ورود حجم انبوهی از شیرابه زباله انباشت شده به رودخانه ماشلک آلودگی هوا و بوی تعفن از جمله پیامد افتتاح ناقص نیروگاه زباله سوز نوشهر است که شهروندان بر ضرورت رفع این مشکل از سوی مسئولان امر تاکید کردند.

 آنچه امروز چالش برانگیز و نگرانی شماری از شهروندان و حامیان محیط زیست منطقه را به همراه داشته سرریز شیرابه‌های حاصل از زبال‌های تلنبار شده بیش از چهار دهه گذشته در محوطه نیروگاه زباله سوز نوشهر است که به گفته اهالی تاکنون فکری برای ساماندهی آن صورت نگرفته است.

روند فعالیت این نیروگاه با فرآوری زباله به درستی انجام می‌گیرد، اما سرریز شیرابه حاصل از زباله‌های دپو شده مربوط ادوار گذشته به داخل رودخانه ماشلک و دریای خزر مساله ساز شده و باید هرچه زودتر جلوی این چالش زیست محیطی گرفته شود.

در برخی از روز‌های هفته بوی تعفن ناشی از انباشت زباله بسیار نفس گیر بوده به طوری که جمعی از اهالی ساکن اطراف و شهروندان  از انتشار بوی آزار دهنده انتقاد کرده و تاکید دارند که مسئولان هرچه سریعتر برای رفع این مشکل تدابیر ویژه‌ای اتخاذ کنند.

تکرار انتشار مشکلات این نیروگاه به ویژه ورود شیرابه‌های آن به رودخانه‌های اطراف در شبکه‌های اجتماعی در برخی از ایام سال پرونده این نیروگاه را بر سر زبان‌ها می‌اندازد که در واقع هشداری که به مسئولان منطقه بوده تا مساله آن را در اولویت کاری شان قرار دهند.

این نیروگاه در ۲۷ آذر ماه سال ۱۳۹۹ با هدف فرآوری ۲۰۰ تن زباله تولیدی شهرستان‌های نوشهر، چالوس و کلاردشت و تولید حدود سه مگاوات برق در ساعت در زمینی به گستره حدود ۲ هکتار در منطقه پلنگ چال  مکان قبلی دفن سنتی و غیر بهداشتی زباله نوشهر افتتاح شد.

این نیروگاه از سال ۱۳۹۰ به کارفرمایی شهرداری نوشهر و مشارکت بخش خصوصی در این شهرستان اجرایی شد قرار بود مدت ۲ سال به سرانجام برسد، اما در این سال‌ها بنا به دلایلی این اتفاق نیفتاد و در نهایت در آن سال با حضور رییس جمهور وقت به شکل ویدئو کنفرانسی افتتاح شد.

طبق عقد قرارداد میان شهرداری نوشهر و سرمایه گذار بخش خصوصی باید مدت هفت سال با فروش برق آن بابت جبران هزینه کرد‌ها در آمد کسب کند.

البته نواقص فنی نیروگاه فقط به تصفیه خانه آن بر نمی‌گردد چرا که طولی نکشید براساس شنیده‌ها نیروگاه با ظرفیت حدود ۵۰ درصد حتی کمتر از آن فعالیت دارد و علت آن هم تجهیز نبودن به برخی امکانات سبب شده تا نتواند حدود سه مگاوات برق تولید کند و به همین خاطر برای بهره بردار آن صرفه اقتصادی ندارد، افت فشار آب و اختلال در روند فعالیت نیروگاه مشکل دیگری بود که با مرور زمان گلایه بهره بردار را به همراه داشت.

افتتاح ناقص طرح در گذشته

بروز این مشکلات یکی پس از دیگری گویای آن بود که مسئولان امر در دولت گذشته در رفتاری شتابزده اقدام به افتتاح این طرح کردند و امروز مشاهده می‌شود با سرریز شیرابه‌ها به داخل دریای خزر، سلامت آبزیان و مردم این خطه غربی استان مازندران به مخاطره انداخته شده و بسیار نگران کننده است.

اگرچه مساله تولید برق نیروگاه و افت فشار آب آن با تدبیر و پیگیری‌های مسئولان جهادی برطرف شده، اما امروز آنچه چالش برانگیز و نگرانی خیلی از مردم، حامیان محیط زیست منطقه را به همراه داشته سرریز شیرابه‌های حاصل از زبال‌های تلنبار شده بیش از چهار دهه گذشته در محوطه نیروگاه است که تاکنون فکری برای ساماندهی آن صورت نگرفته است.

درحالی که بهره بردار نیروگاه پس از چهار ماه از راه اندازی آن  گفته بود تمام تلاش‌ها آن است بتوان مقدار قابل توجهی از این زباله‌های تلنبار شده مربوط به بیش از چهار دهه گذشته سوزانده شود البته پیش از این اقدام باید با بهره گیری از فکر و اندیشه کارشناسان متخصص طرحی اجرا کرد که بشود گاز‌های متان نهفته این حجم زباله انباشته شده مهار نمود.

مشکل پساب تاکنون حل نشد

این نیروگاه ظرفیت تصفیه مقدار ۴۰ متر مکعب شیرابه و تبدیل آن به آب کشاورزی را دارد و در آیین راه اندازی آن متولیان امر قول دادند که در آینده نزدیک با نصب حدود ۷۰ درصد تجهیزات و کانال کشی‌های انجام شده شیرابه زباله تلنبار شده را بتوان تصفیه کرد و پس از بازچرخانی از آب آن در بخش کشاورزی استفاده نمود که متاسفانه این وعده‌ها محقق نشد.

به عنوان نمونه شهردار وقت نوشهر در دی ماه ۲ سال گزارش داد: ساخت تصفیه خانه نیروگاه برای تصفیه شیرابه زباله‌ها مراحل نهایی را سپری می‌کند و به زودی به بهره برداری خواهد رسید، اما این وعده عملی نشد.

شیرابه زباله تهدیدی جدی به محیط زیست

در این پیوند، کامبیز محسن سلطانی رییس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر گفت: چالش سرریز شیرابه ناشی از دپوی زباله‌های قدیمی در منطقه پلنک چال نوشهر مربوط به چهار دهه گذشته بوده و برابر اسناد موجود چندین بار محیط زیست علیه نهاد متولی شکایت کرده منتهی کماکان این وضعیت ادامه دار است.

وی افزود: در زمان بهره برداری نیروگاه هم یکی از دغدغه‌ها این بود هرچه زودتر ساماندهی زباله‌های تلنبار شده در محوطه نیروگاه تعیین تکلیف شود قول‌هایی داده شد به زودی انجام می‌گیرد تا اینکه پس از ۶ ماه اجرای طرح تصفیه خانه نیروگاه کلید خورد و روند اجرای آن در بازدید‌های صورت از دو سال گذشته تاکنون هر بار دچار وقفه می‌شد و مسئولان امر علت این وقفه را کمبود اعتبار گزارش می‌دادند.

این مسئول اظهار کرد: در روز‌های بارندگی و شرایط نامساعد جوی بوی تعفن و مشمئز کننده زبال‌های دپو شده در گوشه‌ای از محوطه نیروگاه بسیار آزار دهنده بوده و حتی نگرانی و گلایه خیلی از کارگران واحد‌های تولیدی و عده‌ای از ساکنان پیرامون نیروگاه را به همراه داشته و چندین بار هم افزون بر نامه نگاری با محیط زیست بلکه مراجعه هم داشتند که هرچه زودتر برای رفع این چالش زیست محیطی اقدام شود.

رییس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر ابراز امیدواری کرد: با بازدیدی که هفته گذشته به اتفاق معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران از این نیروگاه صورت گرفته به زودی این معضل زیست محیطی که تهدید جدی برای آبزیا دریای خزر و حتی سلامتی مردم پیرامون رودخانه ماشلک است برطرف شود.

باید جلوی سرریز شیرابه‌ها به رودخانه را گرفت

در مرداد ماه امسال احمد توکلی سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران پس از بازدید از این نیروگاه گفت: روند فعالیت این نیروگاه با فرآوری زباله به درستی انجام می‌گیرد و در تولید برق و آلاینده‌های زیست محیطی هم مشکلی ندارد، اما سرریز شیرابه حاصل از زبال‌های دپو شده مربوط به ۴۰ سال پیش به داخل رودخانه ماشلک و دریای خزر مساله ساز شده و باید هرچه زودتر جلوی این چالش زیست محیطی گرفته شود.

وی افزود: متاسفانه زباله‌های تلنبار شده و بوی تعفن ناشی از آن بسیار آزار دهنده است و افزون بر چالش‌های زیست محیطی طبیعت آن منطقه را هم شکننده نموده است و زیبنده نیست پس از سال‌ها از بهره برداری نیروگاه کماکان شیرابه زباله به داخل دریای خزر هدایت شود.

توکلی اظهار کرد: براساس گزارش ها، از مقدار ۲۰۰ تن زباله‌ای که در روز در این نیروگاه فرآوری می‌شود شاید حدود ۴۰ مترمکعب شیرابه آن مربوط به نیروگاه و مقدار ۹۰ مترمکعب هم مربوط به زباله‌های فاسد شده اطراف نیروگاه است و در این بازدید تاکید و توصیه فراوانی برای به سرانجام رساندن طرح تصفیه خانه نیروگاه صورت گرفت.

تماس ما با شهردار فعلی و رییس اداره محیطی زیست نوشهر برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با نیروگاه زباله سوز این شهرستان به نتیجه نرسید.

در همین پیوند شماری از شهروندان با اشاره پیامد‌های افتتاح ناقص نیروگاه زباله سوز این شهرستان بر ضرورت رفع مشکلات اکنون آن از سوی استانداری مازندران تاکید کردند.

رضا ساداتی اصل یکی از اهالی روستا‌های همجوار نیروگاه زباله سوز نوشهر با انتقاد شدید از بوی تعفن آن گفت: بوی تعفن ناشی از انباشت زباله شبانه روز روستاییان نه تنها اطراف بلکه شهروندان ساکن تا مرکز شهر را آزار می‌دهد.

ساداتی اصل افزود: مسئولان ذیربط استانی باید برای حل مشکلات این نیروگاه تصمیم اصولی اتخاذ کنند و گلایه‌های مردمی در این ارتباط جدی بگیرند.

وی ورود شیرابه‌های زباله انباشت شده این نیروگاه به رودخانه را از دیگر دغدغه برشمرد و خاطرنشان کرد: این مشکل زیست محیطی هم حل نشده که در صورت ادامه آن باید شاهد چالش‌های مهمتر از آن هم باید بود چرا که نفوذ شیرابه‌ها و پساب‌ها به داخل زمین آب زیر زمینی را آلوده می‌کند.

وی از مسئولان شهرستان خواست تا نسبت به این موضوع مهم برنامه ریزی اصولی داشته باشند و بوی تعفن و آزاردهنده آن را زیبنده شهرستان گردشگرپذیر نوشهر ندانسته است.

بهرام خدامراد دیگر شهروند نوشهر گفت: حل مشکل نیروگاه زباله سوز نوشهر نیاز به همگرایی و حمایت و برنامه ریزی بین سرمایه گذار و نهاد‌های مربوط دارد که متاسفانه این وحدت رویه به احتمال برای حل مشکل وجود ندارد.

وی یادآور شد: وقتی استاندار در بازدید از این نیروگاه دستور بر حل مشکلات آن داده چرا نباید بندبند دستور این مقام عالی دولت در استان مازندران اجرایی بشود و هر فرد خاطی فراروی این طرح باید پاسخگوی خسارت‌های این بخش باشد.

این شهروند نوشهر همچنین بر ضرورت بازنگری شناسنامه این نیروگاه تاکید کرد و گفت: مسوولان امر و سرمایه گذار باید در کوتاه‌ترین زمان نسبت به حل مشکل این نیروگاه چاره‌ای بیندیشند در غیر این صورت چالش‌های زیست محیطی ناشی از آن معضلات را بیشتر خواهد کرد.

برابر آمار در مازندران روزانه مقدار سه هزار تن زباله و هزار و ۲۰۰ متر مکعب شیرابه تولید می‌شود و بسیار فاجعه بار است و بنا به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، متوسط سرانه تولید زباله در کشور ۶۰۰ گرم است در حالی که این آمار در مازندران به یک کیلو گرم می‌رسد.

بنا به گفته کارشناسان و صاحب نظران، شیرابه حاصل از زباله‌های مختلف به دلیل آلودگی زیاد ناشی از ترکیبات و مواد سمی که در آن وجود دارد یا در واکنش با مواد دیگر موجود در طبیعت به وجود می‌آید، اثرات نامطلوب فراوانی بر سلامت انسان و محیط زیست می‌گذارد.

این کارشناسان معتقدند: نفوذ شیرابه ناشی از زباله‌های دفن شده به طور غیر اصولی به آب‌های زیرزمینی سبب آلودگی آب چشمه ها، چاه‌ها و ذخایر آبی مجاور محل دفن زباله می‌شود. همچنین شیرابه‌های ناشی از دفنگاه زباله‌ها از عوامل آلوده سازی تالاب ها، دریاچه‌ها و دریا‌ها به شمار می‌روند که از طریق رودخانه‌های سطحی و زیرزمینی به این آب‌ها راه پیدا می‌کنند و این آلاینده‌های آلی و معدنی، فلزات سنگین و آلاینده‌های شیمایی خطرناک ممکن است در شیرابه محل‌های دفن وجود داشته باشند و آلاینده‌های ناشی از شیرابه با نفوذ به آب‌های سطحی در حقیقت می‌تواند سبب عدم کارایی این منابع، از بین رفتن جانواران آبزی، اختلال در کار اکوسیستم آبی و انتشار انواع بیماری‌ها شوند.

غرب مازندران با برخورداری از بیش از ۲۰ نقطه شهری و بیش از هزار نقطه روستایی به علت برخورداری از موقعیت‌های ممتازی مانند همسایگی با جنگل‌های هیرکانی، دریای خزر، جاذبه‌های گردشگری نظیر بوستان‌های جنگلی و منحصربفرد سی سنگان و پارک جنگلی نور، ظرفیت‌های بندر، گمرکات و فرودگاه از دیرباز تاکنون خاستگاه میلیون‌ها مسافر و گردشگر داخلی و خارجی بوده به گونه‌ای که هر ساله در نیمه نخست سال با ورود گردشگران و مسافران میزان تولید حجم زباله به ۲ برابر تا سه برابر افزایش می‌یابد.

نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، تنکابن، عباس آباد و رامسر با جمعیتی دست کم یک میلیون نفر جزو شهرستان‌های غربی مازندران محسوب می‌شود.

منبع: ايرنا