ناسا قصد دارد تا ماه مه سال آینده یک فضاپیما را پرتاب کند تا ذرات غبار کوچکی را که از فضای میان‌ستاره‌ای به منظومه شمسی ما جاری می‌شوند، مورد بررسی قرار دهد و به مطالعه کردن عناصر سازنده حیاط خلوت کیهانی ما کمک کند.

به نقل از اسپیس، هدف اصلی این ماموریت موسوم به «کاوشگر نقشه‌برداری و شتاب میان‌ستاره‌ای» (IMAP)، مطالعه کردن یک حباب محافظ در فضا به نام «هلیوسفر» است که منظومه شمسی ما را در بر دارد. هلیوسفر، زمین و سیاره‌های دیگر را در برابر تشعشعات کیهانی که از بیرون به منظومه شمسی ما وارد می‌شوند، محافظت می‌کند.

کاوشگر IMAP دارای ۱۰ نوع تجهیزات علمی برای ثبت کردن مشاهدات درجا و از راه دور خواهد بود. یکی از آن‌ها موسوم به آزمایش «IDEX»، برای جذب و تحلیل کردن ذرات گرد و غبار ریز پرتاب‌شده از فضای بیرونی طراحی شده است که از طریق هلیوسفر به منظومه شمسی ما نفوذ می‌کنند. «اسکات تاکر» (Scott Tucker) مدیر پروژه IDEX در «دانشگاه کلرادو، بولدر» (CU Boulder) گفت: این ذرات، بسته‌های کوچکی از اطلاعات مربوط به زمان‌های دور و بسیار دور هستند.

دانشمندان زمانی این ذرات غبار را عوامل مختل‌کننده و آزاردهنده در اندازه‌گیری فواصل دقیق تا ستاره‌ها می‌دانستند، اما اکنون می‌دانند که آن‌ها اطلاعات ارزشمندی را در مورد شکل‌گیری کهکشان‌ها، ابر‌های مولکولی و سیاره‌ها دارند. این لکه‌های کیهانی در ستاره‌ها شکل می‌گیرند و با بروز مرگ‌های ستاره‌ای انفجاری موسوم به «ابرنواخترها» به فضا پرتاب می‌شوند. آن‌ها اطلاعات ارزشمندی را در مورد فرآیند‌های شکل‌گیری ستاره‌های خود و همچنین در مورد سایر فرآیند‌هایی دارند که هنگام سفر در فضای میان‌ستاره‌ای، بخشی از آن‌ها می‌شوند.

«میهالی هورانی» (Mihály Horányi) استاد «آزمایشگاه فیزیک جوی و فضایی» در دانشگاه کلرادو، بولدر و پژوهشگر ارشد پروژه IDEX گفت: با وجود تغییر شکل این ذرات هنگام عبور کردن از اعماق فضا، آن‌ها هنوز نزدیک‌ترین موادی هستند که ما برای درک کردن عناصر اصلی سازنده منظومه شمسی داریم.

گرفتن این ذرات کار آسانی نیست، زیرا وسعت آن‌ها چند میلیونم اینچ است و با سرعتی در حدود ۱۶۰ هزار کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند. تاکر گفت: ما باید هم ذرات خیلی سریع و بزرگ و هم ذرات کوچک‌تر و کندتر را بگیریم و با همان تجهیزات اندازه‌گیری کنیم.

هنگامی که کاوشگر IMAP به مقصد خود یعنی «نقطه لاگرانژ ۱» در حدود ۱.۶ میلیون کیلومتری زمین برسد، IDEX دیافراگم ۵۱ سانتی‌متری خود را باز می‌کند تا گرد و غبار را بگیرد. هنگامی که این ذرات به IDEX برخورد کنند، IDEX آن‌ها را تحلیل می‌کند و ترکیب شیمیایی آن‌ها را آشکار می‌سازد.

از آنجا که این ذرات گرد و غبار در منظومه شمسی ما بسیار پراکنده هستند، دانشمندان می‌گویند که کاوشگر IMAP ممکن است تنها چند صد مورد از آن‌ها را در طول عمر عملیاتی دو ساله خود جمع‌آوری کند.

این تجهیزات علمی شامل پلاکی که نام حداقل ۸۷ عضو گروه روی آن حک شده است، هفته گذشته روی یک کامیون به مقصد «آزمایشگاه فیزیک کاربردی» (APL) در «دانشگاه جانز هاپکینز» (JHU) بارگیری شد تا روی فضاپیمای IMAP نصب شود.

این ماموریت در حال حاضر برای پرتاب بین آوریل و مه سال آینده برنامه‌ریزی شده است.