تغییر اقلیم پدیدهای است که بر اثر افزایش دمای کره زمین یا همان گرمایش جهانی ایجاد میشود. گرمایش جهانی خود پدیدهای است که به دنبال صنعتی شدن کشورها و به سبب افزایش غلظت گازهای گلخانهای بهویژه گاز دیاکسیدکربن در جو به وجود آمده است. شاید در دنیای امروز بتوان گرمایش جهانی و پدیده تغییر اقلیم ناشی از آن را از شرایطی که برای زیست پیرامون ما ایجاد کرده است، بهتر درک کرد. بشر این روزها به دلیل بارشهای سیلآسا، خشکسالیهای متعدد و آتشسوزیهای جنگلی گسترده، سرما یا گرمای ناگهانی و کاهش بارش برف، بیش از هر زمان دیگری طعم تلخ تغییرات اقلیم را چشیده است.
تغییر اقلیم نشاندهنده تغییرات غیرعادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمتهای مختلف کره زمین است. در محیطهای شهری تغییرات اقلیمی مشاهده شده تاثیراتی بر سلامت انسان، معیشت و زیرساختهای کلیدی گذاشته است. مخاطرات متعدد اقلیمی و غیر اقلیمی بر شهرها، سکونتگاهها و زیرساختها تأثیر میگذارند و گاهی اوقات با هم همزمان، موجب افزایش خسارت میشوند. امواج گرمایی در شهرها با افزایش رویدادهای آلودگی هوا تشدید و عملکرد زیرساختهای کلیدی محدود شده است. پیامدهای مشاهده شده بر ساکنان شهری که از نظر اقتصادی و اجتماعی به حاشیه رانده شدهاند مانند سکونتگاههای غیررسمی متمرکز است. زیرساختهایی مانند سیستمهای حمل و نقل، آب، فاضلاب و انرژی توسط رویدادهای حدی در معرض خطر قرار گرفتهاند که منجر به خسارات اقتصادی، اختلال در خدمات و تأثیرات رفاهی میشود.
تمامی اثرات نامطلوب اقتصادی منتسب به تغییرات اقلیمی از جمله رویدادهای اقلیمی با شروع آهسته و شدید، بهطور فزایندهای همچنین برخی از اثرات مثبت اقتصادی در مناطقی با تقاضای انرژی کمتر و بهرمندی از مزیتهای نسبی در بازارهای کشاورزی و گردشگری شناسایی شدهاند. آسیبهای اقتصادی ناشی از تغییرات اقلیمی در بخشهای در معرض اقلیم، با اثرات منطقهای بر کشاورزی، جنگلداری، شیلات، انرژی و گردشگری و از طریق بهرهوری نیروی کار در فضای باز شناسایی شده است. برخی از رخدادهای اقلیمی شدید مانند طوفانهای استوایی رشد اقتصادی را در کوتاه مدت کاهش دادهاند.
عوامل غیر اقلیمی از جمله برخی الگوهای سکونتگاهی و مکانیابی زیرساختها به قرار گرفتن بیشتر داراییهای در معرض خطرات شدید اقلیمی کمک کردهاند که منجر به افزایش میزان تلفات میشود. معیشت افراد از طریق تغییرات در بهرهوری کشاورزی، تأثیرات بر سلامت انسان و امنیت غذایی، تخریب خانهها و زیرساختها و از دست دادن دارایی و درآمد، با تأثیرات نامطلوب بر جنسیت و برابری اجتماعی تحت تأثیر قرار گرفته است.
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی کشور، اقلیم و تغییرات شدید اقلیمی بهطور فزایندهای باعث مهاجرت در همه مناطق میشود. ناامنی غذایی حاد مرتبط با سیل و خشکسالی و سوء تغذیه در آفریقا و آمریکای مرکزی و جنوبی افزایش یافته است. تغییرات اقلیمی از طریق جابجایی و مهاجرت غیرارادی ناشی از رویدادهای شدید (حدی) اقلیمی و اقلیم، آسیب پذیری را ایجاد کرده است و تداوم میبخشد.
منبع: ایسنا