عمده‌ترین وظایف مسئولان قضایی استماع بدون واسطه مشکلات حقوقی و قضایی مراجعان جهت رفع مشکلاتشان بوده و ارتباط مستقیم و بدون واسطه با مردم، تکریم ارباب‌رجوع، رسیدگی دقیق و عادلانه به پرونده‌ها از سیاست‌های قوه قضاییه است.

ارتباط بی‌واسطه با مردم برای استماع درخواست‌های حقوقی و قضایی آن‌ها به‌منظور رفع مشکلاتشان یکی از مزایای ملاقات‌های مردمی است که این امر موجب ارتقاء رضایتمندی و جلب اعتماد عمومی می‌شود.

بسیاری از مردم به اداره‌ی کل ارتباطات مردمی قوه قضاییه مراجعه می‌کنند و خواستار دیدار با معاونان، مسئولان عالی‌رتبه و شخص رئیس قوه هستند بنابراین خواسته‌های خود را به قضات مستقر و یا کارشناسان حقوقی مطرح کرده و بسیاری از آن خواسته‌ها را جهت ضبط مطالب، به رشته تحریر درمی‌آورند.

برگزاری میز خدمت و جلسات ملاقات مردمی هر هفته و به‌طور منظم در مرکز ارتباطات مردمی قوه قضاییه، مجتمع‌های قضایی، دادگستری کل استان‌ها و شهرستان‌ها برگزار می‌شود که غیر از کم کردن فاصله مردم با مسئولان قضایی به شهروندانی که مسافت طولانی با مراکز قضایی دارند، کمک می‌کند تا در این جلسات بتوانند مشکلات و دغدغه‌های خود را با مسئولان قضایی در میان بگذارند.

وجود این نهاد به‌منظور استماع، دریافت اطلاعات و بررسی معضلات مردم و متقابلاً تلقین حس اعتماد و اطمینان به مراجعین که نهادی برای گوش سپردن و شنیدن سخنان و درد و دل‌های مردم بوده ارزشمند است.

سید علی‌اصغر رفاهی مدیرکل ارتباطات مردمی قوه قضاییه درباره ملاقات‌های مردمی صورت گرفته در آبان ماه سال ۱۴۰۲ در مرکز ارتباطات مردمی قوه قضاییه گفت: از رویکرد‌های واحد پاسخگویی، توجه عمیق‌تر و بیشتر به جنبه‌های حقوقی مسائل مطروحه و ارشاد متقاضیان است. واحد ارشاد و معاضدت حقوقی در حال حاضر علاوه بر قضات متعدد مستقر در این اداره کل، یک کارشناس حقوقی ثابت نیز در مجموعه وجود دارد که نسبت به راهنمایی و ارشاد حقوقیِ مراجعین اقدام می‌کند.

وی افزود: در خصوص مراجعان حضوری، نتیجه نامه‌نگاری‌ها به استان دریافت و در خصوص مکاتبات صورت پذیرفته و همچنین پاسخ‌هایی که از استان‌ها به این اداره‌ی کل ارسال می‌شود و جهت پرهیز از حضور مراجعان، واحد پاسخگویی تلفنی به مردم نیز تعبیه‌شده است.

مدیرکل ارتباطات مردمی قوه قضاییه بیان کرد: در آبان ماه ۱۴۰۲ برای ۴ هزار و ۸۵۵ نفر مشاوره حضوری صورت گرفته و موارد لازم به مراجع قضایی منعکس‌شده است.

رفاهی ادامه داد: میانگین زمان انتظار برای مکالمه با مشاور به‌صورت حضوری در این ماه ۱۱ دقیقه بوده است.

وی بیان کرد: به‌منظور اطلاع‌رسانی به مراجعان و چگونگی اطلاع آن‌ها از شماره، تاریخ و مرجع ارسال مکاتبه‌ای انجام‌شده بابت درخواست آنها، شماره تلفن ۱۲۹، گزینه ۴ در نظر گرفته‌شده است، مراجعان حداکثر ظرف مدت ۲ هفته از تاریخ مراجعه می‌توانند با گرفتن این شماره از مکاتبه انجام شده در خصوص درخواست‌های خود با خبر شده و شماره، تاریخ و نام مرجع مکاتبه شده را دریافت و نسبت به پیگیری درخواست خود اقدام کنند.

مدیرکل ارتباطات مردمی قوه قضاییه اظهار کرد: در آبان ماه مجموعاً تعداد ۶۴۸ مورد تماس تلفنی (به مدت زمان هزارو ۸۱۳ دقیقه مکالمه) با این اداره کل برقرار شده و شماره و تاریخ نامه ارسالی و مرجع دریافت‌کننده درخواست به متقاضیان اعلام‌شده است.

درخواست‌های مردمی ثبت‌شده در تارنمای سامع

رفاهی ادامه داد: در ماه‌های اخیر و در پی همکاری‌های گسترده‌ی مراجع قضایی (به‌ویژه شهرستان‌ها) و نهاد‌های تابعه با اداره کل ارتباطات مردمی در خصوص ارجاعات سامع، به‌طور مرتب پاسخ‌های متعددی در خصوص درخواست‌های مردمی از این مراجع دریافت می‌شود که این پاسخ‌ها توسط کارشناسان بخش سامع، ملاحظه و در صورت لزوم کل یا قسمت‌هایی از پاسخ دریافتی به اطلاع متقاضی رسانده می‌شود.

وی بیان کرد: در آبان ماه ۱۴۰۲ تعداد ۷ هزار و ۶۰ مورد درخواست در سامانه اداره کل ارتباطات مردمی قوه قضاییه (سامع) ثبت شد که در مقایسه با ماهِ پیشین (با تعداد ۶ هزارو ۳۱۴ مورد) نشانگرِ افزایش ۱۲ درصدی موارد ثبت‌شده در تارنما است.

مدیرکل ارتباطات مردمی قوه قضاییه اظهار کرد: تعداد درخواست‌ها بر اساس موضوعات قضایی در سامانه سامع، ۱ هزار و ۵۳۱ مورد درخواست ملاقات حضوری، ۶۲۲ موردانتقاد از فرایند دادرسی، ۳۲۳ مورد اطاله دادرسی، ۲۹۹ مورد درخواست ارفاقات قانونی، ۲۲۸ مورد دریافت گزارش، ۲۳۱ موردانتقاد به نحوه اجرای آرا، ۱۴۴ مورد مشاوره و ارشاد و راهنمایی، ۱۶۵ موردانتقاد به رفتار و عملکرد، ۱۲۸ مورد درخواست اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، ۱۹ مورد مباحث تولید و ۳ هزار و ۳۷۰ مورد سایر موضوعات قضایی «درخواست‌های ساده» است.

رفاهی درباره اقدامات صورت گرفته نسبت به درخواست‌های مردمی ثبت‌شده در سامانه سامع گفت: ۸۹۲ مورد ثبت اولیه، ۲ هزارو ۲۳۲ مورد در دست اقدام و بررسی و نقص مدرک و...، ۱۹۰ مورد پاسخ مراجع مختلف به مرکز، ۳۳۳ مورد منتظر پاسخ مرجع رسیدگی و ۳ هزار و ۴۱۳ مورد خاتمه یافته و ارسال به متقاضی است.