائز اهمیت اینکه طی آگاهسازی جامعه سعی شده است عبارت "کر ولال" از واژگان معلولیت شنوایی حذف گردد.

 

اقدامات و آمار و عملکرد سازمان بهزیستی در خصوص توجه و حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت شنوایی درجامعه و کمک به حضور اجتماعی مؤثر در زندگی روزمره و توسعه دسترسی آنان: آسیب شنوایی معلولیتی پنهان و دارای تاثیرات گسترده بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده وی است. میزان شیوع آن در زمان تولد بیش از دو برابر مجموع دیگر اختلالات قابل ارزیابی در نوزادان است (۲ تا ۴ در هزار موالید دچار کم شنوایی شدید تا عمیق می‌باشند). خوشبختانه تشخیص بموقع ومداخله بهنگام روند اثربخشی درخدمات داشته وکاهش معلولیت را درپی داشته است. از موارد ناشنوایی ۲۵% با دلایل ناشناخته است، ۵۰% علت ژنتیک و ۲۵% سایر موارد مانند (زردی، بیماری‌های مادر در حین بارداری و مسائل هنگام زایمان و..) دارند.

تعداد افراد مبتلا به اختلالات شنوایی تحت پوشش سازمان براساس شدت معلولیت

شدت تعداد

خفیف ۷۱۸۴۶

متوسط ۱۲۰۵۶۴

شدید ۱۴۵۴۱۴

خیلی شدید ۴۸۸۶۱

نامشخص ۳۱۹۱

جمع ۳۸۹.۸۷۶

 

لازم بذکر استکه کودکان معلول هر ۲ سال یکبار و موارد بزرگسال ومعلولیت‌های غیر پیشرفته هر ۵ تا ۱۰ سال مورد بررسی وضعیت معلولیت در کمیسیون تخصصی مربوطه قرار می‌گیرند.

 ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی به خانواده وکودک مبتلا به اختلالات شنوایی، در قالب مراکز روزانه توانبخشی

 آمار مراکز روزانه آموزشی توانبخشی خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی:

- تمام کودکان بهره‌مند از خدمات مراکز فوق به صورت ۱۰۰ درصدی از پوشش یارانه برخوردار بوده و میزان کمک هزینه (یارانه) پرداختی از سوی سازمان به ازای هر کودک به مراکز مذکور بین ۲.۲۷۰.۰۰۰ تا ۲.۵۶۰.۰۰۰ تومان در ماه (متناسب با درجه ارزشیابی مرکز)، می‌باشد.

 

ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی به کودکان مبتلا به اختلالات شنوایی در قالب مراکز توانبخشی حرفه‌ای بالای ۱۵ سال

ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی به توانخواهان کم شنوا و ناشنوا در قالب کارگاه‌های تولیدی حمایتی

دفتر امور توانبخشی آموزشی، حرفه‌ای و توانپزشکی برای توانخواهان کم شنوا و ناشنوا پس ازطی دوره‌های آموزش حرفه‌ای در مراکز حرفه آموزی شرایط حضور در کارگاه‌های تولیدی حمایتی را فراهم آورده است تا توانخواهان بتوانند با استقلال نسبی در انجام قسمتی از یک حرفه توانایی کسب شده و بالقوه خویش را در راستای تولید یا ارایه خدمت به کار گرفته و با حضور در کارگاه‌های تولیدی حمایتی در این زمینه موفق گردند. طی سال ۱۴۰۱ تعداد ۳۳۵ نفر افراد دارای معلولیت شنوایی از خدمات کارگاه‌های تولیدی حمایتی بهره‌مند شده اند.

 

ارائه خدمات کاریابی و اشتغال به توانخواهان کم شنوا و ناشنوا در قالب مراکز پشتیبانی شغلی

 

مراکز پشتیبانی شغلی که با هدف تسهیل شرایط دستیابی به شغل پایدار توانخواهان کم شنوا و ناشنوا و بعنوان مؤسسه مجری در برقراری ارتباط با کارفرما و نظارت بر روند بکارگماری توانخواهان اقدام می‌نماید، یکی از برنامه‌های دفتر مراکز توانبخشی روزانه و توانپزشکی بهزیستی کشوربا هدف استفاده از حداقل توان افراد کو شنوا و ناشنوا جهت ایجاد شغل شایسته وایجاد انگیزه و ارتقاء کیفیت زندگی این افراد می‌باشد. این مراکز با استخدام افرادی تحت عنوان مربی شغلی (J.C) مبادرت به ایجاد اشتغال برای توانخواهان می‌نماید. در این مراکز معلولین آموزش حرفه‌ای و کارگاهی نخواهند دید. طی سال ۱۴۰۱ تعداد ۳۳۲ فرد دارای معلولیت شنوایی از این مراکز خدمت گرفته اند.

 

تامین وسایل کمک توانبخشی 

 ۲۰ درصد از اعتبار وسایل کمک توانبخشی به مبلغ ۴۴۵.۱۵۴ میلیون ریال در سال ۱۴۰۱ به افراد دارای معلولیت شنوایی اختصاص یافته است.

 

تعداد کل وسایل کمک شنوایی در سال ۱۴۰۱ سمعک باطری سمعک سایر

۳۲۱۰۶۰،

۲۴۸۷۰،

۲۹۵۹۵۲،

۲۳۸

درحال حاضر تعداد ۵۹۸۱ نفر پشت نوبت خدمات بوده که انتظار میرود تا پایان سال جاری به صفر برسد.

 

کاشت حلزون شنوایی 

از سال ۸۶ اعتبار قابل توجهی با پیگیری‌های بعمل آمده به امر کاشت حلزون اختصاص یافت که جهت کاشت حلزون و تعمیر و تعویض هزینه می‌گردد. تعداد ۲۵۰۰ نفر در سال ۱۴۰۱ توانستند از مساعدت مالی سازمان و توانبخشی بعد از عمل کاشت بهره‌مند شوند. هم چنین در راستای هم افزایی در ارائه خدمات به افراد نیازمند به کاشت، (سرانه هر کودک ۶ میلیون تومان مشمول حمایت می‌گردد وسنین ۴ تا ۶ سال را دربردارد)

 

 ارائه خدمات هنری و هنردرمانی به توانخواهان اختلال شنوایی 

 

این خدمات با هدف بکارگیری هنر و قابلیت‌های آن درتقویت و سلامت بهداشت روان، ارتقای سطح کیفی زندگی این گروه از افراد جامعه، ارتقاء سطح آگاهی عمومی، تلفیق اجتماعی و کمک به مشارکت آنان در جامعه طراحی و در دو بخش ارائه میگردد. 

- خدمات هنردرمانی، نمایش درمانی و موسیقی درمانی درمراکز توانبخشی 

- در حال حاضر در ۱۱۸ مرکز توانبخشی به ۵۱۵۲ توانخواه دارای اختلال شنوایی خدمات هنردرمانی ارائه میگردد.

 

 خدمات مراقبتی

 ارائه خدمات خانواده محور از طریق مراکز مراقبت در منزل و مراکز ارائه خدمات توانبخشی در منزل، به تعداد ۹۴۷ نفر از افراد دارای معلولیت (چند معلولیتی که دارای اختلال شنوایی نیز می‌باشند) از طریق دفتر برنامه ریزی و نظارت مراکز توانبخشی مراقبتی

 

خدمات وحمایت‌های اشتغال

 

تسهیلگری اشتغال ۷۰۴۰ نفر از ناشنوایان در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۶۵ نفر از گروه هدف مذکور در ۵ ماهه اول سال ۱۴۰۲ از طرق مختلف از جمله پرداخت تسهیلات اشـتغالزایی، پرداخت مشوق‌های حمایتی، مشاغل خانگی، تعاونیها، گروه‌های همیار و... محقق شده است.

 

 برنامه غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران

دستاوردها:

۱. پوشش حدود ۱۴ میلیون نفر در طول سال‌های اجرای برنامه (ازسال ۱۳۸۴ الی ۱۴۰۱)

۲. پوشش بیش از ۹۲ درصد موالید زنده کشور در سال ۱۴۰۱،

۳. شناسایی بیش از ۴۰۰۰۰ هزار نفر دارای اختلالات شنوایی از سال ۱۳۸۴ الی ۱۴۰۱،

۴. ارائه خدمات غربالگری شنوایی در حدود ۷۰۰ واحد غربالگری شنوایی به صورت ثابت و سیار

۵. استفاده از ظرفیت‌های بخش غیر دولتی در مراحل غربال، تشخیص و مداخله

۶. کاهش سن تشخیص از ۳ سال به حدود ۱ تا ۵/۱ سال طی ۲-۳ سال اخیر (سنین قبل از سخن گفتن)

۷. وجود کارشناسان مجرب و آموزش دیده و علاقمند (برگزاری بیش از ۴۰ کارگاه آموزشی در طول سالیان اجرا)

۸. پوشش مناطق محروم و روستایی از طریق خرید خدمت از بخش غیردولتی (در این مناطق خدمات غربالگری رایگان می‌باشد)

اشاره به این موضوع خالی از لطف نیست که با توجه به عملکرد درخشان این برنامه در سطح کشور، ایران یکی از ۷ کشور اصلی همکار برنامه با سازمان بهداشت جهانی در زمینه غربال شنوایی می‌باشد. 

 

 برنامه غربالگری شنوایی سنین ۳ تا ۵ سال (پیش دبستانی)

این برنامه از سال ۱۳۹۶ بصورت پایلوت آغاز و در حال حاضر با استفاده از حدود ۲۰۰ دستگاه در کشور در حال اجرا بوده و تاکنون بیش از ۷۰۰ هزار نفر تحت پوشش برنامه قرار گرفته اند.

 

 پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان دارای معلولیت و شهریه دانشجویان معلول

تعداد دانش آموزان دارای معلولیت شنوایی بهره‌مند از کمک هزینه تحصیلی ۱۸۵۰۰ نفر (با سرانه سالانه ۷۰۰ هزارتومان) و تعداد دانشجویان دارای معلولیت شنوایی که شهریه دریافت می‌نمایند ۱۸۹۸ نفر می‌باشند (به ازائ هرترم میانگین ۶ میلیون نفر)

 

طرح ارتقای توانمندی افراد دارای معلولیت شنوایی، بینایی، آسیب نخاعی و سالمندان

این فعالیت به منظور ارتقای دانش افراد در خصوص مهارت‌های زندگی و سبک زندگی سالم، آشنایی افراد تحت پوشش با مسائل روان شناختی مرتبط با نوع معلولیت، افزایش مشارکت افراد در فعالیت‌های اجتماعی و مطالبه گری، افزایش مسئولیت پذیری افراد نسبت به خود، خانواده و جامعه، افزایش تعاملات بین فردی و خانوادگی و جامعه با تغییر در نگرش نسبت به معلولیت اجرا می‌شود در حال حاضر تعداد ۱۲۰۷ نفر با معلولیت شنوایی تحت پوشش این طرح می‌باشند.

 

در راستای جامعه پذیری افراد دارای اختلالات شنوایی پوشش سایر خدمات سازمان نیز از جمله اورژانس اجتماعی، خدمات مشاوره ای، بیمه‌های اجتماعی وخدمات مددکاری وحمایتی بویژه برای زنان سرپرست خانوار شامل این عزیزان می‌گردد.

 

 تشکیل شبکه ملی ناشنوایان متشکل از مجموعه تشکل‌های مردم نهاد فعال در حوزه ناشنوایان در سطح کشور 

 حمایت از طرح‌ها و برنامه‌های ملی و استانی شبکه و انجمن‌های استانی به ویژه آموزش زبان اشاره به فراگیران در سطح کشور (در سال ۱۴۰۱ تعداد ۳۵۰ نفر در دوره‌های آموزشی تربیت مترجم زبان اشاره شرکت داشتند) و نیز تعداد ۶۸۰۰ مورد اعزام مترجم جهت پیگیری رفع نیاز‌های ارتباطی این عزیزان با مراجع مختلف جامعه به انجام رسیده است.