اخیرا تصاویری از بزرگترین مانور‌های نظامی ناتو از زمان جنگ سرد تاکنون تحت عنوان «مدافع سرسخت» در فضای مجازی منتشر شده است. آغاز نمادین این رزمایش‌ها خروج ناو آمریکایی از بندر و پس از آن تمرین حملات ناتو علیه روسیه است. این رزمایش‌ها چهار ماه در خاک اروپا از نروژ تا رومانی ادامه خواهد داشت. قرار است در این رزمایش‌ها از ۵۰ کشتی جنگی کوچک و بزرگ و همچنین هوانوردی استراتژیک استفاده شود.

چند روز پس از آغاز رزمایش‌های بزرگ ناتو، واشنگتن از استقرار مجدد سلاح‌های هسته‌ای خود در خاک انگلیس خبر داد؛ کلاهک‌هایی که سه برابر قوی‌تر از بمب‌هایی هستند که در سال ۱۹۴۵ روی ژاپن ریخته شد.

روزنامه انگلیسی «تلگراف» برای نخستین بار این خبر را منتشر کرد و نوشت: بازگشت تسلیحات آمریکایی به خاک انگلیس بخشی از برنامه ناتو برای توسعه و ارتقای پایگاه‌های اتمی در پاسخ به تنش‌های شدید با کرملین در پی جنگ روسیه و اوکراین ارزیابی می‌شود. این خبر اواخر ژانویه و در حالی منتشر شد که تاکنون نهاد‌های نظارتی همچون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که موظف به خلع سلاح هسته‌ای و جلوگیری از تکثیر و گسترش این نوع سلاح‌ها می‌باشد، هیچ واکنشی نداشته‌اند که ابهامات در باب صداقت و مسئولیت‌پذیری این نهاد‌ها را افزایش داده است!

آمریکایی‌ها با ادعای اینکه این تسلیحات در گذشته هم در اروپا از جمله در انگلیس وجود داشته و ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای آمریکا در سراسر اروپا مستقر است، به دنبال توجیه تحرکات غیر صلح‌آمیز هسته‌ای در انگلیس به بهانه امنیت بین‌الملل هستند.

در همین حال، سرگئی ریابکوف در مصاحبه با خبرنگاران اظهار داشت: روسیه به شدت به آمریکا درباره بازگرداندن سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی خود به خاک انگلیس هشدار می‌دهد و معتقد است این اقدام، نه امنیت انگلیس و نه آمریکا را تقویت نمی‌کند، اما سطح تهدید در اروپا را افزایش می‌دهد.

حال این پرسش‌ها مطرح می‌شود که چرا پنتاگون در حال ساخت زرادخانه هسته‌ای خود در اروپا است؟ بمب‌های آمریکایی کجا ممکن است استفاده شوند؟ و روسیه چگونه به تهدیدات جدید پاسخ خواهد داد؟ 

نسل جدید بمب‌های هسته‌ای آمریکا

همانطور که مشخص شد، آمریکایی‌ها قصد دارند بمب‌های هسته‌ای را در پایگاه هوایی لیکنهیت (Lakenheath) در ۱۰۰ کیلومتری لندن پاتخت انگلیس مستقر کنند. در تابستان سال جاری میلادی، قرار است سازندگان ماژول‌های مسکونی جدید برای سازه‌های نظامی و حفاظتی مهمات ایجاد خواهند کرد. از ماه دسامبر هم خلبانان به طور فعال در این فرودگاه آموزش می‌بینند.

تا سال ۲۰۰۸، ۱۱۰ بمب هسته‌ای آمریکایی در این پایگاه وجود داشت، اما مدتی بعد از آن خارج شدند. از آن زمان، ایالات متحده اصلاحات جدیدی روی این سلاح‌های هسته‌ای ایجاد کرده است و اکنون در اروپا مستقر می‌شوند.

آمریکا پایگاه هوایی لیکنهیت در انگلیس را برای ذخیره مهمات اجاره می‌کند. پنتاگون قصد دارد ۵۴ جت جنگنده F-۳۵ را به آنجا بفرستد، این هواپیما‌ها می‌توانند بمب‌های هدایت شونده را روی هواپیما حمل کنند. خلبان مهمات را در ارتفاع ۷-۸ کیلومتری پرتاب می‌کند. سپس پرتابه با استفاده از سیستم‌های ناوبری به سمت هدف می‌رود. حداکثر برد برنامه ریزی ۱۰۰ کیلومتر است. (این در حالی است که سامانه‌های پدافند هوایی روسیه برد بسیار بیشتری دارند. به عنوان مثال، سامانه S-۴۰۰ یک بمب افکن را خیلی قبل از اینکه بتواند تا نقطه سقوط پرواز کند، ساقط می‌کند.)

مدرن ترین، نسل دوازدهم بمب هسته ای، مجهز به چهار سکان آیرودینامیکی در قسمت دم است. این بمب تضمین می‌کند که یک منطقه بزرگ همانند هیروشیما و ناکازاکی کاملا با یک بمب تخریب شود. به گفته سرهنگ بازنشسته آناتولی ماتویچوک، افسر سابق نیرو‌های ویژه پیامد‌های انفجار آن پنج برابر قوی‌تر خواهد بود که شامل تخریب زیرساخت ها، نقض تعادل اکولوژیکی و آب، نابودی همه موجودات زنده و در واقع تبدیل منطقه آلوده به منطقه‌ای نامناسب برای زندگی است. 

چرا سرنگونی بمب تقریبا غیرممکن است

بمب‌های آمریکایی ممکن است در آلمان، بلژیک، ترکیه، ایتالیا و حتی لهستان مستقر شوند. پنتاگون در تلاش است تا تسلیحات هسته‌ای خود را در کل اروپا پمپاژ کند و از این طریق حملات احتمالی روسیه را خنثی کند.

ماتویچوک خاطرنشان کرد: یک بمب افکن با مهمات هسته‌ای یک هدف نسبتاً خطرناک برای سیستم‌های پدافند هوایی روسیه است، علاوه بر انهدام هواپیما، ممکن است خود باعث فعال سازی غیر ارادی فیوز یک بمب هسته‌ای شود. از سوی دیگر سرنگونی خود بمب تقریبا غیرممکن است. برخلاف موشک، اثر حرارتی در پشت خود باقی نمی‌گذارد و مانند یک سنگ سنگین به صورت عمودی سقوط می‌کند.

ایگور نیکولین، یکی از اعضای سابق کمیسیون تسلیحات بیولوژیکی سازمان ملل، می‌گوید: «عواقب آن تسلیحات هسته‌ای آمریکا در هر صورت جدی خواهد بود. البته بهتر است یک هواپیما حامل آن را در جایی ساقط کنیم. اگر بمب افکن (هواپیمای حامل بمب اتم) سقوط کند، این احتمال وجود دارد که خود بمب منفجر نشود، بلکه فقط فرو بریزد. در این صورت، مواد سمی وارد جو می‌شوند، اما از موج ضربه‌ای که همه چیز را در مسیر خود نابود می‌کند، جلوگیری می‌شود.

ماتویچوک گفت: قرار دادن بمب در حالت آماده باش فرآیندی است که در مکانیسم انفجار بمب تعبیه شده است. بمب، در صورت منهدم شدن، به سادگی در اجزای سازنده خود متلاشی می‌شود. در بهترین حالت، این یک آلودگی موقتی برای منطقه خواهد بود چراکه اورانیوم رادیواکتیو بیرون خواهد ریخت.

یک بمب هوایی با «عملکرد موشکی»

بمب‌های هدایت شونده هواپیما با کلاهک هسته‌ای سلاح‌های تاکتیکی محسوب می‌شوند. این بدان معنی است که آن‌ها در مقایسه با موشک‌های بالستیک قاره پیما از قدرت کمتری برخوردار هستند. موشک‌های بالستیک قاره پیما برای تخریب و آلوده کردن یک قلمرو وسیع تا قاره طراحی شده اند. اما بمب‌های B۶۱ برای هدف قرار دادن پایگاه‌های دفاعی یا بنادر مورد استفاده است.

به گفته نیکولین یک موشک بالستیک قاره پیما حداقل ۱۰ کلاهک دارد. شاید یک بمب برای انجام نوعی حمله دقیق کافی باشد. همانطور که می‌گویند، بسیار ارزان‌تر هم است. قدرت بمب B۶۱ متغیر است. حداقل آسیب بمب B۶۱ را می‌توان با یک گلوله توپخانه هسته‌ای یا یک موشک کروز مقایسه کرد. اما مشخص نیست که آمریکایی‌ها چه نوع مهماتی را به انگلیس خواهند آورد.