مصادف با میلاد باسعادت سیدالساجدین (ع) و روز بزرگداشت صحیفه سجادیه، همایش بین‌المللی «بزرگداشت شخصیت و تبیین آراء و آثار علامه ذوالفنون سیدعلیخان مدنی شیرازی» با شرکت علما و فضلا، محققان دانشگاهی و حوزوی و بیش از ۵۰ مهمان خارجی و علاقه‌مندان این شخصیت بزرگ از ایران، هند و پاکستان، در حرم مطهر حضرت احمدبن‌موسی‌الکاظم شاهچراغ (ع) برگزار شد. 

آیت الله دژکام نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز در این همایش ضمن تبریک میلاد چهارمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، وجود مقدس حضرت سیدالساجدین و زین العابدین، علی بن الحسین (ع) گفت: امید است این جلسه مقدمه‌ای برای شناخت عمیق‌تر و دقیق‌تر عالم بزرگ، سید علیخان مدنی شیرازی باشد.

او، پیرامون محل زندگی سیدعلی خان در شیراز گفت: محله دشتک که جناب سید علیخان مدنی نیز در کتابشان، نسبت خود را به این محله ذکر کرده‌اند، دقیقا همین مکانی است که شما در آن حضور دارید و درب ورودی باب الرضای حرم مطهر، هنوز هم در شیراز به نام "سرِ دُزک" یعنی آغاز محله دشتک مشهور است و این سادات عظیم الشأن، نسل در نسل در این شهر و محله ساکن بوده‌اند.

امام جمعه شیراز گفت: برای کسانیکه اولین بار است که در شیراز حضور یافته‌اند عرض می‌کنم که مسجد نصیرالملک که در نزدیکی حرم مطهر وجود دارد، در کنار امامزاده‌ای از اجداد همین سید علیخان ساخته شده است، که هم محل اجتماع مردم باشد، و هم آن امامزاده واجب التعظیم هم که از اجداد این سید بزرگوار است، زیارت شود.

او در خصوص بُعد معنوی سید علیخان افزود: جناب سید علیخان، کتابی در باب دعا و سیر و سلوک عملی و در اصطلاح متداول امروز، عرفان عملی دارد به نام «الکلم الطیب و الغیث الصیب». تاثیرگذاری این کتاب که جدیدا در عراق تصحیح و چاپ شده است، تا ۲۰۰ یا ۳۰ سال بعد از خود بوده است.

نماینده ولی فقیه در استان فارس ضمن قدردانی از حجت الاسلام والمسلمین دکتر کلانتری تولیت حرم مطهر بابت برگزاری این همایش بین المللی، گفت: با همت تولیت آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم (ع)، چهره‌ها و شخصیت‌های عظیمی که در این حرم مدفون هستند، به نوعی به جامعه دینی و علمیِ اسلامی شناسانده می‌شوند، که در همین جا از خدمات ایشان نسبت به حرم مطهر و از این کاری که نسبت به سید علیخان کبیر انجام دادند، تشکر می‌کنیم. ان‌شاءالله با همت و حمایت و دلگرمی شما، شیراز بتواند نقش خود را در تمدن‌سازی نوینِ اسلامی، آنطور که مورد رضایت حضرت بقیةالله (عج) باشد، انجام دهد.

نکته برجسته در زندگی سید علیخان، جامعیت در علم و عمل است

ابراهیم کلانتری تولیت حرم مطهر هم در ادامه به زندگی این عالم ذوالفنون اشاره کرد و گفت: سال ۱۰۵۲ هجری قمری، ولادت شخصیت بزرگی به نام علامه سید علیخان مدنی شیرازی در شهر مدینه است. وی از نوادگان حکیم بزرگ شیرازی، غیاث الدین منصور دشتکی، مؤسس مدرسه منصوریه شیراز است که حقیقتا خاندان پرخیر و برکتی برای خدمت به اسلام و تشیع و اهل بیت (ع) بوده‌اند.

او گفت: "مدنی"، به تناسب ولادت ایشان در شهر مدینه و "شیرازی" به تناسب اصالت خانوادگی و اجدادشان در شهر شیراز و محله دشتک و لب آب، جنب حرم مطهر حضرت احمدبن موسی (ع) است. وفات ایشان در قرن دوازدهم و در سال ۱۱۲۰ است و مجموع عمر شریف ایشان ۶۸ سال است.

کلانتری گفت: سید علیخان حقیقتا عمر بابرکتی داشتند و جا دارد بار‌ها نشست‌های علمی، کار‌های پژوهشی و همایش‌های متعدد برای معرفی این شخصیت بزرگ، برگزار شود.

او در خصوص این شخصیت بزرگ گفت: میرزا حسن حسینی فسایی که از نوادگان سید علیخان و صاحب فارس‌نامه است، عبارات و جملاتی را در عظمت این شخصیت به‌کار برده است.

کلانتری با بیان اینکه سیدعلیخان، هم حاوی اصول و فروع، و هم حافظ حدود معقول و مشروع بود، گفت: ایشان هم استاد مفسرین و هم شیخ محدثین بودند. شاید تعبیر علامه ذوالفنون در مورد شخصیت سید علیخان مدنی شیرازی به‌دلیل سخت‌کوشی و تبحر در عرصه‌های مختلف علوم دین، بی‌جا نباشد.

تولیت حرم شاهچراغ (ع) گفت: نکته برجسته در زندگی سید علیخان که به‌ویژه در عصر حاضر باید به آن توجه کرد، جامعیت در علم و عمل است. حقیقتا سید علیخان به لحاظ علمی شخصیت کم‌نظیر و از نوادر روزگار خود است. در طول عمر ۶۸ ساله پربرکتشان، این همه آثار گرانقدر و ارزشمند نگاشته‌اند که مورد توجه علمای شیعه و سنی در جهان قرار گرفته است و شکی در این نیست که حقیقتا ایشان، یکی از عالمان بزرگ، اندیشمندان و محققان بزرگ جهان اسلام است. 

کلانتری، در ادامه به زندگی سیدعلیخان در هندوستان اشاره کرد و گفت: سفر ایشان به هندوستان، بیست ماه به طول می‌انجامد تا به مرکز حکومتی هندوستان می‌رسد. ۴۸ سال از عمر ایشان در هندوستان سپری شده است و بخش عمده حیات ایشان در آن کشور بوده است. سید علیخان در هندوستان، ریاست دیوان دولتی را به عهده داشته که کار بسیار بزرگی بوده است. زبان اصلی ایشان عربی بوده است و در دیوان دولتی، زبان فارسی به عنوان زبان رسمی آن زمان هندوستان، مرسوم بوده است. در مقطعی به‌عنوان حاکم لاهور ایفای نقش می‌کرده و در مسند حکومت قرار داشته است. در یک مقطع نیز به‌عنوان فرمانده سواره‌نظام از طرف حاکم هندوستان منصوب شده بود، یعنی جمعی از رزمندگان و جنگجویان هندوستان، تحت فرماندهی سید علیخان قرار داشتند. اما آنچه که عجیب است، جنبه علمیت ایشان است. بسیاری از آثار علمی ایشان در همین ۴۸ سال هندوستان به‌وجود آمده است، یعنی همان زمانی‌که ایشان درگیر عالَم سیاست و جنگ و مجاهده بوده است، غالب این آثار علمی به‌وجود آمده است.

او به برخی آثار ماندگار سیدعلیخان اشاره کرد و گفت: از جمله آثار علمی بزرگ و ماندگار ایشان، کتاب «رِیاضُ السّالِکین فی شَرْحِ صَحیفَةِ سید السّاجدین (ع)» است که جزو شرح‌های منحصر به فرد صحیفه سجادیه است. 

کلانتری در ادامه به سخنان برخی اعاظم درمورد صحیفه سجادیه اشاره کرد و گفت: حضرت امام خمینی (ره) جمله‌ای دارند که برای همه ما و همیشه تاریخ، باید نصب العین قرار گیرد، ایشان فرمودند: صحیفه کامله سجادیه، نمونه کامل قرآن صاعد است و از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور الله نشات گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشان را به اصحاب خلوتگاه الهی می‏آموزد. صحیفه سجادیه، کتاب شریفی است که سبک بیان معارف الهیه اصحاب معرفت را، چون سبک قرآن کریم بدون تکلف الفاظ در شیوه دعا و مناجات برای تشنگان معارف الهیه بیان می‏کند.

او در پایان اظهار کرد: یکی از کار‌های بزرگ سید علیخان مدنی شیرازی، شرح صحیفه سجادیه است که در هفت جلد در چاپ‌های جدید تشریح شده است و مملو از نکات ادبی، بلاغی، قرآنی، حدیثی، تفسیری، کلامی، اخلاقی و بعضا فقهی است. خداوند به همه‌ی ما توفیق دهد به برکت نفوس آن بزرگان و به برکت خدمتی که بزرگان مذهب و دین به اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم السلام انجام داده‌اند، خوشه‌ای از این سفره با برکت الهی برچینیم و ذخیره‌ای برای آخرتمان برگیریم.

در پایان مراسم افتتاحیه همایش، از سنگ مزار علامه سیدعلیخان مدنی شیرازی رونمایی شد و پس از آن نیز، همایش‌های تخصصی درباره آثار این عالم ربانی آغاز شد.