طی چند دهه اخیر فناوری پهپادی نقش برجسته‌ای در نبردها و جنگ‌های جهان پیدا کرده است و در این بین پهپاد‌های «انتحاری» از نقش برجسته‌تری نسبت به سایر انواع پهپاد‌ها برخوردار هستند.

این پرنده‌های بدون سرنشین که مشخصاتی شبیه به موشک‌های کروز دارند، در انواع مختلف با کارآیی‌های متفاوت، به دلیل صرفه اقتصادی، اثرگذاری مناسب و سهولت بکارگیری به جنگ افزاری تبدیل شده‌اند که بعضا تعیین کننده سرنوشت میادین جنگ هستند و یا حداقل قادرند تلفات قابل توجهی به دشمن وارد کنند.

از سوی دیگر این نوع از پهپادها به دلیل ابعاد کوچکتری که نسبت به سایر پهپادها دارند سخت‌تر توسط رادارها شناسایی می‌شوند و برخی از آنها حتی قابل حمل توسط نفر بوده و در یگان‌های پیاده و نیروهای ویژه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نیروهای مسلح و صنایع دفاعی کشورمان نیز در سال‌های اخیر طیف متنوعی از پهپادهای انتحاری را طراحی و تولید کرده‌اند، بگونه‌ای که امروز به یکی از کشورهای مطرح در حوزه طراحی و تولید پهپادهای انتحاری تبدیل شده‌ایم. از طرفی کیفیت پهپادهای تولید شده در ایران در برخی از عملیات‌هایی که نیروهای مسلح اجرا کرده‌اند خود را نشان داده و همین امر موجب شده تا برخی از کشورها خواهان این پهپادها باشند.

در این گزارش نگاهی به مهمترین پهپادهای انتحاری ساخت ایران خواهیم داشت.

* طوفان

«طوفان» نوعی از پهپادهای ایرانی است که برای یافتن و انهدام دشمن با استفاده از جست‌وجوگر اپتیکی ساخته شده است. این پهپاد که از آن با نام «چمران2» نیز یاد شده، با استفاده از مواد جاذب امواج رادار و سبک ساخته شده و سطح مقطع راداری آن بسیار پایین است. دوربین جلونگر که در دماغه این هواپیما قرار دارد تا آخرین لحظه تصاویر را به‌صورت بی‌درنگ ارسال می‌کند تا کار هدفگیری به انجام برسد.

بیشینه سرعت طوفان ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت، شعاع پروازی ۱۰۰ کیلومتر، سقف پرواز ۱۴۰۰۰ پا (معادل ۴۲۶۷ متر) و مداومت پروازی آن ۲‌ــ‌۱ ساعت عنوان شده است. برد ۱۰۰ کیلومتری طوفان ارزش عملیاتی قابل قبولی برای آن ایجاد کرده است و با مداومت پروازی خود زمان کافی برای جست‌وجوی هدف و حمله به آن را فراهم می‌کند.

البته در صورت استفاده از هدایت و ناوبری مستقل از ایستگاه زمینی، پهپاد طوفان با توجه به مداومت پروازی و فرض سرعت پیمایشی حداقل ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌تواند به برد ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتری دست یابد.

پیکربندی این پهپاد تا حدودی نامتعارف بوده و طرحی بین پهپادهای بال دلتایی و بال پرنده را تداعی می‌کند ضمن آنکه یک موتور ملخی درون‌سوز که در انتهای بدنه نصب شده نیروی حرکتی طوفان را فراهم کرده است. چند سطح عمودی در نوک بال و میانه بدنه نیز کار پایدارسازی آن را به‌عهده دارند.

تاکنون دو نمونه از این هواپیما نمایش داده شده است. سازوکار (مکانیزم) پرتاب طوفان از نوع JATO بوده و در صورت نیاز به فرود این هواپیما به‌روش فرود آرام روی زمین بازیابی می‌شود. با این شیوه، پرتاب این پهپادهای کوچک در نزدیکی خطوط مقدم نبرد و یا در فضای جنگ شهری به‌عنوان یک راه‌حل فوری و واکنش سریع برای انهدام یک هدف مهم تلقی می‌شود.

* صاعقه

این پهپاد‌ها نمونه‌ای از پهپاد هدف تمرینی «صاعقه» هستند که با مجهز شدن به سر جنگی ۱۰ کیلوگرمی برای عملیات انتحاری با برد ۱۰۰ کیلومتر و توانایی ارسال تصاویر تا برخورد به هدف آماده شده‌اند، به این ترتیب کاربر ضمن دریافت اطلاعات از آخرین وضعیت هدف، امکان افزایش دقت در اصابت را با خطای کمتر از یک متر دارد و همچنین در صورت نیاز می‌تواند با رؤیت هدف مهمتری از طریق تصاویر، به انتخاب آن هدف اقدام کند. البته پهپاد صاعقه در دو نوع ۱ و ۲ با مشخصات تا حدودی متفاوت ساخته شده است.

«صاعقه‌ــ‌1» هواپیمای بدون سرنشینی از نوع بال دلتا با ضریب منظری متوسط رو به پایین است که توسط متخصصان داخلی طراحی و به‌صورت انبوه تولید شده و در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفته است. صاعقه جزو سریعترین پهپادهای موتور ملخی ایرانی است که همین عامل سرعت بالای آن را به ابزار مناسبی برای تمرین ادوات توپخانه‌ای تبدیل کرده است.

همچنین از نظر قابلیت مانور نیز در زمره پهپادهایی با چابکی بالا قرار می‌گیرد، به‌خصوص با توجه به پیکربندی بال دلتایی و عدم وجود سطح متعادل کننده به‌نظر می‌رسد این پرنده با ناپایداری ذاتی یا پایداری کم طراحی شده باشد که این ویژگی باعث چابکی پرنده در پاسخ به فرامین داده‌ شده می‌گردد.

این هواپیمای بدون سرنشین توسط پرتابگر JATO پرتاب می‌شود. این پرتابگر که توسط کارشناسان داخلی طراحی و ساخته شده است این امکان را فراهم می‌آورد تا هواپیما بدون نیاز به باند پروازی بتواند سرعت اولیه لازم جهت پرواز را به‌دست آورد.

در این پرتابگر از نیروی راکت با سوخت جامد استفاده شده است. به‌کمک این پرتابگر، امکان پرتاب هواپیما در هر شرایط و موقعیت وجود دارد و به‌راحتی می‌توان از روی عرشه ناو، خودروی سبک، مناطق کوهستانی و حتی از ورودی پناهگاه‌ها و تونل‌ها هواپیما را به پرواز درآورد.

صاعقه‌ــ‌۱ در آموزش عملیات پدافند هوایی به‌عنوان هدف برای سامانه‌های دفاع هوایی غیرراداری و همچنین فریب دشمن در صحنه نبرد استفاده می‌شود. اجرای مانور در صاعقه‌ــ‌۱ از طریق یک دستگاه رادیو کنترل با سامانه ردیاب اپتیکی به‌وسیله خلبان و تأمین پایداری پرواز آن به‌وسیله یک سامانه پایداری خودکار صورت می‌گیرد.

این پرنده با توجه به سبکی و شکل آیرودینامیکی مناسب و بهره‌گیری از فناوری مواد مرکب سبک‌وزن در سازه با سرعتی بالا توانایی اجرای انواع مانور‌های پروازی را دارد. بازیابی این هواپیما معمولاً توسط چتر صورت می‌گیرد و در شرایط اضطراری می‌تواند به‌آرامی توسط خلبان در باند فرود آید.

بیشینه سرعت صاعقه‌ــ‌۱ برابر ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت، شعاع پرواز ۱۰ کیلومتر، سقف پرواز ۱۱ هزار پا (حدود ۳۳۰۰ متر) و مداومت پرواز آن حدود ۶۰ دقیقه است.

«صاعقه‌ــ‌۲» نیز بر اساس نمونه اول با جنس بدنه از مواد مرکب بوده و کاربرد آن علاوه بر هدف پرنده به‌منظور آموزش و تمرین پرسنل پدافند موشکی و راداری، فریب دشمن در صحنه نبرد نیز می‌تواند باشد.

پهپاد صاعقه ۲

صاعقه‌ــ‌۲ با داشتن خط انتقال داده متشکل از تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی هواپیما و ایستگاه کنترل زمینی قابل حمل و سبک مجهز به رایانه‌های مناسب می‌تواند در ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ هزار پایی (۳۰۰۰ تا ۳۶۰۰ متری) پرواز کند. طول این نمونه ۲.۸۱ متر، دهانه بال ۲.۶۰ متر، بیشینه جرم پرتاب ۶۰ کیلوگرم، بیشینه سرعت ۲۳۰ تا ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پرواز آن ۴۵ تا ۶۰ دقیقه و برد ۵۰ کیلومتر است.

ایستگاه کنترل زمینی این پرنده به‌عنوان سامانه ارسال اطلاعات و فرامین مورد نیاز جهت هدایت و کنترل پرنده که به‌وسیله خلبان اعمال می‌گردد توانایی برقراری ارتباط uplink و downlink، دریافت اطلاعات پروازی، ذخیره‌سازی و نمایش اطلاعات دریافت‌شده را دارد.

صاعقه‌ــ‌۲ پس از طی مسیر برنامه‌ریزی‌شده به‌صورت خودکار با تغییر مسیر به مبدأ پرواز خود و یا هر نقطه از پیش تعیین‌شده بازمی‌گردد. بازیافت این هواپیما نیز همانند صاعقه‌ــ‌۱ صورت می‌گیرد.

هدایت و کنترل این هواپیما به دو صورت نیمه‌خودکار یعنی با اعمال فرامین کاربر به‌صورت رادیویی با توجه به دریافت اطلاعات پروازی هواپیما و مأموریت تعیین‌شده هدایت می‌شود، و در حالت تمام‌خودکار، مختصات نقاط مسیر پرواز و ارتفاع از سطح دریا توسط کاربر از طریق ایستگاه زمینی پیش از پرواز در حافظه تجهیزات الکترونیکی پرنده ذخیره می‌شود. هواپیما پس از پرواز و قرار گرفتن در حالت مأموریت توسط خلبان با استفاده از GPS و ارتفاع‌سنج، خود را در مسیر از پیش تعیین‌شده قرار می‌دهد.

متخصصان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ساختار مطلوب و توانمندی‌های پهپاد صاعقه و به‌احتمال زیاد صاعقه‌ــ‌۲ یک نمونه رزمی تهاجمی با برد ۱۰۰ کیلومتر را از روی آن توسعه داده‌اند که ضمن قابلیت ارسال تصاویر با حمل محموله انفجاری با قدرت تخریب مناسب امکان تهاجم سریع در زمان کمتر از ۳۰ دقیقه به هر هدف مدنظر فرماندهان را فراهم می‌کند.

* ابابیل

خانواده پهپاد‌های ابابیل با انواع S، B و T یکی دیگر از پهپاد‌های طراحی داخلی بوده که طراحی نسل اول آن به اواسط دوران جنگ تحمیلی بازمی‌گردد. در سال ۱۳۷۰ نمونه بازطراحی شده آن در خط تولید قرار گرفته و به یکی از پرشمارترین پهپاد‌های ایرانی تبدیل شد.

تحویل انبوه ابابیل ۲ به نیروی دریایی سپاه در مهر ۱۳۹۹

مشخصات ابعادی و پروازی نمونه‌های مختلف آن متفاوت بوده که شامل قابلیت دستیابی به سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت، برد عملیات شناسایی ۱۵۰ کیلومتر، سقف پرواز حدود ۴۲۰۰ متر و حمل محموله شناسایی یا مواد منفجره ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرمی است.

علاوه بر مأموریت شناسایی که ابابیل با تصویربرداری از ناو‌های هواپیمابر آمریکایی در آن مهارت خود را نشان داد، از این پهپاد به‌عنوان هدف تمرینی پدافند هوایی نیز استفاده می‌شود.

ابابیل هواپیمایی بال پایین و دارای پیش‌بال (کانارد) است و همین ویژگی سبب می‌شود تا با پدید آمدن مشخصه ناپایداری ذاتی یا پایداری کم، مشخصات مانوری آن در سطح بالایی باشد.

پرتاب پهپادهای ابابیل از روی قایقهای تندرو

این هواپیما یک سامانه چندمنظوره بوده و جهت مأموریتهای گوناگونی همچون هدف هوایی در قالب هواپیمای شبیه‌سازی‌کننده دشمن به‌کار می‌رود. ویژگی‌های کلی این پهپاد عبارتند از طراحی آیرودینامیکی مناسب، جداسازی و مونتاژ سریع، سهولت به‌کارگیری و تعمیر، تحرک و انعطاف‌پذیری خوب، قابلیت استفاده در محیط‌های دریا و خشکی، قابلیت بازیابی و استفاده چندباره، قیمت تمام‌شده مناسب. بدنه نمونه‌های اولیه از آلومینیوم استاندارد هوایی بود و بعداً نوع ساخته‌شده از مواد مرکب نیز به تولید رسید.

پرتاب پهپاد ابابیل ۲ از روی ناو ارتش

این پهپاد با استفاده از انواع سامانه‌های پیشرفته تبادل داده و نیز ناوبری خودکار امکان پرواز تحت کنترل ایستگاه زمینی یا به‌صورت خودکار و برنامه‌ریزی‌شده از قبل روی مناطق مشخص‌شده را دارد.

* کیان

پهپاد کیان‌ــ ۱ در سال ۱۳۹۳ با مأموریت سنجش تجهیزات پدافند هوایی، پهپاد هدف و تهاجمی انتحاری با ابعادی کوچک و با موتور میکروجت با توانایی رسیدن به سرعت بیشینه ۴۸۰ کیلومتر بر ساعت ساخته شده و به‌تعداد زیاد به‌خدمت گرفته شده بود. این پهپاد با دهانه بال ۲ متر قابلیت حمل محموله ۳۰ کیلوگرمی با سقف پرواز نزدیک به ۵۵۰۰ متر را دارا بوده و با سرعت پیمایشی ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت پرواز می‌کند.

پهپاد کیان

کیان-۲ بر اساس طرح موفق و عملیاتی کیان‌ــ ۱ با ابعادی در حدود دو برابر و برای مأموریت‌های متنوع ساخته و در شهریور ۱۳۹۸ در اختیار نیرو‌های مسلح کشور قرار گرفت. از جمله مأموریت‌های پهپاد کیان‌ــ‌۲ انهدام اهداف مدنظر پدافند هوایی به‌صورت نقطه‌زن است. برد عملیاتی این پهپاد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر عنوان شده که با توجه به بزرگی قابل توجه ابعاد کیان‌ــ ۲ نسبت به کیان‌ــ ۱ قابل دستیابی است.

کیان‌ــ‌2 از موتور جت توربین گازی کوچک و احتمالاً از نوع توربوجت در داخل بدنه استفاده می‌کند که دو ورودی هوای آن با طراحی بسیار پیشرفته‌ای به‌صورت منطبق بر بدنه و طرفین آن قرار گرفته‌اند. این پهپاد از نوع بال دلتا بوده که خصوصیات دینامیکی خوبی برای آن در سرعت‌های بالا ایجاد می‌کند، از جمله مانورپذیری بالا که برای افزایش دقت در انهدام هدف نیز به‌کار می‌آید.

کیان‌ــ‌۲ با دهانه بال حدود ۳.۵ تا ۴ متر و طول حدود ۴.۵ متر ساخته شده است. این ابعاد بزرگتر نسبت به کیان‌ــ‌۱ و بال‌های با ضخامت بالا که مناسب پرواز در سرعت‌های فروصوت است امکان حمل سوخت بسیار بیشتری را به کیان‌ــ‌۲ داده است.

هر دو پهپاد کیان‌ــ‌1 و 2 از شتاب‌دهنده سوخت جامد برای شروع پرواز و رسیدن به سرعت اولیه لازم برای شروع به کار موتور جت استفاده می‌کنند. این پهپادها برای اجرای مأموریت‌های تهاجمی لازم برای عملکرد شبکه پدافند هوایی کشور از جمله انهدام مراکز شنود یا جنگ الکترونیک دشمن که برای عملکرد مجموعه پدافند هوایی کشور تهدید به‌شمار می‌رود قابل استفاده هستند.

ورودی موتور جت پهپاد کیان

* کرار

پهپاد انتحاری کرار به عنوان جدیدترین عضو خانواده این پهپاد پرکاربرد ایرانی در رزمایش پدافند هوایی سال ۱۳۹۸ معرفی شد. هدف از توسعه این نمونه، اجرای عملیات تندخیز (اسکرامبل) به منظور مقابله با اهداف هوایی مهاجم بیان شده است.

پهپاد کرار ساخت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) به طور رسمی در روز صنعت دفاعی در سال ۱۳۸۹ رونمایی شد. دو مأموریت اصلی این پهپاد در آن زمان، استفاده به عنوان هدف پرنده برای آزمایش سامانه‌های راداری و پدافندی و اجرای عملیات بمباران هوایی عنوان شد. تا امروز ۴ نسل از پهپاد کرار معرفی شده است که تفاوت‌های مختصری در ابعاد و مشخصات پروازی، اما مأموریت‌های متنوع دارند. همه انواع پهپاد کرار با استفاده از پرتابگر ریلی و شتاب دهنده سوخت جامد پرتاب شده و شیوه فرود آن‌ها نیز با چتر و کیسه هوا است.

پهپاد چند منظوره کرار

طول ۳.۷۵، دهانه بال ۳.۱ و ارتفاع ۱.۵ متر و بیشینه وزن برخاست ۷۵۰ کیلوگرم با قابلیت حمل محموله ۲۵۰ کیلوگرمی از ویژگی‌های پهپاد کرار-۳ است. این نمونه به سقف پرواز ۳۵۰۰۰ پا معادل ۱۰۶۷۰ متر، سرعت نهایی ۷۰۰ و سرعت پیمایشی ۶۵۰ کیلومتر بر ساعت دست یافته و مداومت پروازی ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه دارد. در این نمونه از موتور جت طلوع-۴ با سوخت JP-۴ استفاده شده و جنس بدنه نیز عمدتاً از آلومینیوم است.

برای سایر نمونه‌های کرار قابلیت پرواز تا ارتفاع ۴۰۰۰۰ پا معادل ۱۲۲۰۰ متر و سرعت نهایی ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت ذکر شده است. پهپاد‌های کرار در صورت پرواز با ارتباط مستقیم با ایستگاه مبدأ تا برد ۲۰۰ کیلومتر (کرار-۳) و در صورت پرواز برنامه ریزی شده خودکار بدون نیاز به ارتباط دائم با ایستگاه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر برد دارد.

پهپاد کرار انتحاری( سمت چپ)

با افزوده شدن سامانه‌های ناوبری متفاوت و نیز یک جستجوگر اپتیکی به نوک دماغه و البته خط امن داده بین پهپاد و ایستگاه‌های فرماندهی پدافند هوایی، کرار انتحاری این قابلیت را پیدا کرده است تا به صورت خودکار از محل ذخیره خود که می‌تواند هر نقطه‌ای در کشور باشد به پرواز در آمده و با دریافت مستقیم اطلاعات هدف، با بهینه‌ترین مسیر اوجگیری، به سمت آن حرکت کند. کرار انتحاری با اصابت مستقیم یا نزدیک شدن تا فاصله مناسب از هدف، عمل انفجار سرجنگی را به انجام می‌رساند.

* خانواده شاهد

شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶: نخستین بار در رزمایش پیامبر اعظم ۱۵ نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تصاویری از انهدام اهداف مختلف توسط پهپاد‌های «شاهد ۱۳۱» و «شاهد ۱۳۶» به نمایش در آمد.

پهپاد شاهد ۱۳۱

این پهپاد‌ها در جریان رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۷ نیز نقش پررنگی در تمرین حمله به شبیه‌ساز نیروگاه اتمی دیمونا داشتند و در این تمرین، دقت بالای خود را به نمایش گذاشتند.

پهپاد شاهد ۱۳۶

قبل از نمایش این دو پهپاد در رزمایش سپاه، نیروهای مبارز یمنی عملیاتی را علیه تأسیسات نفتی آرامکوی عربستان انجام داده بودند که در جریان این حملات از پهپادهای «وعید» که بسیار شبیه به پهپادهای ایرانی بود استفاده کردند؛ موضوعی که موجب شد پهپاد وعید به «قاتل آرامکو» مشهور شود.

پهپاد وعید انصارالله

شاهد ۱۳۱ و شاهد ۱۳۶ پهپاد‌های انتحاری ایرانی با بدنه دلتا (مثلثی‌شکل) هستند و از موتور‌های پیستونی به‌عنوان پیشران بهره می‌برند. هرچند این دو پهپاد بسیار شبیه هم هستند، اما شاهد ۱۳۱ ابعادی کوچکتر از شاهد ۱۳۶ دارد و به همین دلیل برخی مشخصات عملکردی و ظاهری آن با شاهد ۱۳۶ متفاوت است.

یکی از تفاوت‌های ظاهری شاهد ۱۳۱ با شاهد ۱۳۶ که شاید به تمایز این دو پهپاد هم کمک می‌کند، تفاوتی است که در بالک‌های انتهایی آن‌ها وجود دارد، در شاهد ۱۳۶ این بالک‌های در بالا و پایین بدنه وجود دارند و در شاهد ۱۳۱ این بالک‌ها فقط در بالای بدنه قرار گرفتند.

عرض بدنه شاهد ۱۳۶، ۲ ونیم متر و در شاهد ۱۳۱ قدری کوچکتر و چیزی در حدود ۲.۲ متر است. در شاهد ۱۳۶ طول بدنه ۳.۵ متر و در شاهد ۱۳۱ این عدد ۲.۶ متر است. به‌نظر می‌رسد پهپاد شاهد ۱۳۶ دارای برد ۲۰۰۰ کیلومتری است و شاهد ۱۳۱ بردی در حدود ۹۰۰ کیلومتر دارد، همچنین این پهپاد‌ها دارای سرجنگی‌هایی به‌وزن ۵۰ و ۱۵ کیلوگرم هستند.

اطلاعاتی که اوکراین از پهپاد‌های گل شمعدانی ۱ و ۲ منتشر کرده است

اما شهرت جهانی این پهپاد زمانی بیشتر شد که نمونه‌های مشابه این پهپاد با نام‌های وعید ۱ و ۲ توسط انصارالله در یمن و همچنین نمونه ماشبه دیگری از آن به نام گل شمعدانی ۱ و ۲ توسط ارتش روسیه در اوکراین و مورد استفاده قرار گرفت.

علاوه بر این در جریان عملیات‌های متعدد نیروی زمینی سپاه علیه مواضع گروه‌های تجزیه طلب در اقلیم شمال عراق نیز شاهد بکارگیری موفق این پهپاد‌ها بوده‌ایم.

شاهد ۲۳۸: اما تجربه بگارگیری این پهپاد‌ها در عملیات‌های مختلف و احصا برخی نقاط ضعف آن؛ موجب شد تا نوع جدیدی از این پهپاد‌ها این بار با موتور جت ارائه شود که «شاهد ۲۳۸» نام دارد.

این پهپاد جدیدی برای نخستین مرتبه در جریان بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه دستاورد‌های هوافضای سپاه به نمایش در آمد و در سه نوع مجهز به کاونده حرارتی، اپتیکی و بدون سنسور دیده شد.

پهپاد شاهد ۲۳۸

شاهد ۱۰۷: یکی دیگر از پرنده‌های بدون سرنشین که برخی منابع غیررسمی اطلاعاتی از آن منتشر کرده و مدعی آن هستند که ایران این پهپاد را در اختیار روسیه قرار داده «شاهد ۱۰۷» است.

آنطور که گفته شده، شاهد ۱۰۷ یک پهپاد چند منطوره است و علاوه بر نقش انتحاری قادر است به عنوان یک پهپاد رزمی و یا شناسایی هم مورد استفاده قرار گیرد.

تصویر منتسب به پهپاد شاهد ۱۰۷

شاهد ۱۰۱: این پهپاد که به تازگی اطلاعاتی از آن منتشر شده تاکنون به صروت رسمی در کشور رونمایی نشده است و تصویر و نام آن توسط رسانه‌های خارجی با عنوان پهپاد جدیدی که ایران به روسیه داده، منتشر شده است.

هرچند اطلاعاتی از این پهپاد در دسترس نیست، اما ساختار آن بسیار شبیه به پهپاد معراج ۵۳۲ نیروی زمینی است از این رو گمان می‌رود مشخصاتی شبیه به آن داشته باشد.

پهپاد شاهد ۱۰۱

* آرش

پهپاد «آرش ۲» یکی از پهپاد‌های ایرانی با برد ۲۰۰۰ کیلومتری است که توسط متخصصان ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و تولید شده است.

این پهپاد که از یک موتور پیستونی بهره می‌برد بدنه‌ای استوانه‌ای شکل با یک تیل عمودی دارد و دو بال آن در انتهای بدنه قرار گرفته‌اند.

پهپاد آرش

پهپاد آرش ۲ از روش پرتاب بوسیله جیتو استفاده می‌کند و همین امر آن را بی‌نیاز از باند برای پرواز کرده است.

به این ترتیب پهپاد آرش قادر است از انواع پرتابگرهای متحرک به سمت اهداف به پرواز درآید و این موضوع آن را به یک پهپاد راهکنشی با قبلیت تحرک بالا مبدل می‌سازد که به بهره‌برداران آن امکان بکارگیری از آن در محیط‌های مختلف جغرافیایی را می‌دهد.

* صیاد

یکی دیگر از پهپادهای انتحاری ناشناخته ایرانی پهپاد انتحاری «صیاد» است. این پهپاد برای نخستین مرتبه در جریان تحویل دهی انبوهی از پهپادها به نیروی دریایی سپاه مشاهد شد. اما سال گذشته برای نخستین مرتبه در جریان رژه نیروهای مسلح در بندرعباس به صورت رسمی به نمایش در آمد. پهپاد صیاد بدنه‌ای باریک و دم وی شکلی دارد که به کاهش بازتاب راداری آن کمک می‌کند و علاوه بر آن از یک موتور پیستونی به عنوان پیشران استفاده می‌کند.

مشابه این پهپاد با نام صماد در انواع مختلف در اختیار انصارالله یمن قرار دارد و بارها عملیات‌های مختلف و موفقی را به مرحله اجرا درآورده است.

معراج 

پهپاد «معراج ۵۳۲» که توسط جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه طراحی و تولید شده، پهپادی با موتور پیستونی است که برد یک طرفه آن ۴۵۰ کیلومتر است.

این پهپاد قادر است تا ارتفاع ۱۲ هزار پا به مدت ۳ ساعت پرواز کند و  به شیوه تیک‌آف پرتاب از روی خودرو به پرواز در می‌آید و وزن سرجنگی آن نیز ۵۰ کیلوگرم است.

پهپاد معراج ۵۳۲

یکی دیگر از پهپاد‌های انتحاری نیروی زمینی سپاه که در دسته مهمات پرسه زن قرار می‌گیرد پهپاد «معراج ۵۲۱» است. این پهپاد که یک سوئیچ بلید ایرانی محسوب می‌شود قابلیت حمل توسط نفر و بکارگیری در یگان‌های رزمی را دارد و از این رو سلاحی مناسب برای یگان‌های واکنش سریع بحساب می‌آید. علاوه بر این معراج ۵۲۱ قابلیت شلیک از روی انواع خودرو‌ها را داراست.

پهپاد معراج ۵۲۱

* سینا

پهپاد پرسه زن «سینا» از نوع انتحاری ضداهدافی مانند تجمع نفرات و خودرو طراحی و تولید شده است. این پهپاد که برای نخستین مرتبه در مرداد ماه امسال به نمایش درآمد یکی دیگر از سوئیچ بلیدهای ایرانی است که توسط وزارت دفاع طراحی و تولید شده است.

پرتاب پهپاد سینا در رزمایش ارتش

سینا تا ۵ کیلومتر برد عملیاتی دارد و از پرتابگر زمینی شلیک می‌شود. مداومت پروازی آن ۸ دقیقه بوده و با هدایت دستی و خودکار، از سرجنگی نوع EFP و موتور الکتریکی برخوردار است.

تاکنون پهپاد‌های انتحاری دیگری مانند پهپاد‌های امید، باور، پهپاد کروز ابابیل و پهپاد محرم نیز توسط وزارت دفاع و ارتش جمهوری اسلامی طراحی و تولید شده‌اند.

پهپاد «امیر» بسیار شبیه به پهپاد هاروپ اسرائیلی است و آنطور که از ظاهر آن پیدا است بردی در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر را می‌توان برای آن متصور بود. همچنین این پهپاد که توسط ارتش طراحی شده است با دارا بودن جستجوگر اپتیکی می‌تواند در نقش یک پهپاد پرسه انتحاری نیز ایفای نقش کند.

پهپاد امید

پهپاد «باور» نیز توسط وزرات دفاع طراحی شده است و به نظر در طراحی آن از پهپاد‌های انتحاری آرش و شاهد ۱۳۱ الگو گیری شده باشد. البته هنوز مشخصات بیشتری از این پهپاد منتشر نشده است، اما اخباری مبنی بر تست آن در یکی از رزمایش‌های سپاه نیز رسانه‌ای شد.

پهپاد باور

پهپاد «کروز ابابیل» نیز یک پهپاد انتحاری با جستسجوگر اپتیکی است که توسط وزارت دفاع طراحی و ساخته شده و تنها در نمایشگاه دستاوردهای این وزارتخانه در سال گذشته یک عکس از آن نمایش داده شد.

این پهپاد با بدنه استوانه‌ای بیشتر شبیه به موشک است تا پهپاد و هنوز اطلاعاتی درباره بکارگیری آن در نیروهای مسلح منتشر نشده است.

پهپاد ابابیل کروز

پهپاد انتحاری «محرم» هم توسط نیروی زمینی ارتش تولید شده است. این سامانه پهپادی با سر جنگی به وزن ۲۵ کیلوگرم برای انهدام و تخریب اهداف و استحکامات دشمن کاربرد دارد.

این سامانه پهپادی با مداومت پروازی ۹ ساعته، به صورت کاملاً بومی در داخل کشور، توسط مرکز تولید، بهینه‌سازی و نوسازی شهید زرهرن طراحی و تولید شده است. این سامانه پهپادی در رزمایش‌های اخیر نیروی زمینی ارتش مورد ارزیابی و تست میدانی قرار گرفته است.

منبع: تسنیم