بدون داشتن آمار کافی، دقیق و بههنگام، سیاستگذاری، برنامهریزی، راهکارها و در نهایت ارزیابی نتایج مربوطه، امکانپذیر نمیباشد. آمار و اطلاعات یعنی برنامه ریزی و دادههای آماری بنیادیترین اصل برای برنامه ریزی است، و برنامه ریزی اساسیترین شاخص برای مدیریت محسوب می شود.
سه حلقه آمار و اطلاعات، برنامه ریزی و مدیریت از حلقههای توسعه به شمار میرود. بطوریکه عصر ارتباطات و اطلاعات وقتی معنا مییابد که جمع آوری اطلاعات و دادهها به روز باشد.
معاونان هماهنگی برنامه ریزی و بودجه و امار واطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری به تشریح ابعاد آمار و برنامه ریزی در مدیریت پرداختند.
بسیطی گفت: برای برنامه ریزی، آمار و اطلاعات لازم است البته بدون آمار، برنامه ریزی محدود و پرهزینه است. برای آنکه بهتر بتوانیم برا اساس نیازهای مردم برنامه ریزی کنیم لازم است آمار و اطلاعات را دریابیم. در زندگی شخصی هم برای اداره زندگی تا پایان ماه باید بدانیم چقدر منابع و نیاز داریم. در توسعه استان هم اطلاعات و آمار بسیار مهم است.
حیاتی گفت: ما نیاز به دوران گذر از روش سنتی به دوران مدرن داریم که زیرساختهای آن باید فراهم شود. مرجع آمار که برنامه ریزی آن از سالیان گذشته آغاز شده است در حال تدوین است. این زیرساخت نیازمند صرف زمان و هزینه است. در سطح کشور و استان هم در این راستا اقدامات خوبی انجام شده است، اما با شرایط ایده آل فاصله داریم. در سال ۱۴۰۵ سرشماری عمومی نفوس و مسکن بر اساس ثبتی مبنا انجام خواهد شد.
بسیطی تصریح کرد: آمارها به صورت سنتی وجود داریم، اما به سمت سامانهها و بانکهای اطلاعاتی در حال حرکت هستیم. حوزه برنامه ریزی و بودجه ریزی بسیاری از سامانهها تحت وب هستند که اطلاعات جغرافیایی مکانی دارند. پایگاههای داده در مرحله تلفیقی قرار دارد. امیدواریم در شش سال آینده به طور کامل محقق شود.
حیاتی گفت: جمع آوری آمار که تحت عنوان رسمی اظهار میشود یکی از آنها سرشماری عمومی است که هر ده سال یکبار قانونی انجام میشود. در کنار آن طرحهای نمونه گیری وجود دارد که در سطح استان حدود ۳۰ طرح آماری اجرا میشود که ۱۲ مورد آن به صورت ماهانه و ۴ طرح بصورت فصلی است. حدود ۱۱ طرح هم به صورت موردی انجام میشود.
بسیطی اظهار کرد: هدفگذاریها بر پایه تحقق درآمدهای کشور، بهبود بهره وری شاخصهای عوامل تولید، روابط خارجی مناسب تعریف میشوند. در اجرا ممکن است حوادث غیرمترقبه اتفاق بیفتد که درآمدها محقق نشود. در مورد رشد اقتصادی کشور پیش بینی ۸ درصد بود که برای استان قزوین هم ۸ و سه دهم درصد پیش بینی شده بود. بر اساس آخرین آمار که تا پایان بهار بود که ۷ و ۹ دهم درصد با احتساب نفت بود و رشد اقتصادی استانها با یک الی دو سال تاخیر اعلام میشود که پیش بینی میشود رشد اقتصادی استان قزوین ۶ و یک دهم باشد. در مقایسه با دورههای قبلی که منفی یا نزدیک یک بودیم این رشد اقتصادی قابل توجه است.
حیاتی گفت: اطلاعات جمع آوری شده به صورت ریز در پایگاههای مرکز آمار قرار میگیرد که به صورت کلان در اختیار تصمیم گیران قرار میگیرد. مرکز آمار طبق ماده ۷ قانون آمار، قاعده محرمانگی دارد و به صورت جزئی در اختیار هیچ نهادی قرار نمیگیرد و به صورت کلان در اختیار نهادها و حتی دانشجویان قرار میگیرد.
بسیطی تصریح کرد: دستگاههای اجرایی زمان گرفتن اعتبار، شاخصها را پایین و موقع نشان دادن عملکرد شاخصها را بالاتر نشان میدهند. مهمترین عامل انحراف در بودجه بندی هم همین است. تدوین شاخصهای کلیدی توسعه در استان در حال انجام است تا ضعفها پوشش داده شود. برای برنامه ریزی این شاخصها در نظر گرفته خواهد شد.
حیاتی گفت: در دورههای قبل به عنوان مثال ثبت موالید در اداره ثبت احوال یک ماه زمان میبرد. نظام آماری ثبتی باعث شده است همه این کارها در یک روز انجام شود. گاهی اوقات برداشت مردم از آمارها با واقعیت متفاوت است. تمامی طرحها قبل از اجرا و ارائه آمار با توضیحات در سامانه ثبت میشود که مردم میتوانند با عبارتها آشنا شوند تا بتوانند درست و صریحتر پاسخ دهند. آخرین سرشماری جمعیت استان قزوین یک میلیون و ۲۷۳ هزار نفر که نرخ رشد استان یک و ۱۷ درصد بود. اگر نرخ باروری ۲ و یک دهم درصد را در نظر بگیریم میتوان گفت این نرخ از سطح جانشینی بسیار پایین است و حدود یک و ۴۴ صدم درصد رسیده است و شیب آن منفی است.
بسیطی گفت: در سال ۱۴۰۱ اعتبار پیش بینی شده برای قانون جوانی جمعیت ده هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بود که ۶ هزار و ۷۳۰ میلیارد تومان محقق شد که ۶۳ درصد میشود. این میزان در مقایسه با تخصیص قوانین دیگر مناسب است. در سال ۱۴۰۲ اعتبار این قانون حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان بود که بیش از ۷۰ درصد افزایش پیدا کرد و این اعتبار جدا از سایر طرحهای تشویقی مانند خودرو و زمین و مسکن و ... است.
حیاتی گفت: یکی از معضلاتی که نتوانستیم به صورت قابل توجه به اهداف این قانون دست پیدا کنیم عدم شناخت مساله است. سال ۹۵ بحث پنجره جمعیتی را داشتیم که ۷۰ درصد جمعیت فعال کار داشتیم، اما در سال ۱۴۱۵ با این روند بیش از ۲۰ درصد جمعیت ما سالمند خواهد بود.
بسیطی گفت: برای سالمندان باید از طریق اعتبارات ملی یا بخش خصوصی اقداماتی انجام داد.
حیاتی گفت: روزهای سوم تا چهارم هر ماه نرخ تورم اعلام میشود که استان قزوین، ۴۱ و ۷ دهم درصد بوده است که شاهد روند کاهشی بودیم. بیشتر نرخ استان قزوین در اردیبهشت سال جاری ۵۰ و ۶ دهم درصد بوده است. قطعا کاهش نرخ تورم اثراتی خواهد داشت که به الگوی مصرف خانوار هم مرتبط است. الگوی مصرف خانوار بیشتر به سمت خوراکیها بوده است که احساس مردم نسبت به تورم بالاتر از اینهاست. نرخ بیکاری استان هم ۶ و ۹ دهم بوده است که وضعیت نسبت به استانهای دیگر مطلوب است.