آیین افتتاحیه رویداد «الزامات و سازوکار‌های تقویت مرجعیت رسانه‌ای در ایران» امروز ۱۸ مهرماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسئولان کشوری، اساتید دانشگاه، نخبگان و پژوهشگران در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد با گرامیداشت پیروزی‌های جبهه مقاومت گفت: شاید پیش از این یک رویا بود که رزمندگان فلسطینی بتوانند این قدر افتخارآفرینی کنند و از آن سو، رژیم ددمنش صهیونیستی در حال جنایت انسانی در یک محدوده جغرافیایی است که بیش از ۱۵۰ حمله ددمنشانه انجام داده و به دنبال قطع آب و برق و از بین بردن زیرساخت‌ها در غزه است. از این رو باید جامعه فرهنگی و رسانه‌ای کشور در این زمینه اعلام انزجار خود را نشان دهند و این همراهی را داشته باشند. وزارت ارشاد نیز در پی تدارک برنامه‌ای برای بروز این احساسات پاک و خالصانه است.

وی با اشاره به اینکه ما در اثنای بررسی برنامه هفتم هستیم و دغدغه‌های مهمی در رابطه با مرجعیت رسانه‌ای و فعالیت رسانه‌ها داریم، افزود: یک جریانی در تلاش بود که حکمرانی فرهنگی و رسانه‌ای نظام در سال‌های گذشته تضعیف شود. بخشی از اینکه چطور رسانه‌های داخلی روند کاهشی را طی کرده است، مربوط به فناوری‌ها است که اقدام به تولید اخبار جعلی کردند، بنابراین اخبار جعلی و نبود باورپذیری، تهدید جدی برای امنیت ملی است. از این رو باید از هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین در این راستا کمک بگیریم. ما به فناوری‌های نوین به دیده تهدید نگاه نمی‌کنیم و آن را یک فرصت می‌دانیم.

اسماعیلی ادامه داد: در حال حاضر هم در بحث مخاطبان و هم در بحث همراهی و اعتماد مشکل داریم و باید با تصویر وضعیت موجود که مهم است، به بررسی میزان اعتبار و اعتماد رسانه‌های داخلی بپردازیم و در راستای تقویت آن‌ها تلاش کنیم. مأموریت ما بر همین اقتضاست که مقام معظم رهبری نیز در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری به مسئله بازآرایی رسانه‌ای به عنوان اولین موضوع فرهنگی اشاره کردند و جهاد تبیین نیز در همین مجموعه قابل فهم است و همه این مسائل از مسیر رسانه می‌گذرد و باید بیندیشیم که چگونه می‌توانیم از این وضعیت به وضعیت جدید تغییر یابیم.

پذیرش اصل تنوع در حوزه سکو‌های داخلی

وی در ادامه به وضعیت مهاجرت از سکو‌های خارجی به داخلی اشاره کرد و آن را اتفاقی مهم خواند و تصریح کرد: میزان مصرف اینترنت مردم از ۶ ترابایت اینترنت، ۴ ترابایت در بخش سکو‌های خارجی بود؛ بعد از یک سال این موفقیت نظام رسانه‌ای ماست که در ایتا، بله، روبیکا و... بالای ۵۰ میلیون نفر حضور دارند و ما اکنون خیل عمده‌ای از دوستانمان در فضای حاکمیتی برای کسب خبر به سکو‌های داخلی مراجعه می‌کنند. ویراستی هم فضای مهمی است که محل حضور اقشار مختلف شده است و باید دایره آن را توسعه دهیم. چند سال پیش این مهاجرت شکست خورد و این بار دولت پای کار بود و نتیجه گرفت.

وزیر ارشاد با تأکید بر تقویت مرجعیت رسانه‌ای گفت: امکان ندارد که بگوییم رقبا را حذف می‌کنیم تا بمانیم؛ باید با پذیرش اصل تنوع بتوانیم مرجعیت رسانه‌ای را تقویت کنیم. براساس نظرسنجی‌ها میزان اعتماد مردم به رسانه‌های خارجی کاهش زیادی داشته است و باید تأکید کنم با وجود اینکه میزان مرجع بودن دسترسی به اخبار در رسانه ملی کاهش یافته، اما هنوز بالاترین مرجع برای دسترسی به اخبار در کشورمان، رسانه ملی است.

پیگیری تقویت مرجعیت رسانه‌ای

اسماعیلی ادامه داد: در راستای ارتقای مرجعیت رسانه‌ای از همه راه‌های ارتقای وضعیت اعم از بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی استفاده می‌کنیم. همچنین استفاده از هوش مصنوعی در مقابله با اخبار جعلی و تقویت مراجع داخلی و تلاش برای رقابت سالم و پذیرش تنوع رسانه‌ای در یک بسته پیگیری می‌شود. همچنین پلتفرم نمایش خانگی در سال‌های اخیر رشد یافته و یا پخش زنده وارد عرصه‌های خبری شده است و باید در این زمینه قوانین و آیین‌نامه لازم در حوزه صوت و تصویر در عرصه‌های خبری تدوین و تنظیم شود. 

وی تأکید کرد: متولی اصلی حکمرانی رسانه‌ای در اختیار وزارت ارشاد است. در حال حاضر ۴۸ خبرگزاری مجوز فعالیت دارند که در هیچ جای دنیا اینطور نیست و در بسیاری از آن‌ها پایه‌ترین خدمات خبرگزاری ارائه نمی‌شود و باید این حوزه را سامان دهیم. همچنین برای حدود ۱۴ هزار رسانه مجوز فعالیت صادر شده است، که در هیئت نظارت با کار فراقوه‌ای در حال بررسی این مسائل هستیم.

وزیر ارشاد گفت: در حوزه رسانه سه نوع حمایت وجود دارد؛ یکی در حوزه توزیع آگهی در روزنامه‌هاست که با توجه به حذف روزنامه از سبد رسانه‌ای که اکنون به یک درصد کاهش یافته است، هنوز در فرآیند کار ما اصلاح نشده است که در حال اصلاح آن هستیم. دیگری یارانه کاغذ است که توزیع مستقیم یارانه‌ها نیاز به بازمهندسی و بازنگری دارد و در روز‌های آینده آیین‌نامه‌های جدید آن ابلاغ می‌شود. در حوزه رسانه‌ها نگاه دولتی نداریم و وقتی صندوق هنر را تحویل گرفتیم، ۴ هزار نفر در آن عضو بودند و اکنون به ۱۲ هزار نفر رسیده است که بیش از ۲۰۰ رصد رشد کرده است و ما مدیران رسانه‌ها را ملزم کردیم که خبرنگاران را بیمه کنند.

اسماعیلی تصریح کرد: امسال برای اولین بار مبتنی بر سیاستگذاری رهبر انقلاب در حوزه مدیریت فرهنگی، شاخص‌های فرهنگی را به حوزه سینما، هنر، فرهنگ و ... اعلام کرده‌ایم و از رسانه‌هایی حمایت می‌کنیم که شاخص‌های فرهنگی را ارتقا دهند؛ بنابراین نیاز داریم در حوزه بازآرایی رسانه‌ای قدم‌های جدی‌تری برداریم و توقع ما از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی این است که زیرساخت‌های قانونی آن را فراهم کند و در حوزه برنامه هفتم، فرهنگ و هنر و رسانه قیچی نشود.