چند روزی است که آیت‌الله رضا رمضانی دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت (ع) میهمان مسلمانان و شیعیان برخی کشور‌های آفریقایی است که شاید ندانیم در کجای این قاره پهناور قرار دارد؛ کشور‌هایی همچون مالاوی، بروندی، تانزانیا و ماداگاسکار که رمضانی ضمن دیدار با بزرگان دینی این کشور‌ها در نماز‌های آنان حاضر شده و برای علاقه‌مندان سخنرانی می‌کند.

رمضانی در همایش وحدت در نمایندگی جامعة المصطفی العالمیة در مالاوی که در جنوب غرب آفریقا قرار دارد، اظهار داشت: آفریقا یک ظرفیت و قاره ثروتمندی است. استعمارگران با چپاول ثروت‌های این قاره اجازه ندادند این ثروت به نفع ملت‌های قاره آفریقا باشد، نگذاشتند تا ملت آفریقا خود را باور کند. اگر پیامبر اکرم (ص) امروز زنده بود به تک تک مردم آفریقا این پیام را می‌داد که خود را باور کنید، اعتماد به نفس داشته باشید و به خودتان تلقین کنید که ما می‌توانیم. اگر پیامبر (ص) امروز زنده بود این پیام را می‌داد که اجازه ندهید دیگران درباره شما تصمیم بگیرند، خودتان تصمیم بگیرید و به حق و حقوق‌تان برسید.

وی افزود: اگر پیامبر (ص) امروز زنده بود، تاکید می‌کرد که مسلمانان بر شریعت اسلام تاکید ورزند؛ نه فقط نماز و نماز جماعت بلکه همه احکام اجتماعی اسلام مثل حج، امر به معروف و نهی از منکر و جهاد را شامل می‌شود. رفتار ما باید شبیه رفتار پیامبر (ص) باشد و ضرورت دارد تا از نظر اخلاق و معنویت رشد کنیم.

سیاست طاغوتی و فرعونی «تفرقه بیانداز و حکومت کن»

رمضانی، تفرقه را براساس آیات قرآن، یک سیاست طاغوتی و فرعونی دانست و تصریح کرد: تفرقه موجب شکست و درماندگی مسلمانان می‌شود و برای جلوگیری از این اتفاق به حبل الله که همان صراط مستقیم الهی است، باید تمسک کنیم. اختلاف و تفرقه، ضعف و آسیب پذیری را به دنبال دارد، ولی اتحاد و همدلی موجب قدرت و بازدارندگی می‌شود. دشمنان اسلام از دیرباز از سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کُن برای ایجاد شکاف در صفوف امت واحده اسلامی استفاده می‌کردند و مقابله با چنین سیاستی باید از رهنمود‌های وحدت آفرین قرآن کریم استفاده، و آن را به صورت عملی در جامعه اسلامی، عملی کرد. به همین دلیل اتحاد و همبستگی همیشه به عنوان یکی از عوامل اساسی برای مقابله با جبهه کفر در قرآن کریم مطرح شده است.

این استاد سطوح عالی حوزه درباره ضرورت شناخت جهانیان از پیامبر (ص) گفت: اگر پیامبر (ص) در دنیا شناخته و شناسانده شود، همه از او پیروی خواهند کرد، اما متاسفانه دشمنان به پیامبر (ص)، بی‌مهری و اهانت می‌کنند. رسول خدا (ص) با نژادپرستی به شدت مقابله کرد. در عصر جاهلیت افراد سیاه‌پوست هیچ جایگاهی نداشتند، اما پیامبر (ص) آن‌هایی که سیاه چهره بودند را محرم خود قرار داد و در حلقه اول اصحاب پیامبر (ص) بودند. بلال هیچ وقت از پیامبر (ص) معجزه نخواست، چون کلمات ایشان معجزه بود. در آئین اسلام فرقی بین عرب و عجم و سیاه و سفید نیست مگر در ارزش‌های انسانی و الهی؛ لذا پیامبر (ص) به همه اعتماد به نفس داد.

چهار هزار معنویت جعلی ساختند

دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در نشستی دیگر با شخصیت‌های مسیحی مالاوی سخن از معنویت گفت و این که دین چگونه می‌تواند در تمام صحنه‌های زندگی جریان داشته باشد. رمضانی از تسامح در شریعت به عنوان یکی از عوامل انحراف جامعه غرب یاد کرد و نتیجه آن را از بین رفتن اصل دین دانست و با اشاره به جدایی کامل دین از سیاست در جوامع غربی گفت: خطر آنجا است که سیاست از دین جدا شد و حکومت نیز منحرف شد و حالا قصد دارند تا دین و کلیسا را نیز همراه خودشان کنند لذا ازدواج همجنسگرایان را در کلیسا برگزار می‌کنند. در نهایت خانواده‌ها نیز به انحراف کشیده شدند، ولی ما می‌گوییم که خانواده از زن و مرد و فرزندان تشکیل می‌شود در حالی که آنان به هر دوتایی که زیر یک سقف قرار بگیرند، خانواده می‌گویند خواه دو زن، دو مرد یا یک انسان و یک حیوان باشد.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر مقابله عالمان دینی با انحرافات جامعه بیان داشت: امروزه می‌خواهند بشریت را به یک معنویت بدون خدا دعوت کنند در حالی که باید با آن مبارزه کنیم و بگوییم که معنویت تنها با خدا حقیقت پیدا می‌کند؛ متأسفانه الان در اروپا و آمریکا حدود چهار هزار معنویت جعلی و بدلی ساخته شده است.

وی پیرامون ارتباط با نسل جوان اظهار کرد: ارتباط با این نسل نباید فقط در مجلس دعا روز یکشنبه در کلیسا باشد بلکه باید به سوالات آن‌ها در زمینه‌های مختلف پاسخ بدهیم. به جوانان باید گفت که تنها به سراغ ایمان نروند؛ قرآن وقتی درباره جامعه اسلامی و انسانی صحبت می‌کند به دو امر اصالت می‌بخشد که یکی ایمان و دیگری عمل است. رجوع به کتب مقدس ضروری است و شایسته است تا انحرافات ایجاد شده را شناسایی کنیم و با استفاده از دستورات انجیل مقدس و قرآن کریم بدان پاسخ بدهیم. باید آیات مرتبط با انحرافات جامعه را در قرآن و انجیل به طور مداوم مطالعه کنیم.

آیا هیچ امر مقدسی وجود ندارد؟

رمضانی با تشریح انحرافات جامعه لیبرالی گفت: از انحرافات لیبرالیسم این است که اهانت به پیامبران الهی را آزادی می‌دانند؛ بنده وقتی در شورای ادیان در شهر هامبورگ بودم به ما می‌گفتند که عکس حضرت عیسی (ع) را با تصویر اسب جا به جا می‌کنند و آن را امری عادی جلوه می‌دادند در حالی که از نگاه ما این اهانت به مقدسات است. اهانت به حضرت عیسی، موسی، ابراهیم و نوح علیهم السلام برای ما غیرقابل قبول است و فرقی بین پیامبران قائل نیستیم. متأسفانه الان قرآن را آتش می‌زنند، به پیامبر اسلام توهین می‌کنند و آن را خوب جلوه می‌دهند. قداست شکنی یعنی هیچ امر مقدسی وجود نداشته باشد و اگر چیزی مقدس شمرده شد، یک تیغ به ریشه آن می‌زنند.

وی با تاکید بر این مسئله که عده‌ای به دنبال محو کردن دین هستند، بیان داشت: من با سر اسقف ارتدکس در گرجستان جلسه داشتم، به من گفت که شما دوران تلخ ۷۰ ساله کمونیست را تجربه نکرده اید؛ آن‌ها به هیچ وجه اجازه عبادت را نمی‌دادند و مساجد و کلیسا‌ها را تبدیل به انبار کردند. عده‌ای سعی دارند که دین را خرافه جلوه دهند و از این نظر با تمام قوا در صدد مبارزه با آن هستند.

وظیفه علمای دینی حفظ دین است

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت (ع) به تبیین وظیفه یک عالم دینی پرداخت و گفت: عالم دینی باید در صدد احیا و حفظ دین باشد. گروهی قصد محو کردن دین را داردند و گروهی نیز می‌خواهند دین کمرنگ و محدود شود و احکام آن تعطیل گردد. هر دو گروه در نهایت قصد دارند تا ادیان، دغدغه اصلی بشر نباشند و در زندگی ما هیچ نقشی ایفا نکنند در صورتی که ما قائل هستیم که دین در تمام صحنه‌های زندگی از جمله فکر، عقیده، اخلاق، عمل، فرهنگ، جامعه، سیاست، اقتصاد و عدالت جریان دارد. نگاه مذکور به عنوان یک نگاه دقیق به ابعاد دین از نظر علمای اسلام است.

وی با اشاره به طوفان الاقصی و جنایت‌های رژیم صهیونیستی در حمله به مردم بی دفاع غزه گفت: ظلم هیچ وقت پایدار نخواهد بود؛ لذا با هر ظلم و ستمی باید مقابله کرد. پیامبر (ص) ظلم را درباره انسان نمی‌پذیرفت. صهیونیست‌ها، سرزمین فلسطین را اشغال و مردم آن را آواره کردند، اما این ظلم پایدار نخواهد بود و آه مظلومان دامن ظالم را خواهد گرفت.

در این همایش که حسین الوندی سفیر جمهوری اسلامی ایران، حجت الاسلام تقوی نماینده جامعة المصطفی و علمای شیعه و سنی حضور داشتند، دبیر کل مجمع اهل بیت (ع) با تأکید بر اینکه همه مسلمانان باید پیامبر (ص) را الگوی خود قرار دهند افزود: در روایت نبوی آمده که مسلمانان برادر دینی یکدیگر هستند و در این راستا باید وظیفه برادری و اخوت را بشناسند؛ لذا امروز برادران مسلمان نسبت به یکدیگر وظایف سنگین‌تری دارند. امروز دشمنان اسلام درصدد ایجاد اختلاف میان مسلمانان هستند و همه ما باید بسیج شویم تا جلوی اختلافات را بگیریم و با وحدت و انسجام به قدرت و اقتدار برسیم؛ اقتدار سیاسی و فرهنگی و هر چیزی که مسلمانان را در دنیا سربلند کند.

اول، خودمان را تربیت کنیم

آیت الله رمضانی سفری هم به بروندی داشت؛ کشوری کوچک در دل آفریقا. وی در دیداری که با مبلغان دینی این کشور داشت، توصیه‌هایی به آنان کرد. مثلا گفت که دین و آداب دینی را خوب یاد بگیریم و به مردم یاد دهیم و لازمه آن، این است که همیشه دانش دینی خود را افزایش دهیم؛ به عبارت دیگر اول تفقه در دین یعنی فهم عمیق از دین پیدا کنیم و بعد مردم را هشدار دهیم.

وی ضمن بیان چند حدیث درباره جایگاه دانشمندان و ضرورت حفظ حرمت آنان گفت: امام صادق (ع) فرمود هر کسی که به عالم اهانت کرد انگار به رسول اکرم (ص) اهانت کرده است. حال اگر آن شخص جایگاه مرجعیت و ولایت فقیه را داشته باشد که نائب امام زمان (عج) است، اهانت به او اهانت به رسول اکرم (ص) است.

این استاد حوزه به مبلغان دینی سفارش کرد تا به خودسازی اهمیت دهند و ادامه داد: اول خودمان را تربیت کنیم تا بتوانیم دیگران را تربیت کنیم. اول خودمان مؤدب باشیم بعد دیگران می‌توانند در کلاس ادب ما شرکت کنند. وقتی ما مراقب زبان خودمان نباشیم، نمی‌توانیم برای دیگران الگو باشیم و مردم ما را قبول نمی‌کنند. معلم دین غیر از معلم ریاضی است، مردم از معلم دین انتظار رفتار خوب دارند. البته ما معتقدیم که اگر معلم ریاضی هم مودب باشد، می‌تواند بسیار اثر داشته باشد.

وی تأکید کرد: ما باید بر اساس فهم مخاطبان حرف بزنیم و به گونه‌ای سخن بگوییم که مخاطبان خوب بفهند و تربیت شوند. همه چیز فقط منبر نیست، باید مبلّغان مهارت کلاس‌داری و آموزش قرآن را هم یاد بگیرند. حلقه‌های معرفت داشته باشید و مباحث قرآن و نهج البلاغه را مطرح کنید. بین خودتان وحدت، انسجام و همدلی را حفظ کنید. اختلاف سلیقه باشد مهم نیست، اما شیطان به دنبال اختلاف و ایجاد کینه است و باید با کینه شیطانی مقابله کنیم.

چه امانتی به ما سپرده شده است؟

رمضانی از دین به عنوان امانتی یاد کرد که به دست مبلغان داده شده و افزود: زمانی که در شهر وین بودم، خدمت آیت‌الله بهجت رسیدم و از ایشان خواستم برای ما دعا کند. ایشان فرمودند «شما را به خدا می‌سپارم و خدا را به شما می‌سپارم» در ادامه توضیح دادند «شما باید نام خدا را پر دل‌ها و ذهن‌ها زنده کنید، بعضی می‌خواهند نام خدا را بمیرانند، شما باید زنده کنید.» لذا خدا و دین امانتی است که به ما سپرده شده است.

دبیرکل مجمع اهل بیت (ع) همچنین در این کشور دیداری با طلاب مدرسه علمیه امام زین العابدین (ع) وابسته به جامعة المصطفی داشت و به آنان گفت: هیچ وقت فکر نکنید ما فارغ التحصیل می‌شویم. ممکن است مقطعی مثل کارشناسی، ارشد یا دکتری را تمام کنید، اما یک طلبه هیچ وقت فارغ التحصیل نمی‌شود، چون معارف دینی بی‌نهایت است. مسئولان مدرسه در کنار دروس عمومی حوزه، برای آموزش معارف قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه برنامه ریزی کنند و به صورت موضوع شناسانه درسنامه‌ای تهیه شود. قرآن را که حفظ می‌کنید، به صورت موضوعی هم در آن کار کنید. برای نمونه درباره موضوعاتی مثل شفاعت، کرامت، انسان و خودسازی به صورت تخصصی کار کنید. همچنین لازم است که ره‌نامه‌ای برای پژوهش تهیه شود و در کنار آن مهارت‌هایی مثل کلاس داری، پرسش و پاسخ، آموزش قرآن، سخنرانی، تدریس و تبلیغ را یاد بگیرید.

شکل مواجهه غرب با اسلام در ۱۰۰ سال اخیر

وی همچنین در ضیافت جماعت شیعیان خوجه کشور بروندی حضور یافت و از انواع مواجهه با دین سخن گفت که در ۱۰۰ سال اخیر شاهد دو نوع مواجهه با دین بودیم؛ اول اینکه عده‌ای خواستند دین را محو کنند و گفتند که دین خرافه است، واقعیت ندارد و ساخته دست افراد فقیر و تهیدست است؛ لذا حکومت را بر اساس بی‌دینی یعنی کمونیسم تشکیل دادند. مواجهه دوم با دین این است که عده‌ای نتوانستند دین را از بین ببرند، اما محدودش کردند. محدود کردن دین کار غربی‌ها است. آنان نتوانستند با دین مبارزه کنند، اما چیز‌هایی مثل معنویت‌های بدلی و جعلی را جعل کردند و ساختند.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت (ع) درباره استقبال غرب از اسلام گفت: ایام محرم در مهم‌ترین میدان‌های شهر‌های آمریکا، آلمان، اتریش و فرانسه، عزاداری برای امام حسین (ع) برقرار است. در روسیه تعداد زیادی مرکز اسلامی وجود دارد و دست‌کم از صد کشور به پیاده‌روی اربعین می‌روند. همچنین در تمام مراکز مهم دنیا مثل هاروارد، سوربون و کمبریج و آکسفورد درباره اسلام مطالعه می‌کنند. بلوک شرق و غرب در مقابل هم بودند، اما امروز از بلوک شرق خبری نیست، آنچه که در برابر استعمار می‌ایستد قدرت اسلام و مسلمانان است.

عیادتی جانبخش از دانشمند شیعی

از آنجا که در روایات به عیادت بیماران سفارش شده، آیت الله رمضانی هم در سفری که به بروندی داشت، از حاج «عبدالحسین» از شخصیت‌های سرشناس شیعی بروندی عیادت کرد و از خدا شفای این اندیشمند را طلب کرد. حاج عبدالحسین که از دیدن دبیرکل مجمع اهل بیت (ع) خوشحال شده بود، اظهار داشت: دیدار آیت الله رمضانی جان دیگری به من داد تا به ادامه فعالیت‌های دینی خودم بپردازم. من ۹۳ سال سن دارم و خدا را شکر می‌کنم که نخستین فردی بودم که مکتب اهل بیت (ع) را در کشور بروندی معرفی کردم.

استقلال کشور‌های شرق آفریقا مدیون تانزانیاست

تانزانیا کشوری در شرق آفریقا مقصد دیگر دبیرکل مجمع اهل بیت (ع) بود؛ کشوری که بیش از ۳۴ درصد از جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند و از این تعداد ۱۰ درصد یعنی کمتر از دو میلیون نفر شیعه هستند. شیعیان این کشور متشکل از خوجه‌های اثناعشری و غیرخوجه‌ها هستند و در شهر‌های آروشا، دارالسلام، دودوما و جزیره زنگبار زندگی می‌کنند.

آیت‌الله رمضانی در نشست رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در شهر دارالسلام به ظرفیت‌های تانزانیا اشاره کرد و گفت: آفریقا قاره‌ای ثروتمند است، اما استعمارگران، ثروت‌های کشور‌های آفریقایی را چپاول کردند. این کشور در استقلال کشور‌های شرق آفریقا تاثیرگذار بود و بعد از تانزانیا بقیه کشور‌های شرق آفریقا، راه استقلال را طی کردند.

وی از ایرانی‌های خارج از کشور به عنوان ظرفیتی برای تقویت زبان فارسی یاد کرد و گفت: رهبر انقلاب بر زبان فارسی به عنوان زبان علم و زبان فرهنگ تاکید می‌کنند و ما می‌توانیم این زبان را به عنوان زبان علم در دنیا مطرح کنیم.

شرط کسب معرفت دینی چیست؟

در این گزارش از جمهوری ماداگاسکار یا مالاگاسی به عنوان آخرین کشور یاد می‌کنیم که از کشور‌های جنوب شرقی آفریقا و جزیره‌ای در آب‌های اقیانوس هند است. بنا بر گزارش مرکز تحقیقات پیو، مسلمانان در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۸۵۰ هزار نفر از جمعیت ماداگاسکار را تشکیل می‌دادند و گفته شده اسلام در فاصله قرن‌های ششم تا نهم قمری توسط مهاجران مسلمان در این منطقه گسترش یافت.

تشیع در اوایل دهه ۱۹۳۰ توسط مهاجران خوجه اثناعشری به این منطقه راه یافت. علاوه بر شیعیان خوجه اثناعشری حدود پنج هزار شیعه بومی و شماری بُهره (گروهی از اسماعیلیان هندی) در ماداگاسکار زندگی می‌کنند. البته از جمیعت شیعیان ماداگاسکار آمار دقیقی در دست نیست و تعداد آنان تا ۲۰ هزار تن تخمین زده شده است.

آیت الله رمضانی در این سفر از بخش‌های مختلف مرکز دارالحکمه ماداگاسکار یعنی از حوزه علمیه و دانشگاه این مرکز بازدید کرد که ریاست آن را رضاعلی هیرژی به عهده دارد. البته حجت‌الاسلام سید جواد شهرستانی نماینده آیت‌الله العظمی سیدعلی سیستانی و حجت‌الاسلام سید مرتضی مرتضی عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت به عنوان مهمانان ویژه حضور داشتند.

رمضانی در سخنرانی خود از شرط کسب معرفت دینی سخن گفت و با استناد به روایتی گفت: زمانی که انسان، مودب به آداب الهی شود و متخلق به صفات الهی گردد، آن وقت لیاقت و شایستگی پیدا می‌کند که امر دین به عنوان امانت به او سپرده شود؛ لذا باید تعلم، تعلیم و عمل برای خداوند باشد. استاد ما علامه جوادی آملی، ادب را سه قسم کرده است که شامل ادب مع النفس یعنی با خود، ادب مع الغیر در برخورد با دیگران و ادب مع الله با خداوند است. اگر می‌خواهید خودتان را تربیت کنید، تربیت شما باید با ادب باشد و تزکیه قلب با ادب، صورت می‌گیرد.

منبع: ایرنا