نخستین نشست نقد و ایده‌پردازی نخبگان قرآنی برنامه محفل، همراه با برنامه‌ریزی، اعلام آیتم‌ها و روند برگزاری فصل دوم برنامه تلویزیونی محفل در ماه مبارک رمضان امسال با حضور علیرضا معاف، معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام مهدی شجاع، مدیرکل ارتباطات و هماهنگی امور قرآن و عترت، احمد ابوالقاسمی، قاری و داور بین‌المللی و جمعی از اساتید و کارشناسان، شنبه، ۲۷ آبان‌ در سالن جلسات معاونت قرآن و عترت برگزار شد.

علیرضا معاف، معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تبیین موضوع پرداخت و گفت: گفت‌وگوی مفصلی با آقای جبلی رئیس سازمان صدا و سیما، آقای وحید جلیلی مسئول تحول در سازمان و آقای فروغی رئیس شبکه سه و آقای هاشمی تهیه‌کننده برنامه برای بررسی محتوا و قالب‌های برنامه تلویزیونی محفل ۲ داشتیم. 

وی با تاکید بر اینکه پدیده تلویزیونی و رویداد و رخداد تلویزیون به عنوان محفل مورد توجه قرار گرفت و دیده شد، بیان کرد: این ایده‌ای از سوی رئیس شبکه سه بود که از برنامه معلی و عصر جدید در سال گذشته مطرح شد همچنین اسامی متعددی، چون مصفا و محفل و... برای این برنامه پیشنهاد شد که اسم محفل انتخاب شد.

معاونت قرآن و عترت ارشاد افزود: افرادی که خودش در متن شکل‌گیری پدیدار و پدیده قرآنی مشارکت و حصور دارند، بیشتر به عنایت قرآن توجه می‌کنند و جای تبریک به صدا و سیما همه عوامل و کنشگران و ... این برنامه دارد. بیش از همه حس می‌کنم که در برنامه‌های قرآنی به ویژه در دهه‌های اخیر فارغ از تحلیل‌های مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی اگر عنایت قرآن نباشد، برنامه‌ای اینگونه افراد را جذب نمی‌کند. 

معاف عنوان کرد: قرآن به صورت عموم در فضا‌های عیدانه و پرطراوت و شاد، استفاده نمی‌شود، اما امسال سالی است که بهار و عید نوروز با ماه رمضان و بهار قرآن تلاقی دارد و امسال فرصت بی‌نظیر در خدمت مجموعه‌ها است. مردم در ایام نوروز، سرگرمی می‌خواهند و ماه رمضان دل‌ها آماده معارف الهی هست. امسال بهترین زمان برای برگزاری برنامه تلویزیونی محفل ۲ است.

معاف با تاکید بر اینکه تا پیش از ضبط کار باید سوژه‌ها بررسی شود، تصریح کرد: ارتقای برنامه محفل چه در قالب و چه محتوا انجام شود. ما در برنامه محفل از مدل جلسات قرآن به مدل مورد پسند توده مردم، رفتیم بنابراین باید از حالت توده‌ای و خاص خارج شویم و به دید توده و عموم برویم تا به رضی‌العامه برسیم. تعابیر یا ایهاالناس قرآن را در این برنامه جدی بگیرم و در این دو سه هفته روایت مردمی از برنامه محفل را به صدا و سیما ارائه می‌کنیم و طی آن به توصیف مردم از برنامه محفل سال گذشته و چگونه این برنامه را بیشتر دوست خواهید داشت، خواهیم پرداخت. 

وی ادامه داد: طی این برنامه انجمن خادمان قرآن در بخش‌های مختلف می‌تواند پای کار بیاید. چون طی این سال‌ها از بخش‌های مختلف قرآنی تجلیل شده است. 

حجت‌الاسلام مهدی شجاع، مدیرکل ارتباطات و هماهنگی امور قرآن و عترت گفت: یکی از موضوعات که می‌تواند به بحث محفل اضافه شود، بحث دعاخوانی است. این سنت ریشه‌دار و اثرگذار در طول تاریخ بوده است که کانونی از دلدادگان به اهل‌بیت (ع) را همواره تشکیل داده است. 

شجاع ادامه داد: این‌گونه موجب شناساندن عالم واقع این عرصه به علاقه‌مندان است. استفاده از الحان، موسیقی به‌کار بردن در دعا‌ها و... همواره حائز اهمیت است. اذان گفتن نیز کار خاصی است که می‌توان گوشه‌ها و مقامات مختلف در آن به‌کار برد که ذهن و دیدگاه موذنان را بیش از پیش باز کند. معتقدم به‌کار بردن این دو بخش به تنوع برنامه کمک خواهد کرد.

حسین‌نژاد، قاری برنامه محفل گفت: محفل، برنامه جذابی است که افراد مختلف را با سلایق مختلف پای خود نشاند. تعداد کادر در گیر این برنامه از نسل جوان بودند و اخلاص دست‌اندرکاران در طی ساخت بخش‌های مختلف، همواره قابل ذکر است، اما در این میان بحث ارتباط با فضای خارجی مهم است و در برنامه محفل ۱ به زیرنویس عربی و انگلیسی توجه نشد با توجه به اینکه برنامه محفل در شبکه‌های مجازی وایرال شد و تمهیدات ویژه باید برای آن انجام شود. 

وی ادامه داد: قدم بعدی برای موفقیت بیشتر برنامه، در نطر گرفتن پشتوانه علمی برای نسل ضد (دهه ۹۰) و آلفا (دهه ۸۰) و مکتوب کردن بازخورد‌های برنامه و تمام اتفاقات برنامه است. پشتوانه علمی و تحلیلی و مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی با بهره گرفته از افرادی که علقه مذهبی دارند برای محفل انجام شود. 

سپس مرتضی نجفی‌قدسی از خادمان و فعالان قرآنی با اشاره به ضرورت حفظ برنامه محفل و بررسی نقطه‌نظرات برای ارتقای این برنامه گفت: محفل باید یکسری از آیتم‌هایی که داشته و از محاسن بوده است را حفظ کند و در کنار آن آیتم‌هایی برای ارتقای بیشتر آن لحاظ شود. به نظر می‌رسد ترکیب را تغییر دهید و چهره‌های تکراری برای مردم جاذبه ندارد و دنبال چهره‌های جدید باشید. از سوی دیگر از آفت‌های این برنامه زمینه‌سازی برای نردبان ترقی شخصی است که خلاف خواسته این برنامه و ارتقای فرهنگ قرآنی در سطح جامعه است.

نجفی‌قدسی با اشار ه به اینکه از محسنات این برنامه شناسایی نخبگان قرآنی بود که باید با دقت بیشتری دنبال شود، افزود: این برنامه منبر سخنرانی و اطاله کلام نیست و باید داوران و مجری به این موضوع توجه کنند. در این برنامه باید بیش از پیش به پخش کلیپ‌ها و قطعات هنری و بیان دیدگاه‌ها با استفاده از ابزار هنر توجه شود. 

وی با اشاره به اینکه در این برنامه باید به تخصص اساتید و بهره‌گیری در موقعیت‌های مناسب و مطلوب توجه شود، افزود: هنگامی که محمدحسین طباطبایی در ورزشگاه النادی قطر با آن هیاهو و جذابیت اجرای برنامه کرد و اثرگذار بود به دنبال آن فیلم خانه روی آب را در جلوگیری از این اثرگذاری ساخته شد.

ابوالقاسمی از داوران برنامه محفل گفت:چه خوب شد برنامه محفل توسط تیم غیرقرآنی تهیه شد که از دید عموم مردم نه بحث تخصصی قرآن، به انس با قرآن نگاه شود. بازهم تاکید می‌کنم گروه پژوهشی بین مردم فرستاده شود تا دید مردم و ذائقه مردم را در باده این برنامه بسنجیم. 

وی ادامه داد: کاش یکی از عوامل جدی‌تر این برنامه در جلسه حاضر بودند که به سوالات پاسخ می‌دادند. اگر ما در جامعه بتوانیم نیاز به قرآن را اثبات کنیم، درست است و مردم به‌دنبال آن می‌روند سپس بحث مفاهیم و پژوهش‌های قرآنی گفته شود. 

ابوالقاسمی با تاکید بر اینکه برنامه محفل در تیرس همه بود، افزود: ایجاد یک دبیرخانه فعال برای شناسایی سوژه‌ها لازم و حیاتی است. ایجاد علاقه عاطفی مردم با قرآن مهم است. کاش برای ساخت سری جدید محفل، به دل مردم بروید و در این باره نظرات احصا شود.