بسته‌بندی‌های بسیار زیبایی دارد، با نام‌های مختلفی عرضه می‌شود، اما نام اصلی آن را پان گذاشته‌اند، بین دانش آموزان و افراد کم سن و سال به دلیل بی‌اطلاعی از عوارض بسیار نگران کننده آن طرفدار بسیار بیشتری دارد، بر اساس آنچه اعلام شده چهارمین ماده‌ی پر مصرف جهان بعد از تنباکو، الکل و کافئین است.

این ماده مخدر جدید طی چند سال اخیر به دلیل قیمت ناچیز بسیار رایج شده است. به طوری که هر بسته‌ی آن با قیمتی بسیار ناچیز از طریق سوپر مارکت ها، دست فروش‌ها و دکه‌ها به فروش می‌رسد، پان پراگ در طعم‌های مختلف و به صورت مکیدنی یا جویدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این ماده مخدر با اسم‌هایی، چون پان پراگ، بی‌تی، پان عربی، در بسته‌های گول زننده با عکس‌هایی از هنرپیشه‌های هندی و پاکستانی وارد شده است که قیمت ارزان و بسته‌بندی متنوع آن موجب گسترش مصرف این مخدر ناشناخته در بین دانش آموزان، نوجوانان و جوانان شده است.

در همین خصوص یکی از کارشناسان پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به معرفی این ماده مخدر جدید پرداخت و گفت: هرچند تعاریفی برای ناس در کتاب‌ها وجود دارد و گفته شده از تنباکو درست می‌شود ولی در واقعیت ترکیبات ناس برگ درخت بتل betel است که در افغانستان کشت می‌شود، همچنین آهک و پهن شتر ماده بالغ از دیگر ترکیبات آن است و جا‌هایی که برگ درخت بتل وجود ندارد از تنباکو استفاده می‌شود.

مهدی بشیری بیان کرد: وقتی از برگ تنباکو استفاده می‌شود، همه عوارضی که برای قلیان و سیگار متصور است، به نحو شدیدتری برای ناس هم قابل تصور و وجود دارد، ضمن اینکه پانی که در حال حاضر بسته‌بندی و عرضه می‌کنند، یک سری ترکیبات شیمیایی به آن اضافه کرده‌اند که در گروه محرک‌ها قرار گرفته و جزئی از عوارض آمفتامین و متامتامین برای این ماده مخدر قابل تصور است.

وی با بیان اینکه ناس از گروه مواد مخدر توان‌افزا و اعتیاد به آن جنبه روانی دارد، تصریح کرد: پان همان ناس است که به صورت بسته‌بندی با عناوین NT و BT و... در بازار عرضه می‌شود که البته به دلیل ترکیبات شیمیایی عوارض شدیدتری نسبت به ناس دارد.

این کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اختلال در کار کبد و دستگاه گوارش، پوکی استخوان در بزرگ‌سالی، از بین بردن لثه و دندان، سرطان دهان و... را جمله عوارض این ماده مخدر اعلام و اظهار کرد: مصرف پان بسیار اعتیادآور و خطرناک است، متأسفانه طی سال‌های اخیر به دلیل بی‌اطلاعی شاهد افزایش مصرف این ماده مخدر در بین دانش آموزان نیز هستیم که می‌طلبد خانواده‌ها حساسیت بیشتری داشته باشند.

بشیری همچنین درباره عوارض این مخدر اظهار کرد: پان پراگ که مخدری بی‌سر و صدا و کمتر شناخته شده است، عوارض زیادی از جمله وابستگی و اعتیاد روحی و روانی، وارد کردن آسیب‌های جدی به سلول‌های مغزی، دستگاه تنفسی و قلب و عروق، افت تحصیلی، گیجی و از دست دادن تعادل روحی- رفتاری و حرکتی را به همراه دارد.

وی در خصوص علل گرایش افراد به سمت استفاده از «پان» گفت: یکی از عوامل بیرونی گرایش نوجوانان و جوان‌ها به مواد مخدر مسائل فرهنگی است، در واقع یکی از حربه‌های تولیدکنندگان این ماده مخدر افزایش مصرف ناس یا پان که در بسته‌بندی جدید ناس عرضه می‌شود از طریق مسائل فرهنگی است.

این کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اختلال با بیان اینکه آنها درصدد هستند با این روش سن اعتیاد را پایین بیاورند، افزود: دلیل اینکه مصرف ناس در بین جوان‌ها بیشتر شایع شده یکی فروانی این ماده است، هرجایی که سر بزنیم ناس فروان وجود دارد، در سوپرمارکت‌ها خیلی راحت عرضه می‌شود.

وی عنوان کرد: سوپر مارکت‌ها به وفور در حال عرضه ناس یا به شکل پان یا به شکل ناس سابق هستند، یکی از دلایل دیگر را هم می‌توان ارزانی عنوان کرد، ارزانش کرده‌اند که بچه‌های کم سن و سال هم بتوانند تهیه کنند.

بشیری گفت: یکی از دلایل دیگر را هم متأسفانه سکوت قانون در این زمینه می‌توان دانست، قانون تا جایی که من اطلاع دارم مجازاتی برای مصرف و خرید و فروش ناس تعیین نکرده و فقط به عنوان کالای قاچاق و تداخل صنفی برخورد‌هایی می‌شود که بازدارندگی لازم را ندارد.

وی ادامه داد: تهیه‌کنندگان این ماده مخدر برای اینکه به مقاصد خود برسند، طعم‌های مختلفی به آن داده‌اند و در بسته‌بندی‌های شیک آن را عرضه می‌کنند، بعضاً هم تحت عنوان خوش بو کننده دهان در بازار عرضه می‌شود.

این کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در خصوص راهکار‌های پیشگیری از شیوع این ماده خطرناک در جامعه گفت: قشری که بسیار زیاد در این زمینه می‌تواند تأثیرگذار باشد معلمین و قشر فرهنگی هستند، چرا که دانش آموزان وقت زیادی را در طول شبانه‌روز در مدرسه سپری می‌کنند و حرف شنوی خوبی از معلمین خود دارند و حرف معلم برای آنها سند است.

وی با تأکید بر اینکه موضوع باید از طریق دستگاه قضایی پیگیری و مجازاتی برای آن تعیین شود، اظهار کرد: افراد متخصص و اهل ذوق و هنر در زمینه خطرات استعمال ناس برای افراد به شکل‌های مختلف مانند برگزاری جلسات آموزشی، تهیه و توزیع بروشور-پوستر و... ساخت فیلم مستند اقدام کنند.

بشیری انعکاس موضوع به نمایندگان مجلس و پیگیری لازم به منظور تصویب قانون مبنی بر ممنوعیت خرید و فروش و استعمال ناس را ضروری دانست و گفت: هماهنگی بین ادارات در راستای اعمال قوانین سخت‌گیرانه برای فروشندگان «پان» باید صورت گیرد.

وی همچنین شناسایی نقاط آلوده به استعمال ناس و اجرای برنامه‌های فرهنگی متنوع توسط فرهنگ‌سرا‌ها در آن نقاط، شناسایی سرشاخه‌های تهیه و توزیع پان در شهرستان و برخورد قاطع با آنان، استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی و تبلیغی تمامی ادارات برای معرفی ناس و خطرات استعمال آن، آموزش خانواده‌های برای تربیت فرزندان بر پایه قدرت خود کنترلی و استفاده حداکثری از ظرفیت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای انجام تبلیغات هدفمند با همکاری خبرنگاران و مسئولان پایگاه‌های خبری را از دیگر راهکار‌های پیشگیری از شیوع این ماده خطرناک در جامعه دانست.

مصرف ناس در بین دانش آموزان

در همین رابطه یکی از فرهنگیان در گفت و گویی با بیان اینکه عده‌ای درصدد هستند برای افزایش سود خود با استفاده از ناس سن مصرف مواد را پایین بیاورند، افزود: متأسفانه در مقطع ابتدایی شاهد توزیع و مصرف ماده مخدر ناس هستیم.

رضا امیری با اعلام اینکه از کیف دانش آموزان مقطع ابتدایی کشف ناس داشته‌ایم و مصرف آن نیز مشاهده شده است، افزود: متأسفانه وقتی از دانش‌آموز سؤال می‌شود که این ماده مخدر از کجا تهیه شده از سوپر مارکت‌ها اعلام می‌کنند.

وی با بیان اینکه قیمت بسیار پائین ناس موجب شده که هر دانش آموزان ابتدایی به راحتی بتواند آن را خریداری کند، اظهار کرد: یکسری مغازه‌ها در اطراف مدارس هستند که اقدام به فروش ناس می‌کنند.

 این فعال فرهنگی با بیان اینکه نوک پیکان و هدف پان که با بسته‌بندی‌های شکیل و زیبا عرضه می‌شود به سمت کودکان و دانش آموزان است، افزود: اگر تریاک و شیشه در جامعه جرم تلقی می‌شود و همه آنها را می‌شناسند و برای تهیه آنها باید به مکان‌های خاص مراجعه کرد ولی ناس را با قیمت بسیار پایین در سوپرمارکت‌ها می‌شود تهیه کرد.

وی افت تحصیلی و گیجی در سر کلاس و از دست دادن تعادل روحی و روانی را از عوارض مصرف ناس در بین دانش آموزان دانست و گفت: برخی مواقع دانش آموزان دبستان بدون اینکه بدانند ناس چه نوع ماده‌ای است تنها مصرف می‌کنند.

 در پایان

متأسفانه وقتی نیروی انتظامی فروشندگان ناس و پان پراک را جمع‌آوری و تحویل می‌دهند قانون در این خصوص سکوت کرده و اعلام می‌شود تاکنون مجازات خاصی در این خصوص تعیین نشده است، در صورتی که دستگاه قضایی باید برای این ماده مخدر مجازات تعیین کند و قانون سکوت نکند، قطعاً وجود قانون در این زمینه در جلوگیری از پیشرفت توزیع این ماده مخدر بی‌تأثیر نخواهد بود.

با توجه به اینکه این ماده‌ی مخدر هم وابستگی روانی و هم وابستگی جسمانی ایجاد می‌کند که هر دو نیاز ‏به درمان دارند ولی می‌شود با آگاه‌سازی جوانان و نوجوانان در مورد خطرات و مضرات ماده‌ی مخدر پان‏، آموزش به معلمین و والدین در مورد نحوه‌ی برخورد با دانش آموزان مصرف کننده و پیگیری و ارجاع افراد مصرف کننده به مراکز درمان نسبت به پیشگیری و مبارزه با این ماده مخدر اقدام کرد.
‌
نمی‌توان به راحتی قبول کرد که آموزش و پرورش اقدامی برای جلوگیری از اعتیاد میان دانش‌آموزان نکرده باشد، اما بر اساس آنچه گفته شد، حکایت از روند افزایشی مصرف ناس در میان نوجوانان کاشمری است. البته نباید کنجکاوی نوجوانان برای کشف آن را هم نادیده گرفت که همین مسئله رسالت آموزش و پرورش در بخش آگاهی‌بخشی به جامعه را دو چندان می‌کند.

منبع: ایسنا