آثار تاریخی و بناهای کهن لرستان از گزند سیل مهیب ۹۸، در امان نماندند و خسارات متعددی به بناهای تاریخی از پل‌های هزارساله گرفته تا خانه‌های تاریخی وارد شد.

بیشترین خسارت سیلاب متوجه بسترها، پایه‌ها و اتصال بستر و پایه‌ها در پل‌های تاریخی لرستان بود به‌طوری‌که یکی از پایه‌های پل تاریخی «کشکان» در آب غوطه‌ور شد و آب آن را با خود برد و به پل پایین‌دستی برخورد کرد و موجب خسارت به این پل هم شد و پایه اصلی آن ۱۳ درجه کج شد.

همچنان این بناهای تاریخی لرستان بعد از وقوع سیلاب، حالشان ناخوش است و در وضعیت بدی به سر می‌برند، هنوز کار مرمت این بناهای تاریخی بعد از سیلاب به طور کامل انجام نشده و این در حالی است که با بارانی دیگر در فصل بارندگی‌ها باید منتظر اتفاقات ناگوار برای پیکر نیمه‌جان این بناهای تاریخی لرستان باشیم.

در مجموع بیش از ۱۰۰ بنای تاریخی لرستان تحت‌تأثیر سیلاب قرار گرفتند و آسیب‌هایی به آنها وارد شد که نیازمند به مرمت و استحکام‌بخشی اساسی هستند.

برای مرمت پل‌های تاریخی به اعتبارات ویژه نیاز داریم

عطا حسن‌پور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان دراین‌رابطه، اظهار داشت: مرمت پل‌های تاریخی علاوه بر اعتبارات حوزه میراث‌فرهنگی نیازمند اعتبارات ویژه از سوی ستاد مدیریت بحران است.

وی گفت: با اعتباراتی که ما در حوزه میراث‌فرهنگی دریافت می‌کنیم، امکان مرمت پل‌های تاریخی وجود ندارد و نیازمند اعتبارات ویژه ستاد مدیریت بحران نیز هستیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، ادامه داد: پل‌های تاریخی لرستان تنها یک بنا نیستند؛ بلکه ابرسازه‌های آبی و تاریخی در جهان هستند؛ اما با اعتبارات حوزه میراث‌فرهنگی استان قادر به مرمت این بناهای ارزشمند نیستیم و باید ستاد مدیریت بحران استان، اعتبارت لازم را در این حوزه اختصاص دهد.

«کشکان» در هراس سیلاب

حسن‌پور، عنوان کرد: متأسفانه بر اثر سیل ویرانگر سال ۹۸ یکی از پایه‌های پل تاریخی «کشکان» با هزار سال عمر، به سمت شرق خمش پیدا کرده و امکان واژگونی آن در صورت سیل‌های وجود دارد، ولی با اعتبارات محدود مرمت اداره کل میراث‌فرهنگی استان، امکان انجام کارهای ویژه در این حوزه وجود ندارد.

وی با بیان اینکه لرستان با دارابودن ۱۰۰ پل تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی به‌عنوان سرزمین پل‌های تاریخی شناخته شده است، افزود: برای حفاظت از این شاهکارهای معماری جهان به دنبال ثبت جهانی این پل‌ها هستیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، اضافه کرد: هیچ‌کدام از پل‌های ایران، شرایط و شباهتی با پل‌های عظیم و تاریخی لرستان ندارند و همین امر به‌تنهایی برای ثبت جهانی این بناهای تاریخی و ارزشمند بسیار مؤثر است.

حسن‌پور، ادامه داد: علاوه بر این، در حوزه پایگاه پل‌های تاریخی کشور، یک پایگاه به‌تنهایی، مختص لرستان است و همین امر نشان‌دهنده ظرفیت پل‌های تاریخی لرستان برای ثبت جهانی است.

مادر پل‌های تاریخی ایران را دریابید

بنابراین گزارش، پل «کشکان» دارای پایه‌هایی به مساحت بیش از ۲۰۰ متر و ارتفاع بلندی به‌اندازه یک ساختمان ۱۲ طبقه است که مساحت پایه‌ها و ارتفاع پل «کشکان» در هیچ پلی در دنیا وجود ندارد.

پل تاریخی «کشکان» در بخش چگنی بر روی رودخانه‌ای به همین نام و در مسیر راه باستانی «شاپور خواست» به «طرهان» احداث شده و در متون تاریخی از آن به‌عنوان «کژکی» یادشده است.

باستان‌شناسان به پل «کشکان» لقب مادر پل‌های تاریخی ایران را داده‌اند؛ این پل طولانی‌ترین و عظیم‌ترین پل در ایران محسوب می‌شود و طول آن ۳۲۵ متر و ارتفاع آن نیز ۱۵ متر بوده و از سنگ‌های بسیار حجیم و تراش‌خورده برای ساخت آن استفاده‌شده است.

کتیبه پل تاریخی «کشکان» حدود یک قرن پیش از بدنه این پل سقوط کرده و هم‌اکنون در قلعه «فلک‌الافلاک» خرم‌آباد در حال نگهداری است؛ اما اداره کل میراث‌فرهنگی لرستان باتوجه‌به نسخه اصلی کتیبه پل «کشکان»، کتیبه‌ای که از جنس خود سنگ‌های این پل تاریخی بوده را به‌صورت کپی ساخته و بر روی پل نصب‌کرده است.

مواد و مصالح این بنای سترگ از سنگ، گچ و آجر تشکیل‌شده است و در کنار این پل بقایای سه پل دیگر از دوره‌های گذشته وجود دارد که با مشخصات پل‌های ساسانی قابل‌مقایسه هستند. پل تاریخی کشکان با شماره ۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید است.

منبع: مهر