توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر در حال حاضر به مطمئن‌ترین و یکی از راه‌های اقتصادی برای رفع ناترازی‌های برق در کشور تبدیل شده است که با توجه به افزایش روزافزون تقاضای برق، می‌تواند این نیاز را تامین کند.

به همین منظور در کنار‌های طرح‌های توسعه‌ای نیروگاه‌های خورشیدی و تجدیدپذیر که در مقیاس‌های بزرگ در حال اجرا و بهره برداری هستند، سال گذشته طرح ساخت ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی ۵ کیلوواتی طی پنج سال، با حضور معاون اول رئیس‌جمهور، مصوب و اجرای آن برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی در سراسر کشور آغاز شد. هدف گذاری شد که طی اجرای این طرح سالانه ۱۱۰ هزار نیروگاه‌های خورشیدی انشعابی برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های عملیاتی شود که در صورت به نتیجه رسیدن آن ۲۷۵۰ مگاوات ظرفیت تولید برق در کشور ایجاد می‌کند و درآمد پایدار برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی ایجاد می‌شود.

برق تولیدی این نیروگاه‌ها بر اساس یک قرارداد خرید تضمینی برق ۲۰ ساله از سوی وزارت نیرو خریداری می‌شود. محمود کمانی معاون وزیر نیرو در خصوص میزان درآمدزایی این نیروگاه‌ها برای خانوار‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی گفت: خوشبختانه با نرخ گذاری جدیدی که انجام شده است، قیمت خرید تضمینی برق واحد‌های کوچک مقیاس به ۳ هزار تومان به ازای هر کیلووات ساعت رسید.

او افزود: با احتساب این رقم حدودا ۲ میلیون تومان درآمد نیروگاه‌های حمایتی در ماه در ابتدای کار خواهد شد. این رقم به تدریج ضریب می‌خورد و افزایش پیدا می‌کند. اگر عددی حدود یک میلیون تومان برای باز پرداخت تسهیلات مربوط به تجهیزات در نظریم بگیریم، حدود یک میلیون تومان برای خانوار‌ها درآمد خواهد داشت.

در این طرح سازمان‌های بهزیستی، کمیته امداد، بسیج سازندگی و معاونت روستایی مناطق محروم ریاست‌جمهوری واجرا و  سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق و شرکت‌های توزیع برق با تامین مالی خرید تضمینی برق تولیدکنندگان در سراسر کشور مشارکت دارند. در ابتدای این فرایند. نهاد‌های حمایتی همچون کمیته امداد، خانواده‌های تحت پوشش را برای نصب سامانه خورشیدی به شرکت‌های توزیع برق معرفی می‌کنند و سپس شرکت‌های توزیع، قابلیت ساختگاه‌های معرفی شده از سوی خانواده‌های تحت پوشش را بررسی می‌کنند.

جعفر محمدنژاد مدیرکل توسعه نیروگاه‌های مقیاس‌کوچک سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: امسال با توجه به تجربه‌های سال گذشته هماهنگی‌های لازم در خصوص احداث نیروگاه‌های کوچک مقیاس حمایتی انجام شد و بر همین اساس کمیته امداد امام خمینی (ره) اعلام کرد که میتواند ۸۰ هزار سامانه خورشیدی ۵ کیلوواتی را برای خانوار‌های تحت پوشش خود در برنامه داشته باشد.

او افزود: بخش هماهنگی با شرکت‌های توزیع برای متصل کردن این سامانه‌ها به شبکه برق بر عهده سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر بوده که این زیرساخت‌ها فراهم شده و با بررسی‌هایی که انجام دادیم بیش از ۴۰ هزار ساختگاه یا محل سکونت خانوار‌ها قابلیت بهره مندی از سامانه‌های ۵ کیلوواتی را دارند و منابع خوبی هم برای خرید این برق در نظر گرفته شده است. اما در بخش تأمین مالی که بر عهده سازمان‌های حمایتی از طریق بانک‌های عامل است، آنچه که پیش‌بینی میکردیم رخ نداده است و تسهیلات بانکی به گلوگاهی برای توسعه این نیروگاه‌ها تبدیل شده است.

این مقام مسئول افزود: آخرین آمار ما میگوید ۵ هزار سامانه ۵ کیلوواتی تاکنون نصب شده است و به همین میزان هم در دست احداث است و پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال یا فروردین سال آینده این ظرفیت را در مدار داشته باشیم. در این طرح علاوه بر اینکه به تولید برق در کمک می‌شود، با توجه به رقم خرید ۳ هزار تومانی به ازای هر کیلووات به ایجاد درآمد برای خانوار‌ها منجر خواهد شد و همچنین نعمت برق را به انتهای شبکه خواهد رساند.

امکان فروش برق در تابلو برق سبز برای نیروگاه های کوجک مقیاس فراهم است

محمدنژاد با اشاره به اینکه دارندگان نیروگاه‌های کوچک مقیاس می‌توانند برق خود را در تابلو برق سبز نیز به فروش برسانند گفت: در مدل‌های ماده ۶۱ این امکان برای دارندگان نیروگاه‌های کوچک مقیاس فراهم شده است که هر زمان قیمت برق در بورس انرژی و تابلو سبز را ببینند، در صورتی که یک ماه قبل اعلام کنند این اجازه به آن‌ها داده خواهد شد.

بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی وزارت نیرو ۱۶۶۰ نیروگاه خورشیدی ۵ کیلوواتی برای خانواده‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی با میزان سرمایه گذاری بیش از ۲۲۰ میلیارد تومان با همکاری ساتبا و نهاد‌های حمایتی در ۱۷ استان شامل استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، یزد، بوشهر، فارس، خراسان رضوی، لرستان، چهار محال و بختیاری، گلستان، قزوین، البرز، هرمزگان، گیلان اصفهان، ایلام و سمنان به بهره برداری می‌رسند.

از جمله پروژه‌های آماده افتتاح دفتر سامانه‌های مقیاس کوچک سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق می‌توان به ساخت ۲۵۰ نیروگاه خورشیدی ۵ کیلوواتی تحت پوشش شرکت توزیع برق شمال کرمان با همکاری کمیته امداد امام (ره)، ۱۸۵ نیروگاه خورشیدی با همکاری کمیته امداد در استان زنجان، ۵۰ نیروگاه در شهرستان‌های میاندوآب، ارومیه، شاهین دژ و مهاباد در استان آذربایجان غربی و ۱۴۷ نیروگاه در استان یزد اشاره کرد.