به همت پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه شیراز، مراسم «روز جهانی آب» با حضور و سخنرانی صاحب‌نظران و برخی مسئولان شیراز و استان فارس، در ساختمان مدیریت این دانشگاه برگزار شد.

در این نشست، هشدار درباره بحران آب و میزان اهمیت پرداختن به این مسئله حیاتی تشریح شد و برخی نیز راهکار‌های خود را برای چگونگی برون رفت از این بحران ارائه کردند.

ابتدا معاونت برنامه‌ریزی آب منطقه‌ای فارس با بیان اینکه اهمیت آب بر همه بدیهی و روشن است و حتی در متون مذهبی تاکید شده است که زندگی هر موجوی از آب نشات گرفته و زندگی بدون آن مقدور نیست، گفت: باید همه مردم جامعه با گوشت و پوست و استخوان، اهمیت آب را لمس کرده و رفتار خود در این زمینه را تصحیح کنند.

عبدالمطلب کشاورز افزود: بحث اطلاع‌رسانی در زمینه آب را باید از محیط‌های علمی به کف جامعه بکشانیم.

او با بیان اینکه طرح اطلاع‌رسانی و هوشیارسازی جامعه توسط آب منطقه‌ای استان از سطح مدارس آغاز شده است، اضافه کرد: خواهش ما این است که دستگاه‌های دیگر نیز هر ترتیبی امکان دارد، اطلاع‌رسانی را به صورت گسترده انجام دهند. از ائمه جمعه گرفته تا شورا‌ها و هر نهادی که می‌تواند اهمیت مساله را برای مردم روشن کند.

کشاورز تاکید کرد: اگر اهمیت موضوع آب برای جامعه روشن نشود، ادامه حیات در سطح کشور با چالش جدی مواجه خواهد شد.

مجری پروژه فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی و آموزش مصرف بهینه آب منطقه‌ای فارس نیز گفت: پروژه‌ای در مجموعه وزارت نیرو تعریف شده تحت عنوان «طرح احیا و تعادل‌بخشی» که طی آن ۱۵ پروژه در استان‌های مختلف اجرا خواهد شد.

محمدمهدی شریفی افزود: به‌کارگیری گشت بازررسی در مواجهه با تخلفات، مقابله با حفر چاه غیر مجاز، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی و آموزش معلمان و دانش‌آموزان در سطح استان، از جمله اقداماتی است که توسط آب منطقه‌ای انجام شده است.

او گفت: پیش از آغاز طرح فرهنگ‌سازی و آموزش، از دانش‌آموزان سوال کردیم که بیشترین مصرف آب در چه زمینه‌ای هست؟ که ۹۰ درصد بچه‌ها اعتقاد داشتند در حوزه آب شرب، بیشترین مصرف آب صورت می‌گیرد. اما پس از آموزش اولیه، این میزان به ۶۰ درصد کاهش یافت و این یعنی آموزش‌های ما در همان گام اول جواب داده است.

شریفی تاکید کرد: دانش‌آموزان نقش زیادی در فرهنگ‌سازی دارند. همانطور که بستن کمربند در خودرو را به والدین خود تاکید می‌کنند، روی ظرفیت آنها برای فرهنگ‌سازی در زمینه آب هم حساب ویژه‌ای باز کرده‌ایم.

مدیرعامل آبفا فارس نیز با بیان اینکه استان فارس چه از نظر جمعیت و چه از نظر وسعت، حدود ۷ درصد کل کشور را تشکیل می‌دهد، گفت: بیش از ۵ میلیون نفر در استان فارس ساکن هستند و می‌طلبد که برای تامین آب این جمعیت عظیم، برنامه‌ریزی دقیق تدوین شده و از امکانات و تکنولوژی‌های روز به همراه نیرو‌های فرهیخته و اندیشمند استفاده شود.

علی جان صادق‌پور افزود: به رغم همه محدودیت‌ها، ما در زمینه آب شرب از متوسط بین‌المللی بالاتر هستیم. در سطح دسترسی روستایی به آب شرب ۲۵ درصد و در سطح شهری ۱۲ درصد از سطح بین‌المللی بالاتر هستیم و این مایه افتخار است.

او با بیان اینکه برای تامین آب شرب، علاوه بر شرکت اب و فاضلاب، شرکت آب منطقه‌ای استان‌ها در حفظ و تامین آب به‌عنوان شرکت‌های پشتیبانی‌کننده حضور دارند، گفت: با توجه به محدودیت آبی که روز به روز با آن مواجه می‌شویم و انتظارات مردم که از کیفیت خدمات بالا می‌رود، با محدودیت بیشتری مواجه مواجه می‌شویم.

صادق‌پور، استفاده از پساب و شیرین‌سازی آب دریا را به عنوان دو مورد مهم در زمینه برون‌رفت از بحران آب عنوان کرد و گفت:، اما از همه مهم‌تر، بحث اصلاح الگوی مصرف است. متاسفانه با افراط در مصرف مواجه هستیم. با وجود اینکه محدودیت داریم، اما حتی از کشور‌هایی که بالاتر از ۸٠٠ میلیمتر بارندگی دارند، بیشتر مصرف می‌کنیم و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های اصولی و عملی انجام دهیم.

مدیرعامل آبفا فارس در پایان گفت: از همه دانشجویان دعوت می‌کنم که یک بار به اقدامات همکاران ما را برای رسیدن آب شرب و گوارای قابل استفاده، ملاحظه کنند و ببینند که چه زحماتی از حفر چاه گرفته تا خطوط انتقال، مخزن، تصفیه، کنترل کیفی و در نهایت شبکه خطوط اصلی و شبکه توزیع و خطوط فرعی، کشیده می‌شود تا به دست مصرف کننده برسد.

سرپرست مدیریت بحران استانداری فارس نیز که در جلسه حضور داشت، با بیان اینکه در روز بزرگداشت «آب» باید ببینیم چگونه می‌توانیم این عنصر حیات بخش را مدیریت کنیم، گفت: برای استانی مثل فارس که یک استان کشاورزی‌محور است، باید تاکید کرد و هشدار داد که در سال ۱۴۰۳ بحران آب، بحران اول این استان است.

غلامرضا غلامی افزود: ۹٠ درصد مصرف آب ما در حوزه کشاورزی است و هر روز در هر شهرستانی جلسه بحران مدیریت آب برگزار می‌شود. از طرف دیگر قوانینی داریم که می‌گوید «صنعت باید آب حاصل از پساب‌ها را به مجموعه مدیریت آب اختصاص دهد.» از طرف دیگر، مسئولان، مردم، دهیاران و شهرداران هم می‌گویند منطقه ما دچار بحران آب شرب است.

او با بیان اینکه ذخیره آب سد‌های فارس، منهای هفتاد در صد ظرفیت آنهاست، گفت: باید آمایش سرزمینی و نگاه همه جانبه داشته باشیم تا یک جراحی اصولی انجام دهیم که یکی از این کارها، کشت گلخانه‌ای به‌جای کشت سنتی است.

غلامی گفت: برای تولید یک کیلوگرم ذرت، باید ۱۷٠ لیتر آب مصرف کنیم و این اشک متخصصان و انسان‌های آگاه را درمی‌آورد. اگر مقدار آب مصرفی برای یک مزرعه ذرت را در اختیار کارخانه آب‌معدنی یا مناطق کم آب قرار دهیم، خیلی بهتر است.

سرپرست مدیریت بحران استانداری فارس با تاکید بر ورود خواص جامعه، دانشگاهیان و سیاسیون، اظهار کرد: چنین جلساتی باید به یک کارگاه تبدیل شود که در پایان آن همگی بهفمیم که چه کاری باید انجام دهیم. در سال جدید همه استان باید بسیج شوند تا بحران آب مدیریت شود.

غلامی در پایان گفت: فرهنگ‌سازی در بین خانواده‌ها اهمیت زیادی دارد، اما مدیریت آب در صنایع و کشاورزی بسیار مهم‌تر است و اگر خواص علمی، این مساله را توجیه و تبیین کنند، خیلی سریع‌تر می‌توانیم رو به جلو حرکت کنیم.

همچنین عضو هیات علمی بخش جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی دانشگاه شیراز نیز با بیان اینکه مساله اصلی در بحران آب، وابستگی استان به کشاورزی است، گفت: باید بتوانیم این وابستگی را کاهش دهیم تا بیش از این دچار بحران آب نشویم.

اصغر میرفردی افزود: استان فارس ظرفیت گردشگری فراوانی دارد و اگر مسئولان سیاسی استان در زمینه توسعه گردشگری گام بردارند، می‌توانیم به مرور از بحرانی که در زمینه آب گرفتارش شده‌ایم، نجات پیدا کنیم.

بحران آب به یکی از مسائل مهم دنیای امروز تبدیل شده است و کشور ایران و به‌ویژه استان فارس، در شرایط کاملا نگران کننده قرار گرفته‌اند.

 یکی از مسائلی که به واسطه بحران کم‌آبی در استان فارس به‌وجود آمده، مساله فرونشست زمین است. استفاده از آب سفره‌های زیر زمینی برای کشاورزی و موارد صنعتی در استان فارس، منجر به بروز پدیده‌هایی، چون فروچاله‌ها و فرونشست زمین شده است. معقول‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راهی که اکثر کارشناسان به انجام آن توصیه می‌کنند، مسدود کردن چاه‌ها و ممانعت از صدور مجوز حفر برای چاه‌های جدید است.