در بهمن ۵۷ عوامل رژیم منحوس پهلوی در گرگان، زن و بچه‌های مظلوم را شهید و منازل آنها را غارت کردند. گرگان به شهر جنگ‌زده‌ای شباهت یافت که گویی توسط فانتوم‌های متجاوزان خارجی مورد بمباران وحشیانه قرار گرفته است.

انقلاب اسلامی درخت پرثمری است که ملت ایران با دستان خود در خاک وطن کاشته‌اند و به امید تنومند شدنش با خون شهدا و اشک چشم مادران داغدار آبیاری‌اش کرده‌اند.

مردم گلستان هم سهم خود را در محکم کردن ریشه‌های انقلاب از همان سال ۱۳۴۱ که امام خمینی نهضت خود را آغاز کرد، با رشادت‌ها و شهادت ها، پخش اطلاعیه و تحصن ها، تشکیل جلسات مختلف ادا کردند و وقایع ماندگاری مانند واقعه پنجم آذر گرگان، راهپیمایی چند ده‌هزار نفری مردم در روز‌های اول و دوم آبان ۵۸، واقعه ۱۲ دی گالیکش، شهادت مردم روستای گز در ۱۶ دی ۵۷، تحصن بازاریان گرگان و انتقام از مأموران شهربانی در ۲۱ بهمن ۵۷ در تاریخ گلستان آفریدند.

شاید برای شما هم جالب باشد که انقلاب اسلامی در گرگان در روز بیست و یکم بهمن ماه و یک روز جلوتر از تمام شهر‌های ایران به ثمر نشست و این اتفاق نادری در تاریخ مبارزات مردم ایران است.

در خصوص روز‌های تاریخی انقلاب گلستان به گفتگو با «غلامرضا خارکوهی» تاریخ نگار گلستانی نشسته ایم تا حال و هوای آن روز‌های مردم گرگان را از زبان وی بشنویم.

مبارزات انقلابی در گرگان از چه سالی علنی شد؟

غلامرضا خارکوهی: از اوایل سال ۱۳۵۷ مبارزات در گرگان آشکارتر و علنی‌تر شکل گرفت و متعاقب مراسمی که در فروردین و اردیبهشت ماه در مسجد جامع گرگان و مسجد گلشن برگزار شد، پنج نفر از انقلابیون بزرگ شهر یعنی آیت الله نورمفیدی، آیت الله طاهری، آیت الله رئیسی، مرتضی زمردیان، آیت الله معصومی به مناطق دورافتاده کشور تبعید شدند.

مرداد و شهریور ۱۳۵۷ هم مقارن با ماه رمضان بود، روحانیون در مساجد، مسائل سیاسی و انقلابی را عنوان می‌کردند. شب‌های احیا آن سال حال و هوای هوای انقلابی داشت که منجر به تظاهرات گسترده در شهر شد. بعد از نماز عید فطر نیز راهپیمایی علیه رژیم ستم‌شاهی برگزار شد.

از تظاهرات چند هزار نفری گرگانی‌ها در انقلاب بگویید

تاریخ‌نگار گلستانی: در اول و دوم آبان ۱۳۵۷ تظاهرات چند ده هزار نفری بی سابقه‌ای در گرگان انجام شد و مردم در خیابان امام خمینی (ره) گرگان، میدان شهرداری، مدرسه امام صادق، مسجد جامع و مسجد گلشن تجمع کردند.

در اواخر آبان ماه ساواک ۱۰ نفر از جوانان انقلابی گلستان را با خیال تضعیف روحیه مردم دستگیر و زندانی کرد.

پنجم آذر هم که نقطه عطف مبارزات مردم گرگان بود حدود ۲۰۰ مجروح و ۱۴ شهید بر جای گذاشت که بزرگترین واقعه تاریخی شهر گرگان را رقم زد.

 مبارزات مردم سایر شهر‌های گلستان در عرصه انقلاب چگونه بود؟

خارکوهی: همزمان با مبارزات گرگانی‌ها، مردم دیگر شهر‌های گلستان نیز با اتحاد و همدلی در این عرصه فعالیت می‌کردند و به مبارزه می‌پرداختند.

در ۱۲ دی ۵۷ بود که عده‌ای از مزدوران شاه به شهر گالیکش حمله‌ور شدند؛ اما مردم گنبد در حمایت از مردم گالیکش در مقابل چماق‌داران ایستادند و اجازه ورود به شهر را ندادند.

وقتی مردم گنبد قصد کردند به شهرشان برگردند، مأموران ژاندارمری ماشین‌هایشان را به گلوله بستند و هفت نفر از مردم گنبد شهید و ۵۰ نفر هم زخمی شدند. 

در ۱۳ دی ماه سال ۵۷ هم در مبارزات مردم بندر گز، غلامرضا اسدی دانشجو دانش‌سرای تربیت معلم به شهادت رسید که عرصه مبارزاتش بندرگز، کردکوی و بهشهر را در بر می‌گرفت.

دلیل تحصن بازاریان گرگان در روز‌های انقلاب چه بود؟

غلامرضا خارکوهی: در تاریخ ۱۹ بهمن ۵۷ عوامل رژیم شاه به مغازه‌های مردم بی گناه حمله کردند و با به آتش کشیدن ۷۰ مغازه و از بین بردن اموال مردم در دل آن‌ها رعب و وحشت ایجاد کردند؛ حتی افرادی را هم که برای خاموش کردن آتش می‌آمدند به گلوله بستند. 

به همین دلیل بازاریان تصمیم گرفتند روز‌ها مغازه‌ها را ببندند و از ۶ عصر تا ۶ صبح به کسب وکار مشغول شوند.

حدود ۱۰ روز مانده به پیروزی انقلاب، بازار گرگان روز‌ها تعطیل و شب‌ها باز می‌شد و مردم شبانه به خرید می‌رفتند.

پیروزی زودهنگام انقلاب اسلامی در گرگان چگونه اتفاق افتاد؟

تاریخ‌نگار گرگانی: در ۲۰ بهمن ۵۷ عوامل رژیم با چوب و چماق و سلاح گرم منازل مردم را غارت کردند، به حمام زنانه حمله‌ور شده و حرمت‌شکنی کردند؛ آن‌ها در کمال خون‌خواری و درنده خویی حتی به زن باردار هم رحم نکردند و شکم مادری بی گناه را دریدند.

در روز ۲۱ بهمن ماه هم مردم گرگان به شهربانی گرگان حمله کردند و با کشتن ۱۶ مزدور از پاسبان‌های شهربانی، انتقام به شهادت رساندن مردم را از مزدوران گارد شاه گرفتند.

وقتی کانون خشونت و کشتار مردم در ۲۱ بهمن سال ۱۳۵۷ توسط مردم تصرف و سرنگون شد، در حقیقت انقلاب اسلامی در گرگان یک روز زودتر به پیروزی رسید و مردم، پیروزی خود را زودتر از سایر شهر‌ها ابراز کردند.

از شادی روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران در گرگان بگویید

خارکوهی: ۲۲ بهمن ماه وقتی خبر ترس و بی طرفی ارتش اعلام شد، مردم گرگان نیز همانند سایر شهر‌ها به خیابان‌ها آمدند و شادمانی خود را از این جشن بزرگ ابراز کردند.

در مقابل پادگان لشکر ۳۰ پیاده گرگان هم جشن برپا بود و مردم با تجمع مقابل درب پادگان شعار می‌دادند و شادی می‌کردند.

خیابان‌های گلستان هنوز هم که هنوز است شادی پیروزی انقلاب اسلامی ایران و یاد و خاطره حماسه آفرینی‌های مردم را در روز‌های انقلاب در حافظه تاریخی خود حفظ کرده است.

منبع: فارس