سوءهاضمه به مجموعه مشکلات مختلف گوارشی از جمله احساس پری شکم، نفخ، درد در قسمت فوقانی شکم، سوزش سر دل، بازگشت اسید معده یا ترش کردن گفته می‌شود که علل اصلی آن می‌تواند تغییر عادات غذایی، پرخوری، مصرف مصرف غذا‌های چرب، سرخ کردنی و ادویه‌دار باشد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی، دکتر رضا غفارزادگان، رئیس و عضو هیات علمی این پژوهشکده مهم‌ترین توصیه برای رفع سوء هاضمه را در ماه مبارک رمضان پرهیز از پرخوری بعد از افطار دانست.

وی اظهار کرد: مصرف چای، قهوه و نوشابه‌های صنعتی پس از افطار نیز می‌تواند شکایات گوارشی را تشدید کند.

دکتر غفارزادگان عنوان کرد: گیاهان مختلفی وجود دارد که مصرف آن در کاهش علائم سوءهاضمه و چه‌بسا درمان آن در این ماه مبارک موثر باشد.

وی با بیان اینکه یکی از این گیاهان نعنا می‌باشد، افزود: این گیاه یکی از بهترین و شناخته‌شده‌ترین گیاهان مفید برای دستگاه گوارشی است. دم کرده نعنای تازه یا خشک یک نوشیدنی بسیار مفید برای کمک به فعالیت بهتر سیستم گوارش محسوب می‌شود و اسانس یا عرق نعنا را می‌توان با آب رقیق و در هنگام احساس نفخ یا مشکلات گوارشی میل کرد.

این عضو هیات علمی زیره را از دیگر مواد طبیعی موثر در بهبود فعالیت دستگاه گوارش به ویژه کاهش نفخ برشمرد که می‌توان هنگام دم کردن برنج به آن اضافه کرد یا پودر یا عرق زیره را پس از غذا مصرف کرد.

غفارزادگان خاطرنشان کرد: عناب نیز میوه بسیار مفیدی در تقویت سیستم گوارش و کمک به هضم غذاست و با توجه به تاثیرات مفید آن برای ارگان‌های مختلف بدن، مصرف روزانه آن به همه افراد توصیه می‌شود. همچنین زنجبیل تازه یکی از بهترین تقویت‌کننده‌های دستگاه گوارش است. به کسانی که از مشکلات مزمن گوارشی و سوءهاضمه رنج می‌برند، توصیه می‌شود هنگام سحر یا افطار یک برش کوچک زنجبیل تازه به همراه چند عدد عناب را به صورت دم کرده میل کنند.

 وی شیرین بیان، رازیانه، مرزه، آویشن، گشنیز، بادرنجبویه را از دیگر گیاهان موثر در درمان سوءهاضمه دانست.

غفارزادگان در پایان با بیان اینکه یکی از گیاهان مفید برای دستگاه گوارش سیاهدانه می‌باشد، عنوان کرد: شربت نیگلاپسین فرآورده حاوی عسل و روغن سیاه دانه Nigella sativa استاندارد شده است که در درمان رفلاکس، نفخ، سوزش سر دل و ناراحتی‌‍های گوارش و سوهاضمه مفید است.

گفتنی است، شربت نیگلاپسین حاصل پژوهش و مطالعات پژوهشکده گیاهان دارویی می‌باشد. این پژوهش نشان داده است تیموکینون موجود در سیاه دانه اثرات مهاری در پمپ پروتون و ترشح اسید معده دارند. ضمن اینکه ترشح موسین را افزایش می‌دهد. علاوه بر این سیاه دانه خاصیت ضد میکروبی بر باکتری هلیکوباکتر پیلوری دارد. تیموکینون و سایر ترکیبات موجود در سیاه دانه خاصیت ضد التهابی دارند و فاکتور‌های التهابی مثل اینترلوکین ۱ و ۶ را مهار می‌کند و بدین صورت در التهابات گوارشی نیز موثر است. ضمن اینکه در این فرآورده عسل نیز به عنوان یک ترکیب فنولیک و فلاونوئیدی خاصیت ضد التهابی خود را با مهار نیتریک اکساید و پروستاگلاندین E۲ اعمال می‌کند. عسل به عنوان پوششی بر غشای موکوسی گوارشی آن را از اکسیداتیو و اسید و سایر عوامل آسیب رسان محافظت می‌کند؛ بنابراین استفاده از روغن گیاه سیاه دانه بر پایه عسل موجب بهبود علائم بیماری گوارشی عملکردی بیمارانی که دارو‌های استاندارد ضد ترشح دریافت می‌کنند، می‌شود.