تهیه و تصویب برنامه ده ساله صنعت فضایی کشور در شورای عالی فضایی ایران، رونمایی از ماهواره‌های جدید، ۷ پرتاب تحقیقاتی و عملیاتی فضایی، توسعه همکاری‌های بین‌المللی فضایی با کشورهای صاحب فناوری فضایی، آغاز ساخت بزرگترین پایگاه فضایی کشور در چابهار و آغاز عملیات طراحی و ساخت منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی بخشی از دستاوردهای متخصصان و دانشمندان صنعت فضایی کشور در سالی که گذشت به شمار می‌آید.

روزشمار پرتاب‌های فضایی ۱۴۰۲:

مهر ۱۴۰۲: پرتاب ماهواره نور ۳

ماهواره نور۳ که یک ماهواره سنجشی و شناسایی بود همزمان با ایام آغاز امامت حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه) توسط ماهواره‌بر ترکیبی سه مرحله‌ای قاصد با سرعت ۷/۳ کیلومتر بر ثانیه و ۴۸۰ ثانیه در مهرماه سال گذشته به فضا پرتاب شد و پس از پرتاب در مدار ۴۵۰ کیلومتری قرار گرفت.

آذر ۱۴۰۲: پرتاب کپسول زیستی

احیا شدن زیست در فضا برای اولین بار بعد از ۱۰ سال یکی دیگر از دستاوردهای فضایی سال ۱۴۰۲ بود از همین رو جدیدترین کپسول زیستی ایران با نام «کاووس» با پرتابگر بومی «سلمان» با موفقیت به فضا پرتاب شد. این کپسول زیستی محموله علمی، پژوهشی و فناورانه در راستای تحقق نقشه‌راه طرح اعزام انسان به فضا است که به منظور توسعه و اکتساب فناوری‌های مورد نیاز در این راستا، به ارتفاع ۱۳۰ کیلومتری از سطح زمین پرتاب شد.

با پرتاب موفق این کپسول ۵۰۰ کیلوگرمی که به سفارش سازمان فضایی ایران و توسط پژوهشگاه هوافضای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ساخته شده بود، توسعه فناوری‌های مختلف طرح اعزام به فضا شامل پرتاب، بازیابی، سامانه‌های کنترل سرعت و سپر ضربه‌گیر، طرح آیرودینامیک کپسول و چتر، سامانه‌های مربوط به کنترل و پایش شرایط زیستی مورد آزمایش قرار گرفت.

دی ۱۴۰۲: پرتاب ماهواره ثریا

همچنین ماهواره بر قائم ۱۰۰، ماهواره بومی ثریا از سری ماهواره‌های تحقیقاتی SRI ساخت پژوهشگاه فضایی ایران را در دی ماه ۱۴۰۲ با موفقیت در مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین برد تا رکورد جدیدی از نظر ارتفاع پرتاب ماهواره در کشور به ثبت برساند.

این ماهواره بر سوخت جامد قابلیت حمل اجرامی به بزرگی ۱۰۰ کیلوگرم در مدار حدود ۵۰۰ کیلومتر را دارا است که در سومین پرتاب آزمایشی خود با ثبت رکورد جدیدی در پرتاب‌های بومی توانست با موفقیت ماهواره ثریا با جرم حدود ۵۰ کیلوگرم را در مدار ۷۵۰ کیلومتر دایروی قرار دهد.

این پرتاب قدمی مهم در راستای افزایش توانمندی تزریق ماهواره در مدارهای بالاتر محسوب می‌شد.

‌بهمن ۱۴۰۲: پرتاب ماهواره مهدا

در بهمن ماه سال گذشته برای نخستین بار متخصصان فضایی سه ماهواره داخلی را همزمان با ماهواره‌بر بومی در مدار قرار دادند.

ماهواره‌بر سیمرغ که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ساخته شده بود، ماهواره مهدا و دو نانو ماهواره کیهان ۲ و هاتف ۱ از پایگاه امام خمینی (ره) با موفقیت در مدار بیضوی با ارتفاع کمینه ۴۵۰ کیلومتر و ارتفاع بیشینه ۱۱۰۰ کیلومتری زمین تزریق شد.

ماهواره مهدا ماهواره‌ای تحقیقاتی است که مراحل طراحی، ساخت، تجمیع و آزمون آن در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شده است و نانوماهواره‌های کیهان ۲ و هاتف ۱ نیز توسط شرکت صنایع الکترونیک ایران (صاایران) طراحی و آماده پرتاب شده‌اند.

‌اسفند ۱۴۰۲: پرتاب ماهواره پارس ۱

آخرین پرتاب ماهواره‌ای در سال ۱۴۰۲ اسفند ماه بود که به این ترتیب ماهواره ۱۳۴ کیلوگرمی پارس ۱، از سری ماهواره‌های تحقیقاتی - سنجشی توسط پرتابگر سایوز از پایگاه پرتاب وستوچنی روسیه به فضا پرتاب شد و با موفقیت در مدار خورشید آهنگ با ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر از سطح زمین تزریق شد.

با پرتاب ماهواره پارس یک، دوازدهمین پرتاب در دولت سیزدهم انجام شد.

مهمترین پرتاب‌های فضایی در سال جدید

حسن سالاریه، رییس سازمان فضایی ایران درباره روند پرتاب ماهواره‌ها در سال آینده گفت: ماهواره ناهید ۲ نمونه پروازی، بلوک انتقال مداری سامان نمونه پروازی و همچنین ماهواره ظفر ۲ نمونه پروازی، برای پرتاب سال ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شده اند.

وی افزود: ما در سال ۱۴۰۳ همانند سال ۱۴۰۲ سال پر پرتابی خواهیم داشت چون ماهواره‌های متعددی در حال اتمام هستند و تعدادی ماهواره نیز سال آینده تکمیل می‌شوند.

وی افزود: همچنین در حال برنامه‌ریزی هستیم که برای سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ نیز پرتاب کپسول زیستی با جرم و حجم بیشتری داشته باشیم. ممکن است کپسول‌های دیگری هم در ابعاد کوچک‌تر برای آزمون و دستیابی به فناوری‌های جدیدتر طراحی و پرتاب کنیم.

رییس سازمان فضایی ایران با اشاره به چشم انداز همکاری‌های ایران با سایر کشورها در خصوص پرتاب ماهواره گفت: از ظرفیت بین‌المللی هم در حوزه پرتاب و هم همکاری در زمینه داده و تصویر، سنجش از دور، در حوزه‌های مخابراتی و سنجشی استفاده می‌کنیم بنابراین برای سال آینده با کشورهای مختلف همکاری خواهیم داشت.

همچنین با توجه به اهمیت حوزه فضا در کشور، عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص وضعیت پرتاب‌ها در سال ۱۴۰۲ و برنامه‌های آینده فضای کشور  گفت: درخشان‌ترین سال در فضایی شدن کشور سال ۱۴۰۲ بود. ۷ پرتاب فضایی داشتیم و ماهواره‌های متعددی در مدار قرار گرفتند. موفق شدیم زیست در فضا را برای اولین بار بعد از ۱۰ سال تعطیلی احیا کنیم. همچنین ساخت بزرگترین پایگاه فضایی کشور شروع شد که انشاالله فاز اول آن سال آینده به بهره برداری می‌رسد.

وی افزود: در حال حاضر بیش از ۲۰ ماهواره برای سال آینده در دست ساخت داریم که بخشی از آن منظومه ماهواره شهید سلیمانی است.

با توجه به ادامه همکاری‌های بین‌الملل در سال جدید و تعداد ماهواره‌های در حال ساخت و در حال تکمیل به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۳ سال پر پرتابی باشد. بهره برداری از فاز اول پایگاه چابهار به منظور دسترسی به مدار خورشید آهنگ و انجام پرتاب‌های بومی بیشتر نظیر پرتاب ماهواره ناهید ۲ نمونه پروازی، بلوک انتقال مداری سامان نمونه پروازی و همچنین ماهواره ظفر ۲ نمونه پروازی از جمله برنامه‌های فضایی سال جدید خواهند بود. همچنین برنامه‌ریزی برای پرتاب کپسول زیستی با جرم و حجم بالاتر در سال ۱۴۰۳ نیز در دستور کار سازمان فضایی قرار دارد.

منبع: مهر