دانشمندان احتمال داده اند که وقتی سیارات جدید در اطراف ستارگان تشکیل می‌شوند، به شکل مسطح هستند، نه آن طور که قبلا تصور می‌شد کروی باشند.

دانشمندان دانشگاه مرکزی لنکاوی (UCLan) از شبیه سازی‌های کامپیوتری برای مدل سازی شکل گیری سیاره‌ها استفاده کردند.

این تیم برای توسعه مدل‌های خود از مفهومی در اخترفیزیک به نام نظریه ناپایداری دیسک استفاده کردند که در آن سیارات در دوره‌های زمانی کوتاهی از شکستن دیسک‌های چرخان بزرگ از گاز و غبار متراکم که به دور ستاره‌های جوان می‌چرخند تشکیل می‌شوند.

این تیم تحقیقات اعلام کرده است این اولین باری است که دانشمندان شکل سیارات تازه متولد شده را در شبیه سازی‌هایی که در حال شکل گیری آن‌ها هستند بررسی می‌کنند.

دکتر دیمیتریس استاماتلوس، یکی از نویسندگان مقاله از دانشگاه کالیفرنیا توضیح داد که این سیاره‌های کوچک کره‌های مایل و پهن شده هستند که در بالا و پایین فشرده شده‌اند، اما در وسط برآمده هستند.

وی افزود: ما برای مدت طولانی در حال مطالعه شکل گیری سیارات بودیم، اما قبلا هرگز فکر نکرده بودیم که شکل سیارات را در شبیه سازی‌ها بررسی کنیم. ما همیشه آن‌ها را کروی فرض می‌کردیم. وقتی معلوم شد که آن‌ها کروی‌های مایل و پهن هستند بسیار شگفت زده شدیم. آن‌ها هنگام شکل گیری بسیار شبیه اسمارتیز هستند.

از نظر فنی، هیچ سیاره‌ای کاملا کروی نیست. دکتر استاماتلوس گفت که برای مثال، درصد مایل بودن مشتری حدود ۶ درصد است، در حالی که درصد زحل ۱۰ درصد است و زمین در قطب‌های خود تنها حدود ۰.۳ درصد مسطح است.

اکنون دانشمندان بر این باورند که پیش سیاره‌ها تا حد زیادی مسطح شده اند، با میانگین صافی آن‌ها تقریباً ۹۰ ٪ است.

این تیم در مطالعه خود که در مجله Astronomy & Astrophysics Letters منتشر شد، شکل سیاره‌های کوچک و چگونگی تبدیل شدن آن‌ها به غول‌های گازی مانند مشتری را بررسی کردند.

دانشمندان کشف کردند که سیارات جدید با سقوط مواد روی آن‌ها رشد می‌کنند و این اتفاق غالبا از ناحیه قطب‌های آن و نه از خط استوا روی می‌دهد.

آن‌ها فاش کردند که این نتایج، پیامد‌های مهمی دارند، به ویژه هنگام مشاهده سیارات از طریق تلسکوپ، زیرا شکل آن‌ها بسته به زاویه دید متفاوت است.

دانشمندان خاطرنشان کردند که تایید رصدی شکل سیارات کوچک که شبیه اسمارتیز هستند نیز می‌تواند به پاسخ به یک سوال کلیدی در مورد چگونگی شکل گیری آن‌ها کمک کند.

دو نظریه در مورد شکل گیری سیاره وجود دارد. اولین و به طور گسترده پذیرفته شده مدل برافزایش هسته است که در آن ذرات غبار به تدریج رشد می‌کنند و به هم می‌چسبند تا سیاره‌های بزرگ را در دوره‌های زمانی طولانی تشکیل دهند. اما در حالی که این به خوبی برای توضیح شکل‌گیری سیاراتی مانند زمین کار می‌کند، اما در مورد سیارات غول‌پیکر گازی و آن‌هایی که بسیار بزرگ‌تر از مشتری هستند، به‌طور کامل در نظر گرفته نمی‌شوند، زیرا این فرآیند می‌تواند زمان زیادی طول بکشد.

نظریه دوم، ناپایداری دیسک که کمتر مورد علاقه است، اما ممکن است مسئول ایجاد سیارات بزرگتر در دوره‌های زمانی سریع باشد.

دانشمندان گفتند که کار آن‌ها یک مدل بی ثباتی دیسک را به جای یک مدل برافزایش هسته پیشنهاد می‌کند.

منبع: ایندیپندنت