«چرا اثر انگشت داریم» یکی از سوال‌های پرتکرار تاریخ است که سن و سال هم نمی‌شناسد. دانشمندان زیادی از گذشته تا الان به دنبال پاسخ برای این معمای بزرگ هستند. «دنیس هدون» یک زیست‌شناس رشد و پژوهشگر دانشگاه ادینبورگ است که روی رشد ساختار‌های پوست مثل اثر انگشت مطالعه‌می‌کند. به نظر او چرایی و چگونگی شکل‌گیری اثر انگشت روی دست انسان‌ها یک معمای علمی است که برای آن افسانه و داستان‌های زیادی هم وجود دارد. در اطلاعات عمومی امروز مطالبی را می‌خوانیم که ما را به پاسخ سوال‌مان نزدیک می‌کند. این چیزی است که دانشمندان می‌گویند.
  
۱. چرا اثر انگشت داریم؟
اثر انگشت بیش از یک ردپا برای کارآگاهان و قفل گوشی‌های هوشمند کاربرد دارد. مطالعه‌ها نشان‌می‌دهد ممکن است اثر انگشت نقش مهمی در حس لامسه ما داشته‌باشد. یعنی وقتی روی یک مخمل یا کاغذ سنباده دست می‌کشیم برجستگی‌های اثر انگشت ارتعاشات خاصی را به حسگر‌های مکانیکی بدن منتقل‌می‌کنند. همین‌طور این برجستگی‌ها کلیدی برای توانایی ما در دست‌گرفتن اشیا هستند. در واقع رطوبت غدد عرق که روی کف دست و پاهایمان داریم از بالای برجستگی‌ها بیرون می‌آید و با حفظ رطوبت، برای گرفتن اشیا به ما کمک می‌کند.
 
۲. قبل از تولد همراه‌مان است!
برجستگی‌های روی انگشت یا همان اثر انگشت قبل از تولد ما ایجادمی‌شود. دانشمندان می‌گویند تشکیل این برجستگی‌ها از حدود هفته دهم بارداری مادر، شروع‌می‌شود. زمانی که جنین به ۱۷ هفتگی می‌رسد این الگو‌های عجیب و رازآلود، تصادفی و کاملا منحصربه‌فرد شکل‌می‌گیرند. تحقیقات نشان‌می‌دهند برجستگی‌های اثر انگشت بعد از تولد حساسیت لمسی ما را بالا می‌برد. در واقع آن‌ها میدان‌های گیرنده دقیقی دارند که می‌تواند به توضیح حساسیت لمس انسان‌ها کمک‌کند.
 
۳. سه الگوی اثر انگشت داریم
بر اساس تحقیقات زیست‌شناسی اثر انگشت همان تکه‌های سلولی است که فولیکول مو را تشکیل‌می‌دهد. اما در موقعیتی به جای تبدیل‌شدن به فولیکول مو به دلیل تفاوت‌های کوچک در ژن‌های مسئول ساختار پوست شکل عوض‌می‌کنند و برجستگی‌هایی را تشکیل می‌دهند که همان الگو‌های حلقه‌ای اثر انگشت هستند. دانشمندان می‌گویند سه الگوی اصلی اثر انگشت داریم. درواقع نوع قرارگیری و شکل حلقه‌ها اثر انگشت را منحصربه‌فرد می‌کند. درصد خیلی کمی از انسان‌ها هم بدون اثر انگشت به‌دنیا می‌آیند که این یک اختلال نادر ژنتیکی و البته پردردسر است.
 
۴. الگویی که مسئول راه‌راه‌بودن گورخر است!
ریاضی‌دانی به نام تورینگ الگویی دارد که با آن می‌شود شکل‌های اثر انگشت قوس‌دار، حلقه‌ای و چرخشی را توضیح‌داد. با الهام از این الگو می‌شود گفت مواد سازنده اثر انگشت در این طرح می‌توانند الگویی بسازند که واحد‌های تکراری با فاصله یکسان بین آن‌ها، طرحی شبیه برجستگی‌های اثر انگشت را ایجاد کنند. البته این الگو به رویداد‌های تصادفی حساس است و این موضوع نقش مهمی در منحصربه‌فردکردن هر اثر انگشت دارد. در واقع الگوی تورینگ که در بدن انسان‌ها مسئول ایجاد چنین اثر انگشت‌هایی است مسئول الگو‌های دیگری است که در طبیعت می‌بینیم؛ مانند راه‌راه‌های گورخر، لکه‌های پلنگ و....

بیشتربخوانید

• حقایق عجیبی که ژن‌های پشت اثر انگشت فاش می‌کنند

۵.اثر انگشت پیر نمی‌شود
شاید فکرکنید با افزایش سن قرار است اثر انگشت‌مان تغییرکند، ولی این‌طور نیست. طبیعی ا‌ست که پوست با افزایش سن تغییرکند، اما نوک انگشتان شما چین‌و‌چروک‌دار نمی‌شود. به این معنی که می‌تواند خیال‌تان راحت باشد که اثر انگشت شما مانند روز اول شکل‌گیری باقی‌می‌ماند و قرار نیست همپای دیگر اعضای بدن پیرشود. البته در مواردی مانند ابتلا به برخی بیماری‌ها یا کار در مشاغلی که افراد با اجسام داغ یا شست‌و‌شوی دایمی و مواد شوینده سروکار دارند اثر انگشت به تدریج محو می‌شود.
 
۶. جلوی تاول‌زدن را می‌گیرد!
تا الان متوجه‌شدید که تاول زدن روی نوک انگشتان دست یا پا جایی که اثر انگشت‌ها وجود دارد خیلی کم پیش می‌آید؟ این موضوع اتفاقی نیست و یک نظریه وجود دارد که می‌گوید برجستگی‌های پوستی که اثر انگشت ما را تشکیل‌می‌دهند تا حدودی جلوی تاول‌زدن را می‌گیرند. این مطالعات نشان‌می‌دهند که برجستگی‌ها ممکن است به پوست ما اجازه‌دهند تا راحت‌تر کشیده شوند و تغییر شکل‌دهند. این موضوع می‌تواند یک جور‌هایی از نوک انگشت در برابر آسیب و تاول‌ها محافظت‌کند.

منبع: روزنامه خراسان