تالاب بینالمللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بینالمللی جهان و یکی از ذخیرهگاههای زیستکره در ایران است مدتها این دریاچه محل زندگی انواع موجودات و پرندگان مهاجر بوده؛ ولی چند سالی است که آب به دلیل بدعهدی افغانستان به دریاچه نمیرسد و دیگر خبری از آن آب و آبادانی سابق نبود.
وسعت دریاچهٔ هامون در زمان پرآبی ۵ هزار و ۶۶۰ کیلومترمربع است که از این مقدار ۳ هزار و ۸۲۰ کیلومترمربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. با این اوصاف، دریاچهٔ هامون وابسته به رودخانهٔ هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.
مهدی امیری، رئیس اداره محیطزیست زابل بیان کرد: تالاب بینالمللی هامون یکی از مهمترین زیستگاههای پرندگان مهاجر آبزی، کنار آبزی و خشکی زی محسوب میشود؛ بنابراین بسیاری از گونههای پرندگان با خاستگاههای متفاوت و گونههای زیادی از پرندگان در معرض خطر در این منطقه جهت زمستانگذرانی و جوجهآوری میکردند.
وی افزود: بعد از چندین سال خشکسالیهای در حوزه سیستان این موضوع باعث گردید، تالاب بینالمللی هامون دچار بحران بیآبی و تغییر مسیر پرندگان به مکانهای دیگر شود.
امیری با اشاره به ورود سیلاب به منطقه سیستان و تالاب بینالمللی هامون تأکید کرد: امسال با ورود آب به تالاب هامون شاهد بازگشت پرندگان به ذخیرهگاه زیستکره هامون هستیم و امیدوارم با تداوم آب ورودی به حوزه سیستان شاهد ماندگاری هر چه بیشتر پرندگان و تخمگذاری پرندگان مهاجر در بستر تالاب باشیم.
رئیس محیطزیست زابل تصریح کرد: این اداره در سالهای اخیر اقدام به گودبرداری مکانهای در بستر تالاب نموده تا با ورود آب به تالاب و پر شدن این گودالها شرایط برای ماندگاری پرندگان مهاجر و حیاتوحش موجود در پناهگاه حیاتوحش بیشتر شود.
امیری افزود: اکنون شاهد حضور پرندگان آبزی مهاجری همچون فلامینگو، اگرت، چوبپا پرستو دریایی و انواع پرندگان کنار آبزی از خانواده آبچلیک و سلیمها در بستر تالاب هستیم.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: و یکی از کانونهای بحرانی گردوغبار در بستر تالاب هامون جنگل بش دلبر است که این اداره جهت تثبیت گردوغبار در این نقطه برنامه مرطوبسازی آن را بهوسیله ایجاد کانال آبرسانی و پمپاژ آب به نقاط بحرانی آن را دارد.
رئیس اداره محیطزیست زابل ادامه داد: با ورود سیلاب به تالاب هامون بهترین فرصت است که اقدام به مرطوبسازی بستر تالاب و رساندن آب به مناطق مستعد گردوغبار و کانونهای بحرانی شناسایی شده نمایم.
وی افزود: باتوجهبه ورود سیلابها و روان آبهای منطقه پرندگان مهاجر به منطقه کشانده شدهاند. برخی از اینگونهها بهصورت مهاجر عبوری برای برگشت به منطقه سیبری و برخی برای گذراندن فصل تولیدمثل به تالاب هامون رسیدهاند که این امر موجب ایجاد تنوع زیستی و چشماندازی متفاوت در این پهنه اکولوژی میشود.