محمدحسین جعفری مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی گفت: عشایر ۲ درصد جمعیت روستایی و ۰.۳ درصد جمعیت کل استان را تشکیل می‌دهند، اما در زمینه اقتصاد و تولیدات تاثیرگذاری قابل توجهی دارند.

او افزود: سرمایه اصلی عشایر، دام است که همین جمعیت اندک عشایر ۱۲ درصد دام سبک معادل ۹۳۶ هزار واحد دامی، ۶۰ درصد شتر معادل ۵۱۰۰ نفر در خواف، بردسکن، کاشمر و سبزوار و ۱۵ درصد تولید گوشت قرمز دام سبک استان را در اختیار دارند.

مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی با تاکید بر اینکه بیشترین تمرکز عشایر در بحث دام و دامپروری است، ادامه داد: ۷۵ درصد عشایر استان تنها زندگی مبتنی بر دام دارند و بقیه در کنار دام، کشاورزی نیز انجام می‌دهند. تولیدات دامی عشایر در سال ۲۶ هزار تن است، در کنار آن تولید پشم، کرک و مو نیز دارند که در تولیدات صنایع دستی خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. ۲۴ درصد مراتع استان یعنی یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار مربع نیز در اختیار عشایر است.

جعفری با اشاره به اینکه عشایر تولیداتی در زمینه صنایع دستی داری شامل قالچیه، قالی، گلیم، جاجیم و تابلوفرش و غیر داری شامل پاپوش، دستکش و جوراب دارند، بیان کرد: سالانه ۱۶ هزار و ۲۰۰ متر مربع صنایع دستی داری و غیر داری در استان تولید می‌شود. اخیرا کارگاهی در شهرستان چناران راه‌اندازی کردیم که تولید سیاه‌چادر هم دارند.

او تصریح کرد: ما در استان دو نوع کوچ برون‌کوچ و درون‌‎کوچ داریم که سالانه ۹۸۰ خانوار از داخل استان به استان‌های همجوار کوچ می‌کنند. تعداد عشایر استان کم نشده، بلکه افزایش هم داشته و از نظر خانوار بیشتر شده‌اند، اما نوع معیشت عشایر در حال تغییر است، عده‌ای کوچ ماشینی انجام می‌دهند یعنی چوپان دام را حمل می‌کند و خانواده با ماشین می‌رود.

مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی با اشاره به اینکه ما به عنوان دولت، خدماتی در زمینه زیربنایی و امور خدماتی و پشتیبانی برای عشایر انجام می‌دهیم، تاکید کرد: در زمینه زیربنایی انتقال آب شرب بهداشتی با لوله یکی از اقدامات شاخص ماست. در حوزه راه‌ها ۳۶۱۸ کیلومتر راه‌های دسترسی به محله‌های عشایری و ۶۰۰۰ کیلومتر ایل‌راه وجود دارد. علاوه بر این خدمات، ۲۰ تانکر آبرسان آب شرب مورد نیاز را به محله زندگی عشایر حمل می‌کنند. در بحث خدماتی و پشتیبانی نیز تامین آرد، سوخت و علوفه مورد نیاز و کالای اساسی از جمله اقدامات است. همچنین سالانه از منابع مختلف تسهیلات بانکی برای پرواربندی و تولیدات صنایع دستی پرداخت می‌شود.

جعفری اظهار کرد: زمانی که ابتدای مهر مدرسه شروع می‌شود، معلمان عشایر همراه دام کوچ می‌کنند و مدارس کانکسی دارند. بیشتر دانش‌آموز ابتدایی در مناطق عشایری حضور داشته و برای مقطع راهنمایی مدارس شبانه‌روزی وجود دارد. ۷۰ درصد دانش‌آموزان عشایر در مقطع ابتدایی بوده که ۳۵ درصد دختر هستند.

او با بیان اینکه مهم‌ترین چالش عشایر وضعیت خشکسالی است، افزود: مراتع فقیر هستند. باید در تحویل علوفه مدت‌دار از عشایر حمایت شود. همچنین باید در کنار جامعه شهری و روستایی به عنوان جامعه سوم مورد حمایت قرار گیرند.