یک تحقیق در سال ۲۰۲۰ نشان داد که بیش از ۱ میلیارد نفر از اینستاگرام استفاده کرده و به طور متوسط روزانه ۳۰ دقیقه را برای این پلتفرم مبتنی بر تصویر صرف می‌کنند. 

مطالعات نشان داده‌اند که اینستاگرام می‌تواند بر سلامت ذهنی تأثیر منفی بگذارد، زیرا مسائلی مانند افسردگی، اضطراب و نگرانی‌های مربوط به شکل بدن به استفاده از آن مرتبط است.

مساله تاثیر اینستاگرام روی سلامت روان همواره مورد توجه بسیاری از دانشمندان بوده است. به عنوان مثال، یک مطالعه کیفی در میان دانشجویان دانشگاه بریتانیا نشان داد که اگرچه اینستاگرام می‌تواند ارتباط اجتماعی را تقویت کند، اما ایده‌آل‌هایی را نیز ارائه می‌کند که منجر به آزار و اذیت سایبری و جستجو برای پذیرش اجتماعی شود که بر سلامت روانی تأثیر منفی می‌گذارد.

روزنامه وال استریت ژورنال، مطالعات داخلی فیس‌بوک را منتشر و به این موضوع اشاره کرد که چگونه این اپلیکیشن به نوجوانان آسیب می‌رساند، از جمله نگرانی‌های دختران نوجوان در مورد شکل بدن خود که از هر ۳ دختر ۱ نفر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

مطالعات همچنین اینستاگرام را با افسردگی، نگرانی‌های مربوط به شکل بدن، مسائل مربوط به عزت نفس، اضطراب اجتماعی و سایر مشکلات مرتبط دانسته‌اند. 
«میچ پرینشتاین» مدیر ارشد انجمن روانشناسی آمریکا در این خصوص می‌گوید «چیزی در مورد تعاملات شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که آنها را از نظر کیفی با تعاملات حضوری متفاوت می‌کند. این شبکه‌ها خطراتی را ایجاد می‌کند که قبلاً وجود نداشتند و در نتیجه باعث آسیب می‌شوند.»

سلامت روان و ردپای اینستاگرام

اینستاگرام ماهیت اعتیادآوری دارد که هر کاربر آن را درک کرده است. «آدام آلتر» استاد دانشگاه نیویورک در این خصوص می‌گوید «اینستاگرام به گونه‌ای طراحی شده که به طور مدام محتوای مورد پسند کاربر را در اختیار او قرار می‌دهد و افراد را به بالای صفحه فید می‌برد تا این پیمایش نزولی را ادامه دهند. این پلتفرم به گونه‌ای طراحی شده که تهی نباشد و برای دسترسی به محتوای بی‌انت‌ها نیازی به انجام کار زیادی ندارید، فقط به پیمایش ادامه دهید.»

به خاطر همین آسیب‌ها ده‌ها ایالت آمریکا، از جمله کالیفرنیا و نیویورک، از شرکت متا به دلیل آسیب رساندن به جوانان و بحران سلامت روان آنها شکایت کرده‌اند. این شکایت می‌گوید که متا با طراحی آگاهانه و عمدی ویژگی‌هایی در اینستاگرام و فیسبوک، افراد را به پلتفرم‌های خود معتاد می‌کند.

دانشگاه برکلی برای مبارزه با صدمات روانی این پلتفرم درحال کمک گرفتن از هوش مصنوعی است و «سانا پاندی» دانشجوی این دانشگاه با استفاده از هوش مصنوعی در حال توسعه فناوری است که روشی را که سیستم‌های توصیه کننده با استفاده از آنها محتوا را به کاربر نشان می‌دهند تغییر می‌دهد.

همچنین مطالعه‌ای که سال ۲۰۲۰ در سنگاپور انجام شد نشان داد که نه تنها نوجوانان بلکه بزرگسالانی که از اینستاگرام استفاده می‌کنند و مستعد مقایسه اجتماعی خود با دیگران هستند، آنها دائماً با مشکلاتی در مورد اضطراب اجتماعی، عزت نفس و خلق و خو مواجه می‌شوند.

«راشل راجرز» دانشیار روانشناسی کاربردی در دانشگاه «نورث ایسترن» گفت ماهیت بصری شبکه‌های اجتماعی توجه افراد جوان را به خود جلب مب کند و در عین حال، نوجوانانی که به سمت آنها کشیده می‌شوند، هنوز در حال رشد حس هویت خود هستند. آنها در آن زمان آسیب پذیرتر هستند.

«انجمن سلطنتی لندن برای پیشرفت دانش طبیعی» نیز یکی از نهاد‌های دولتی است که جهت کاهش اثرات مضرشبکه‌های اجتماعی بر کودکان و بزرگسالان، از شبکه‌های اجتماعی خواسته تا تغییراتی ایجاد کنند. این گزارش توصیه می‌کند که در مورد استفاده بیش از حد از یک اخطار پاپ‌آپ در اینستاگرام یا وب‌سایت‌ها به کاربران ارائه شود.

«کلود ملینز» کارشناس دانشگاه کلمبیا نیز در این خصوص می‌گوید شبکه‌های اجتماعی می‌توانند بستر‌هایی برای قلدری و طرد کردن، انتظارات غیرواقع بینانه و عادی‌سازی رفتار‌های مخاطره‌آمیز فراهم کنند و می‌توانند برای سلامت روان مضر باشند.

موسسه انگلیسی «Ditch The Label» که به مسائل مربوط به سلامت روان نوجوانان می‌پردازد در تحقیقات خود متوجه شده که نوجوانان بیشتر در اینستاگرام و فیسبوک مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. بخشی از شرکت کنندگان در این مطالعه که مزاحمت سایبری را تجربه کرده‌اند، ۴۲ درصد در اینستاگرام، ۳۷ درصد در فیسبوک و ۳۱ درصد در اسنپ‌چت بودند.

مارک زاکربرگ به عنوان بنیانگذار متا (فیسبوک سابق) و صاحب اینستاگرام در ژانویه ۲۰۲۴ (دی-بهمن ۱۴۰۲) به همراه سایر مدیر عامل‌های چند شبکه اجتماعی در مقابل کمیته قضایی سنا حاضر شد. وی با اذعان به آسیب‌های ناشی از تعاملات آنلاین از خانواده‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی قربانی شده‌اند عذرخواهی کرد.

منبع: فارس