در ابتدای این مراسم که حامد شکیبانیا اجرای آن را برعهده داشت، پس از پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی از قرآن مجید، محمد حمیدی مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی صحنه آمد و پس از تسلیت ایام فاطمیه و شهادت مرزبانان پایگاه نظامی راسک گفت: به‌زعم من امسال، در هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» شاهد آثاری شگفتی‌آفرین خواهیم بود.

او ادامه داد: در این دوره از جشنواره، ۶۴۰ مستند، به دبیرخانه جشنواره ارسال شد و چیزی در حدود ۴۸۰ فیلم قطعی شده به دست ما رسید. امسال، تعداد رجوع فیلمسازان به دفتر جشنواره سه یا چهار برابر ادوار گذشته بود که باعث امید و شگفتی ما شد.

حمیدی مقدم گفت: از میان فیلم‌های رسیده ۶۴ فیلم برای شرکت در بخش «مسابقه ملی» اعلام شد. البته که انتخاب آثار نهایی از میان مستند‌های رسیده به دبیرخانه کاری به غایت سخت بود، زیرا تعداد فیلم‌های خوب بسیار بود و هیئت مشاوران انتخاب بعضاً با دلی آکنده از حسرت و آه، مجبور به کنار گذاشتن بعضی از آثار می‌شدند.

او ادامه داد: ضمن این که بازگشت جشنواره به خانه سابق یعنی پردیس سینمایی چارسو از ظرفیت پذیرش آثار ما به ناگریز کم کرد. در بخش «شهید آوینی» که یکی از مهم‌ترین بخش‌های جشنواره است، ۱۴ فیلم برای حضور انتخاب شد.

حمیدی مقدم گفت: چیزی که در این دوره از جشنواره برای ما اهمیت فراوان داشت، تکثر، تنوع و رنگارنگی مضامین موجود در دل مستند‌ها و این جشن سینمایی بود. بعد از آن که در دوره گذشته، همانند دیگر جشنواره‌های مطرح و مهم بین‌المللی از هیئت مشاوران انتخاب کمک گرفتیم، دیگر به عقب بازنگشته و با گام‌های استوار و مصمم در این مسیر به جلو پیش‌روی کردیم و امسال نیز از هیئت مشاوران انتخاب کمک گرفتیم.

دبیر جشنواره تأکید کرد: تصمیم ما این بود که آئین جشنواره هفدهمین سینما حقیقت متفاوت‌تر از همیشه برگزار شود. از همین رو، بر آن شدیم که آئین افتتاح را با نمایش مستند «تاراز» به کارگردانی فرهاد ورهرام برگزار کنیم. انتخاب این اثر نیز به چند دلیل بود. اول آن که «تاراز» فیلمی است با ریشه‌های تاریخی. به یاد دارم در دوران دانشجویی زمانی که با سبک کار آقای ورهرام آشنا می‌شدم فضای مردم‌شناسانه و فولک‌لر مستند ایشان در ذهنم تأثیرگذاری می‌کرد.

او بیان کرد: ضمن این که با از دست دادن یکی از بزرگ‌ترین مستندسازان و سینماگران ایرانی یعنی زنده‌یاد مرتضی پورصمدی که فیلمبردار مستند «تاراز» بود، تصمیم گرفتیم تا آئین بزرگداشتی درخور شخصیت این هنرمند برگزار کنیم. ضمن این که در این دوره مراسم بزرگداشت برای احمد ضابطی جهرمی (تدوینگر فیلم تاراز) و فرهاد برهرام (کارگردان تاراز) نیز برگزار خواهد شد. 

او در پایان گفت: امسال، سال جوانان است. سال جوانانی پرامید و با استعداد که شاید کمتر کسی آن‌ها را بشناسد، اما جداً که شگفتی‌ساز بوده‌اند. توصیه‌ام به جوانان مستندساز استقامت داشتن در این مسیر پرپیچ و خم و دشوار است. آن‌ها باید در مسیر با بهره‌برداری از آثار و شیوه کار بزرگان مستند در گذشته و نگاه کردن به آثارشان، چون گنجینه، در راه هدفمندی آینده قدم در پیش بگذارند. فیلم‌های این دوره از جشنواره مطالبه‌گر، جست‌و‌جوگر، تیز و با برش‌های انتقادی است که مسئولان، سیاست‌گذاران و مردم را نشانه می‌گیرد.

در ادامه مراسم افتتاحیه، تیزرموضوع «آب» و تیزری از آثار حاضر در این دوره از جشنواره پخش شد. سپس، قطعه‌ای ده دقیقه‌ای از نما‌هایی بازسازی شده از مستند‌هایی که بخشی از تلاش کارکنان آرشیو فیلمخانه ملی ایران بود که مجدانه در ترمیم و حفظ آثار مستند‌های قدیمی تلاش می‌کنند، پخش شد. محمد حمیدی مقدم نیز از خانم لادن طاهری مدیر فیلمخانه تشکر کرد.

در بخش دیگری از مراسم، بزرگداشت فرهاد ورهرام، کارگردان فیلم تاراز، احمد ضابطی جهرمی، تدوینگر مستند تاراز و زنده‌یاد مرتضی پورصمدی، فیلمبردار این مستند، با حضور محمد حمیدی مقدم، ارد زند، محمد طباطبایی نژاد و علیرضا حسینی برگزار شد.

حامد شکیبانیا، مجری مراسم گفت: آثار مستند هرچه بیات‌تر شوند تازه‌تر می‌نمایند و این جادوی مستند است. فیلم «تاراز» هرچه قدیمی‌تر می‌شود حرف‌های بیشتری برای گفتن خواهد داشت.

ورهرام گفت: امروز، پس از سال‌ها خودم نیز فیلم را بر پرده می‌بینم، فیلم‌های مستند جزوی از تاریخ سرزمین‌ها هستند و اگر بسیاری از فیلم‌های مستند نبودند ما از دستیابی به بسیاری از حقایق تاریخی معذور می‌ماندیم. اگر بخواهیم فرهنگ ایران را بنویسم سینمای مستند است که به این مهم جواب می‌دهد و می‌توان فرهنگ و تاریخ ایرانی را با آن شرح داد. از محمد حمیدی مقدم و عوامل جشنواره سینماحقیقت تشکر می‌کنم. درپایان دوست دارم بگویم مهدی آزادی، صدابردار «تاراز» پا به پای دیگر عوامل همراهی کرد و امروز، اینجا جایش خالی است.

سپس، عادل پورصمدی فرزند مرتضی پورصمدی گفت: مرگ پدر ناگهانی بود و هنوز آن را هضم نکرده‌ام. اما مفتخر به اینم که می‌توانم بگویم من فرزند مرتضی پورصمدی هستم. از دست‌اندرکاران برگزاری بزرگداشت پدر در سینما حقیقت تشکر می‌کنم. ما در تلاش برای ایجاد بنیادی با عنوان مرتضی پورصمدی جهت حفظ آثار پدر هستیم.

در پایان مراسم افتتاحیه، مستند «تاراز» نمایش داده شد.

هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی‌مقدم از ۲۷ آذر ماه تا ۲ دی ماه در حال برگزاری است.