بر اساس نتایج تحقیقی که توسط محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس آمریکا انجام شد، سیگار کشیدن به احتمال زیاد مغز را کوچک می‌کند و خبر خوب این است که ترک سیگار می‌تواند مانع از دست رفتن بیشتر بافت مغز بشود، اما ترک سیگار مغز را به اندازه اولیه‌اش باز نمی‌گرداند.

به گفته محققان، از آنجایی که مغز افراد به‌طور طبیعی با افزایش سن حجم خود را از دست می‌دهد، سیگار کشیدن به‌طور موثر باعث پیری زودرس مغز خواهد شد.

به نقل از مدیکال اکسپرس، این یافته‌ها، به توضیح اینکه چرا سیگاری‌ها در معرض خطر بالای زوال شناختی مرتبط با افزایش سن و بیماری آلزایمر هستند، کمک می‌کند.

دکتر لورا جی بیروت، استاد روان‌پزشکی این دانشگاه گفت: تا همین اواخر، دانشمندان اثرات سیگار کشیدن بر مغز را نادیده می‌گرفتند، تا حدی به این دلیل که ما روی تمام اثرات وحشتناک سیگار بر ریه‌ها و قلب تمرکز می‌کردیم، اما همانطور که ما شروع به بررسی دقیق‌تر مغز کردیم، مشخص شد که سیگار کشیدن برای مغز نیز بسیار مضر است.

دانشمندان مدت‌هاست که از ارتباط سیگار کشیدن و حجم کمتر مغز آگاه هستند، اما هرگز مطمئن نبودند که محرک آن کدام است. عامل سومی که باید در نظر گرفت، ژنتیک است. اندازه مغز و رفتار سیگار کشیدن هر دو ارثی هستند. حدود نیمی از خطر سیگار کشیدن یک فرد را می‌توان به ژن‌های او نسبت داد.

برای تفکیک رابطه بین ژن‌ها، مغز و رفتار، بیروت و محقق اول این تحقیق، یونهو چانگ، داده‌های به‌دست آمده از بانک زیستی انگلستان (پایگاه داده زیست پزشکی در دسترس عموم) که حاوی اطلاعات ژنتیکی، سلامتی و رفتاری در مورد نیم میلیون اروپایی تبار است را تجزیه و تحلیل کردند.

زیرمجموعه‌ای از بیش از ۴۰ هزار شرکت‌کننده در بانک زیستی بریتانیا تحت تصویربرداری مغز قرار گرفتند که می‌تواند برای تعیین حجم مغز استفاده شود. در مجموع، این گروه تحقیقاتی داده‌های شناسایی نشده در مورد حجم مغز، سابقه سیگار کشیدن و خطر ژنتیکی سیگار کشیدن را برای ۳۲هزار و ۹۴ نفر تجزیه و تحلیل کردند.

ثابت شد که هر جفت از عوامل سابقه سیگار کشیدن و حجم مغز، خطر ژنتیکی برای سیگار کشیدن و سابقه سیگار کشیدن، خطر ژنتیکی برای سیگار کشیدن و حجم مغز مرتبط هستند؛ علاوه بر این، ارتباط بین سیگار کشیدن و حجم مغز به مقدار مصرف بستگی داشت و هرچه بسته‌های بیشتری از سیگار در روز مصرف می‌شد، حجم مغز نیز کمتر شد.

هنگامی که هر سه عامل با هم در نظر گرفته شدند، ارتباط بین خطر ژنتیکی برای سیگار کشیدن و حجم مغز ناپدید شد، در حالی که ارتباط بین هر یک از این عوامل و رفتار‌های سیگار کشیدن باقی ماند. با استفاده از یک روش آماری به‌نام تجزیه‌وتحلیل میانجی، محققان توالی وقایع را تعیین کردند و دریافتند که استعداد ژنتیکی منجر به سیگار کشیدن و کاهش حجم مغز می‌شود.

بیروت اظهار کرد: به نظر بد و ناخوشایند است. کاهش حجم مغز با افزایش سن مطابقت دارد. این امر با افزایش سن جمعیت ما مهم است، زیرا پیری و سیگار کشیدن هر دو از عوامل خطر زوال عقل هستند و متاسفانه، این کوچک شدن به‌نظر غیر قابل برگشت است. با تجزیه و تحلیل داده‌های افرادی که سال‌ها قبل سیگار را ترک کرده بودند، محققان دریافتند که مغز آنان برای همیشه کوچکتر از مغز افرادی باقی مانده است که هرگز سیگار نکشیده‌اند.

چانگ گفت: شما نمی‌توانید آسیبی را که از قبل ایجاد شده است خنثی کنید، اما می‌توانید از ایجاد آسیب بیشتر پیشگیری کنید. سیگار، عامل خطر قابل اصلاح است. تنها کاری که می‌توانید برای پیشگیری از پیری مغز و مواجهه با خطر ابتلا به زوال عقل انجام دهید، ترک سیگار است.

یافته‌های این تحقیق در مجله در Biological Psychiatry: Global Open Science منتشر شده است.