طبق داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوا، میانگین کیفیت هوای مناطق ۲۲ گانه تهران اکنون با شاخص ۱۵۲ در وضعیت قرمز و ناسالم قرار دارد و بر اساس این گزارش ۱۷ ایستگاه سنجش کیفیت در مناطق شهر تهران وضعیت قرمز آلودگی هوا را نشان می‌دهد، موضوعی نشان می‌دهد همچنان تنفس برای بیماران زمینه‌ای و کودکان و سالمندان خطرناک است.

آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوایی و تشدید آسم در میان افراد به خصوص کودکان می‌شود؛ تماس درازمدت با هوای حاوی میزان بیش از حد مجاز آلاینده‌ها باعث بروز برونشیت مزمن، بیماری مزمن ریه، تنگی نفس، سرفه‌های مکرر و شدید، آب‌ریزش چشم و سوزش و التهاب می‌شود؛ اما در این میان تصمیم بر این شد تا مدارس به صورت غیرحضوری فعال باشند و بسیاری از والدین تصور می‌کنند که ماندن کودکان و نوجوانان در منزل آن‌ها را از خطر مسمومیت به دور نگه می‌دارد.

ریه کودکان با بزرگسالان متفاوت است

علی عباسی بگلو، ناب رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی با بیان اینکه سیستم تنفسی بچه‌ها در مقایسه با والدین دارای تفاوت‌هایی است، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها این است که کودکان حساس‌تر هستند. تکامل ریه آن‌ها تا هفت سالگی ادامه دارد و به همین دلیل هرگونه آسیب از عفونت و التهاب گرفته تا تماس با مواد آلرژن می‌تواند تأثیراتی جدی بر سیستم تنفس کودکان ایجاد کند. به همین دلیل اهمیت تشخیص و درمان کودکان بیشتر است.

وی ادامه داد: عوامل بیماری‌زای میکروبی، ویروسی و یا عفونت‌ها یک سری علائم خاص ایجاد می‌کند؛ علائمی که باعث التهاب می‌شوند و زمینه واکنش‌های التهابی را در سیستم راه‌های هوایی تشدید می‌کنند ریه را مستعد می‌کنند تا هم به شکل مستقیم آسیب ببیند و هم زمینه ساز اضافه شدن سایر عفونت‌ها باشد. ریزگرد‌ها یا آلرژن‌های محیطی به شکل مواد شیمیایی یا ذرات گردوغبار هستند که هر دو مورد می‌تواند با ایجاد واکنش‌های التهابی در مجرا‌های هوایی به طور مستقیم و غیر مستقیم با فراهم‌سازی زمینه رشد باکتری‌ها و عوامل ویروسی به سیستم تنفس کودکان آسیب برساند.

نایب رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی گفت: در کودکانی که زمینه آلرژی مانند آسم و حساسیت نداشته باشند، اگر والدین متوجه شدند که کودک دچار علائمی مثل سردرد، آبریزش از بینی، تغییر و گرفتگی صدا، سرفه و احساس تنگی نفس، خستگی تنفسی یا خستگی ناشی از فعالیت است، جزو علائم خطر بوده و باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

عباسی بگلو درباره علائم تنفسی در کودکان دارای زمینه آلرژی تشریح کرد: مهم‌ترین علائم در کودکان دارای زمینه‌های آسم و آلرژی، ایجاد حملات آسم است. در چنین مواقعی ممکن است نیاز بیمار به اسپری بیشتر شود، حالت‌های تنگی نفس با فعالیت یا بدون فعالیت تشدید شود و بیمار به دلیل اینکه تنفس راحت‌تری داشته باشد دُز دارو‌های خود را افزایش می‌دهد.

به عنوان مثال امکان دارد بیماری که هفته‌ای یک بار از اسپری خود استفاده می‌کند در طول روز چندین نوبت از این اسپری استفاده کند که این خود یکی از علائم خطر و مهم برای کودکان است. به طور کلی علائم سرفه، سوزش گلو، تنگی نفس، آبریزش بینی و قرمزی چشم از جمله علائم خطر هستند که در صورت مواجهه با چنین علائمی باید به اورژانس مراجعه کنند.

وی افزود: مهم‌ترین چیزی که در خصوص کودکان و در رابطه با این موضوع به ما کمک می‌کند، پیشگیری است. یعنی کودکان با مواد ریزگرد و آلرژن مواجهه نداشته باشند. توصیه می‌کنیم در چنین مواقعی در خانه بمانند، در و پنجره‌ها بسته باشد، حداقل تماس با محیط بیرون را داشته باشند، ترجیحا از کولر گازی به عنوان خنک‌کننده استفاده کنند، اگر قبلاً دارو مصرف می‌کردند در صورت لزوم و با مشورت پزشک دوز دارو‌های خود را بالا ببرند و در صورت بروز علائم دوز اسپری مورد استفاده در مواقع حمله را افزایش دهند.

نایب رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی با اشاره به اینکه دو اصل بسیار کمک کننده برای پیشگیری، عدم مواجهه با مواد آلرژی و رساندن مایعات کافی به بدن است، توضیح داد: باید کاری کنیم که مایعات کافی به بدن برسد تا مانع خشکی گلو شده و ایجاد علائم را کاهش دهد.

متخصص فوریت‌های پزشکی با تأکید بر استفاده از آب و مایعات زیاد، تصریح کرد: وقوع ریزگرد‌ها در دست ما نیست و مربوط به عواملی طبیعی است؛ اما کاری که می‌توانیم بکنیم این است که حداقل مواجهه با آن را داشته باشیم و سعی کنیم در خانه بمانیم. تهویه خانه باید به شکل بسته انجام شود، استفاده از شیر تازه، سبزیجات نیز توصیه می‌شود.

تغذیه مناسب یکی از بهترین راهکار‌ها

میوه‌های تازه می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. این موارد می‌توانند آنتی اکسیدان‌های مورد نیاز را به بدن برساند و مانع ایجاد علائم شود.

وی درباره استفاده از ماسک برای کودکان، خاطر نشان کرد: در صورتی که کودک مجبور باشد از خانه بیرون برود استفاده از ماسک بلامانع است، البته باید از ماسکی استفاده کنیم که بیشترین محافظت را ایجاد کند مانند ماسک‌های N ۹۵ که تا ۹۵ درصد ذرات ریز و ذرات گرد و غبار بین ۳ تا ۵ میکرون را می‌توانند پالایش کنند.

 پیشگیری همیشه بهتر از درمان است

باید توجه داشت که بیماری‌هایی که در پی آلودگی هوا در کودکان و سایر افراد جامعه ایجاد می‌شود درمان علّتی دارند. حفاظت ازکودکان و نوجوانان را در فضای خانه فقط محدود به مانن در خانه نکنیم و از برخی از راه‌های پیشگیری در این زمینه استفاده کنیم، تغذیه مناسب، استفاده از ظرفیت‌های پیشگیری می‌تواند در زمینه حفظ کودکان از بیماری در زمان آلودگی هوا تأثیرگذار باشد.

منبع: آنا