محمدتقی دشتی رئیس مرکز پژوهشی مبنا گفت: به مناسبت ایام سالروز تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی اصولاً باید از مسئله فرهنگ حرف زد و به راهکار‌هایی برای حل آسیب‌های فرهنگی اندیشید، اما من می‌خواهم از جنبه دیگر به موضوع نگاه کنم و آن فرهنگ مسئله محوری و حل مسئله است و این امر در کشور ما اهمیت بیشتری دارد و در نهاد‌های علمی و دانشگاهی ما این اهمیت مضاعف می‌شود.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا گفت: مشکل کنونی ما در مورد حل مسائل، ضعف فرهنگ و مهارت مسئله محوری در میان پژوهشگران، پژوهش‌ها و آثار علمی است و سیل پایان نامه‌ها و کتب و مقالات در کشور سرازیر شده‌اند؛ اما درصد کمی از آن‌ها دغدغه حل مسئله دارند و از میان آن‌ها تعداد کمتری مهارت حل مسئله دارند.

دشتی ادامه داد: در حالی که در زمانه ما، علوم انسانی مانند روزگار گذشته دیگر پندآموز و ناصحانه نیست، امروز علوم انسانی کاربردی‌تر شده و میان تفکر در باب انسان و علوم انسانی جدید پیوند تنگاتنگی رخ داده است.

او با بیان اینکه در دوره جدید، حکمرانی و تدبیر امور اجتماعی بدون مسئله محوری ممکن نیست بیان کرد: علوم انسانی در دوران مدرن از یک‌سو منجر به تأسیس نظامات اجتماعی شده و از این راه قالبی برای تغییر در جوامع انسانی طراحی کرده است و از سوی دیگر با برنامه‌های توسعه، تغییر در جوامع را از وضعیت موجود تا وضعیت مطلوب به صورت برنامه‌ریزی‌شده پیگیری می‌کند.

رئیس مرکز پژوهشی مبنا ابراز کرد: برخی اندیشمندان معتقدند در دوران مدرن تغییر در جهان، انسان وابسته به برنامه‌ریزی است و برنامه‌ریزی بر مبنای شناخت مسائل و حل آن‌ها از طریق پژوهش‌ها صورت می‌گیرد؛ از این رو علوم انسانی در عصر حاضر ماهیت کاربردی و عینی یافته و از دانستنی‌های انتزاعیِ صرف به علمی انضمامی و مؤثر گذار کرده است.

دشتی اضافه کرد: باید اعتراف کرد که پژوهش‌های مسئله‌محور و راهبردگرا در کشور ما وضعیت چندان مطلوبی ندارد و آمار نشان می‌دهد درصد اندکی از پژوهش‌های علوم انسانی به مسائل روز جامعه توجه دارند؛ برای مثال فقط ۱۲ درصد پایان نامه‌ها و رساله‌های دفاع‌شده در رشته‌های علوم انسانی در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ مسئله‌محور بوده‌اند و این در حالی است که باید تقریباً وضعیت به عکس باشد و حدود ۸۰ درصد پژوهش‌ها، حل مسئله کنند و به نظر می‌رسد وقت آن فرارسیده است که سهم بزرگی از پژوهش‌های علوم انسانی در کشور به سمت مسئله‌محوری و راهبردگرایی حرکت کنند.

او عنوان کرد: به فرموده مقام معظم رهبری «باید کار به جایی برسد که هر پایان نامه‌ای که یک دانشجو در زمینه‌های گوناگون علمی تهیه می‌کند، از همان اولی که این پایان‌نامه می‌خواهد تشکیل بشود، یک حامی داشته باشد؛ چه از بخش خصوصی، چه از بخش دولتی. ما باید به اینجا برسیم، کما این‌که الآن در خیلی از کشور‌های دنیا همین‌جور هم هست. در جلسه دفاع دانشجوها، صاحبان صنایعی که مرتبط با آن پایان‌نامه است می‌آیند می‌نشینند، همان‌جا آن دانشجویی را که دارد از پایان‌نامه‌اش دفاع می‌کند شکار می‌کنند، قرارداد می‌بندند، می‌روند از او استفاده می‌کنند.»

رئیس مرکز پژوهشی مبنا گفت: به نظر من یکی از وظایف اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاستگذاری برای مسئله محور کردن علوم و پژوهش‌ها در کشور است و این امر با ترویج آثار علمی و روشی مسئله محوری و مؤسسات و مراکز مسئله محور تقویت خواهد شد.