طرح ۴ محوری گالانت؛ دست و پا زدن برای خروج از باتلاق غزه

یوآو گالانت وزیر جنگ رژیم صهیونیستی دو روز قبل در جمع خبرنگاران از طرحی رونمایی کرد که در واقع چشم‌انداز سیاسی مدنظر این رژیم برای آینده غزه پس از جنگ است. این طرح که در رسانه‌های صهیونیستی، طرح ۴محوری نام‌گذاری شده که بر این اساس؛ اولا کنترل امور حاکمیتی غزه (نظامی، امنیتی و مرزها) بر عهده اسرائیل خواهد بود و امور داخلی مربوط به خدمات (بهداشت، آموزش و امداد رسانی) برعهده فلسطینی‌ها (اشاره به تشکیلات خودگردان نشده) است. ثانیا کارگروهی بین‌المللی با حضور آمریکا، اتحادیه اروپا و کشور‌های عربی بر فعالیت فلسطینی‌ها در اداره امور داخلی نظارت می‌کند و ثالثاکنترل مرز‌های جنوبی غزه توسط مصر ادامه خواهد داشت.

چهارمین محور طرح گالانت مبتنی بر این است که گرچه کمیته چندملیتی (آمریکایی، اروپایی و عربی) نظارت بر سیستم اداری و سازمانی فلسطینی در غزه را بر عهده دارد؛ ولی ورود خروج تمام کالا‌ها زیرنظر اسرائیل خواهد بود و هر زمان از نظر امنیتی نیاز باشد برای بررسی اوضاع وارد غزه می‌شود. این طرح در رسانه‌های رژیم صهیونیستی مورد توجه قرار گرفته و در واقع آن را ابتکار سیاسی برای غزه پساجنگ معرفی کردند؛ اما این طرح از جهاتی قابل ارزیابی است.

۱. وزیر جنگ رژیم صهیونیستی درحالی از این طرح رونمایی کرده که در عرصه میدانی صهیونیست‌ها موفقیتی نداشته‌اند و در واقع می‌خواهد اهدافی را که در میدان نبرد به دست نیاورده‌اند را در پشت میز مذاکره محقق نمایند. این در شرایطی است که نه‌تن‌ها گروگان‌های صهیونیست آزاد نشده‌اند، بلکه بعد از ۳ ماه عملیات نظامی با ۴ لشکر، ساختار سیاسی حماس و شاخه نظامی گردان‌های عزالدین القسام با اقتدار در حال مقابله با رژیم صهیونیستی هستند. انتقادات به طور چشمگیری افزایش یافته و رسانه‌های داخل اسرائیل هم از ناکامی ارتش در تحقق اهداف اعلامی‌اش سخن می‌گویند.

۲. گالانت در جمع خبرنگاران وعده داد که در جلسه آتی کابینه رژیم صهیونیستی بحث درباره طرح ۴ محوری مورد بررسی قرار گیرد. این درحالی است که آخرین جلسه کابینه رژیم صهیونیستی بعد از درگیری لفظی نظامیان (گالانت، بنی‌گانتز وزیر جنگ اسبق و هرتسی هالوی رئیس ستادکل) با سیاسیون (بن گویر وزیر امنیت داخلی و اسموتریچ وزیر دارایی) ناتمام ماند. به نظر می‌رسد دلیل اینکه گالانت قبل از جلسه کابینه طرح تائید نشده‌ای را رسانه‌ای می‌کند با اهداف سیاسی باشد. به عبارتی وی از این طریق تلاش کرده پیش از جلسه مذکور جناح سیاسی (راستگراها) را در کابینه تحت فشار قرار دهد، چراکه از هم اکنون می‌داند که آن‌ها با این طرح همراهی نمی‌کنند.

۳. این طرح مهم اصولا باید توسط نخست وزیر رژیم صهیونیستی به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی و سیاسی ارائه می‌شد؛ ولی وی این طرح را رونمایی نکرد. عدم حضور نتانیاهو ضمن یادآوری اختلافات عمیق وی با گالانت نشانه از مخالفت وی با این طرح می‌باشد. از سوی دیگر، این طرح همزمان با آغاز سفر آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده به منطقه رونمایی شده و این سناریو می‌تواند مطرح باشد که گالانت از طرح آمریکا برای پایان دادن به جنگ رونمایی کرده که نتانیاهو حاضر به پذیرش آن نشده است.

۴. وزیر جنگ رژیم در شرایطی «طرح اسرائیلی برای پایان جنگ» را رسانه‌ای کرد که بحران سیاسی در داخل رژیم بعد از تصمیم دیوان عالی در لغو قانون جنجالی اصلاحات قضایی وارد مرحله جدیدی شد. این اقدام دادگاه عالی آن هم در اوج جنگ غزه خنجری بر گرده دولت نتانیاهو بود و احتمالا رونمایی از طرح ۴ محوری قبل از جلسه کابینه نشانی از بحران عمیق داخلی رژیم صهیونیستی است.

۵. صهیونیست‌ها این طرح را درحالی ارائه داده‌اند که بخش نظامی که بهتر از سیاسیون رژیم به دشوار بودن تحقق اهدافی همچون نابودی حماس و آزادی گروگان‌ها واقف است. این امر در زمان آغاز عملیات زمینی هم مطرح بود و نظامیان نسبت به فشار سیاسیون برای ورود بی‌محابا به غزه نگرانی داشت. همان‌طور که انتظار می‌رفت ارتش رژیم در کوچه‌های غزه گرفتار رزمندگان مقاومت شد و آن‌ها با واقعیت تلخ رو‌به‌رو دست به گریبان شد‌ه‌اند. از‌همین‌رو عالی‌ترین مقام نظامی رژیم برای نجات نیروهایش از باتلاق با ژست «ابتکار» مقابل دوربین‌ها ظاهر شده است تا دست بالاتر را در جلسه آتی کابینه داشته باشد.

کلام آخر اینکه شرایط جنگ غزه تاکنون یک شکست برای رژیم بوده و موفقیت ظاهری در ورود به داخل غزه در واقع تله‌ای برای کشاندنشان به قتلگاه بود. راهبرد سنتی انتقال بحران به خارج از مرز‌ها با حملات اخیر به دمشق و بیروت هم بیشتر اقدامات تاکتیکی بوده تا راهبردی. طرح ۴ محوری طلیعه‌ای برای کمک متحدان غربی جهت نجات تل‌آویو از بن‌بست کنونی است و این طرح اولیه است که احتمالا در اختیار میانجی‌های مصری و قطری هم برای مذاکرات با حماس مورد استفاده قرار خواهد گرفت.