بحران محیط زیست یکی از اصلیترین بحرانهای حال حاضری است که همهی ما انسانها در سراسر جهان با آن روبرو هستیم و لازم است اقدامی بابت آنها انجام دهیم؛ صنعت بازیافت که به طور کلی شامل مراحل جمعآوری و تفکیک زباله از مبدأ، تفکیک و پردازش زباله و بازیافت زباله است، یکی از راهکارهایی است که در سالهای اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته و میتواند به حل بخش عمدهای از تمامی این بحرانها کمک قابل توجهی بکند همچنین چند سالی است که شیوه بازیافت و دفع پسماند در تهران با حرف و حدیثهای فراوانی روبهرو بوده و همواره این نگرانی وجود داشته که با این حجم گسترده مایعات بهداشتی و زیست محیطی چگونه باید روبه رو شد.
باتوجه به دغدغههای فوق؛ مدیران شهری تفکیک زباله از مبدا را در دستور کار خود در دورههای قبل قرار دادند، اما این وعده هم همچون وعدههای دیگر به نتیجه نرسید و متأسفانه پسماند و مدیریت آن موضوعی مغفول در مدیریت شهری تهران ماند و از سالها پیش به صورت حل نشده باقی مانده، اما مدیریت شهری فعلی در دوره جدید وعده داده که در چارچوب طرح جامع پسماند و در برنامه یک ساله در سال ۱۴۰۱، مدیریت پسماند را اجرایی کند؛ پس از گذشت چندین وقت از این وعده، برای اطلاع از آخرین وضعیت، رضا محمدی، مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد که تفکیک از مبدا پسماند در حداقل است، درگذشته هم همین وضعیت بوده است و در هیچ مقطعی تفکیک از مبدا شهرداری تهران موفق نبوده است.
وی افزود: در این زمینه ما اپلیکیشن نوماند را مطرح کردیم. چهار هفته است که دغدغه جدی ما بوده و شهردار تهران به صورت ویژه پیگیر این موضوع است. طرح نوماند ذیل سامانه شهرزاد فعالیت خواهدکرد و زیرساخت و بستر کار آماده شده است. حداکثر تا دو هفته دیگر از این اپلیکیشن رونمایی خواهد شد. اپلیکیشن و قرارداد مجری آماده است و افرادی که باید به مردم آموزش دهند را نیز انتخاب کردهایم.
مدیرعامل سازمان پسماند با اشاره به این موضوع که یک سری کارهای اداری جزئی باقی مانده است که فکر میکنم نهایتاً تا دوهفته آینده طرح نوماند رونمایی شود، گفت: این طرح به صورت پایلوت در مناطق ۸ و ۱۳ و ۱۴ که مرکز پردازش mrf داریم، اجراخواهد شد، چون یکی از وظایف جدی mrf بحث مدیریت یکپارچه پسماند است.
محمدی در ادامه گفت: مدیریت یکپارچه یعنی تولید و دفن زباله به صورت یکپارچه انجام شود. ما وظیفه داریم زیرساخت بگذاریم، پیمانکار انتخاب کنیم و ماشینها را بدهیم. در بخش دیگری از طریق کارهای فرهنگی و اطلاع رسانی و تابلوهای شهری به شهروندان آموزش میدهیم. همچنین از ظرفیت فضای مجازی و صدا و سیما استفاده میکنیم تا شهروندان از طرح نوماند استقبال کنند. به نظر من طرح نوماند میتواند ۱۰۰ درصد در برخی از مناطق انجام شود، اما بستگی به مشارکت شهروندان دارد هر چقدر درصد مشارکت بالاتر باشد درصد موفقیت ما نیز بالاتر خواهد بود.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران خاطرنشان کرد: تفکیک از مبدا به حل معضل زباله گردی تا ۹۰ درصد کمک میکند. زمانی که پسماند خشکی نیاید دیگر زباله گردی هم نمیآید تا دنبال آن بگردد، در اینجا ما به وظایف خود عمل میکنیم زیرساختها را فراهم میکنیم و باقی آن به مشارکت مردم بستگی دارد.
در ادامه حسین صالحی، کارشناس محیط زیست در مورد مزیتهای کارخانه mrf در ادامه به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت که سیستم نوین mrf یا طبقه بندی و تفکیک پسماند شهری با افزایش معضلات سیستم سنتی دفن و آتشزدن زبالههای شهری مورد توجه قرار گرفته است. از مزایای mrf میتوان به حفاظت از محیطزیست و حرکت به سمت توسعه پایدار، افزایش بهرهوری سیستم مدیریت پسماند شهری و همچنین تسهیل فرآیندهای تولید و بازیابی مواد، تولید انرژی، کاهش آمار زبالهگردی شود.
این کارشناس محیطزیست گفت: از دیگر مزایای mrf کاهش مخاطرات محیطزیستی مدیریت پسماند در مرحله دفن و همچنین کمک به کاهش استفاده از منابع طبیعی و خام با بازیابی مواد قابل بازیافت است؛ همچنین کاهش ۲۰تا ۳۰درصدی هزینه حملونقل و کاهش ۳۰ درصدی هزینه دفن از دیگر مزایای این طرح است.
افزون بر این علیرضا شریفی یزدی، جامعه شناس نیز در گفتگو با رسانه ها در این خصوص اعلام کرد که صنعتی شدن به همان نسبتی که برای بشر آرامش به همراه داشت، یکسری مشکلات هم داشت که یکی از آنها فشار بر محیط زیست و دیگری مسئله پسماند است. متاسفانه، کوه و دشت و رودخانهها آکنده از پسماند است که به شکل خطرناکی محیط زیست را تهدید میکنند.
وی ادامه داد: بعضی از پسماندها خطرناک هستند که نتیجه فعل و انفعالات شیمیایی کارخانه ها، سبک زندگی مردم و بحثهای از این قبیل هستند و بعضی دیگر یک سری منابعی هستند که قابلیت تجدید پذیری دارند، یعنی اگر به موقع و به جا این پسماندها تفکیک شوند، میتوانند به چرخه تولید برگردند و فشار کمتری بر روی منابع کره زمین و بحث محیط زیست داشته باشیم.
این جامعه شناس با اشاره به روش تفکیک زباله ادامه داد: تفکیک زباله و پسماند یکی از روشهای خوب، برای حفظ محیط زیست و کاهش هزینهها است و باعث میشود که فشار کمتری بر منابع محدود زمین وارد شود.
شریفی یزدی با اشاره به تفکیک زباله از مبدأ تصریح کرد: تفکیک زباله از مبدأ و مکانیزه کردن جمع آوری زباله از مبدأ تا مقصد نهایی و بازگرداندن آن به چرخه تولید به شهرداری مربوط میشود.