حجت الاسلام والمسلمین سیدسعید رضا عاملی روز سه شنبه در نشست خبری پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا (ع) که در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد، با بیان اینکه کنگره جهانی حضرت رضا (ع) یک قدمت ۴۰ ساله دارد، اظهار داشت: در سال ۱۳۶۲ اولین کنگره جهانی حضرت رضا (ع) آغاز شد و تا سال ۷۲ چهار کنگره برگزار شد که در سطح بسیار بالایی با حضور اندیشمندان و دانشمندان مراجع عظام برگزار می‌شد و رهبر حکیم انقلاب از سخنرانان کلیدی این کنگره بودند. کتاب انسان ۲۵۰ ساله به نوعی انعکاس سخنرانی‌های ایشان در چهار کنگره است.

وی افزود: پس از توقفی تقریبا ۳۰ ساله در برگزاری کنگره جهانی حضرت رضا (ع) در سال ۱۴۰۱ تولیت آستان مقدس رضوی عزم کرد تا کنگره به عنوان پرچم هویتی و سرمایه هویتی آستان قدس رضوی احیا شود تا بتواند امتداد ملی و جهانی پیدا کند. خوشبختانه در این مدت یک سال و نیم موفق شدیم ۵۰ پیش نشست برگزار کنیم که ۱۷ پیش‌نشست در خارج از ایران و ۳۳ پیش نشست در داخل ایران برگزار شد.

دبیر کنگره جهانی حضرت رضا (ع) افزود: در پیش نشست‌های خارج از ایران ۳۰ کشور مشارکت کردند و ۵ پیش نشست در کشور‌های آمریکای لاتین، پاکستان، عراق، ترکیه با محوریت انگلیس در اروپا برگزار شد. در این پیش نشست‌ها که دست کمی از یک نشست اساسی نداشت، امتدادی در میان شیعه شناسان، ایران شناسان و علاقه‌مندان به مطالعه فرهنگ اهل بیت (ع) در رشته‌های مختلف از حوزه‌های معارف دینی تا کسانی که تخصص‌شان ریاضیات، کامپیوتر، انسان‌شناسی، جامعه شناسی، علوم سیاسی با رویکرد‌های مختلف عنوان اصلی کنگره پنجم صورت گرفت.

سیدرضا عاملی گفت: عنوانی که برای کنگره پنجم و ششم کنگره‌ای که بعد از آن هر ۲ سال یک بار برگزار می‌شود دیدگاه‌ها و رویکرد تمدنی حضرت رضا (ع) به مسائل مختلف است. تلاش کردیم مسائل و چالش‌هایی را که در سطح جهان وجود دارد را به آن بپردازیم. موضوع کنگره عدالت برای همه ظلم به هیچ کس است. عدالت و تبعیض اساسی‌ترین موضوع جهان معاصر ما است که موضوع کنگره پنجم حضرت رضا (ع) است.

وی با اشاره به تحولات غزه ابراز کرد: غزه جنایت و کشتار جمعی عمیقی را تجربه می‌کند. غزه شاهد یک جنایت بزرگ است که منجر به آواره شدن یک میلیون انسان، گرسنگی ۵۰۰ هزار نفر و کشتار بیش از ۵۰ هزار انسان بی‌گناه شده که ۱۶ هزار نفر آنان کودکان بودند. زنان، کودکان و مردان فلسطین در این کشتار جمعی و جنایت جنگی قربانی شدند.

دبیر کنگره امام رضا (ع) با اشاره به جنگ‌های مرگبار و ویرانگر در ویتنام و فیلیپین و به بردگی گرفتن میلیون‌ها آفریقایی توسط اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها گفت: همه اینها کشتار جمعی بوده است. دنیا نیازمند آموزش نسبت به حوزه کشتار جمعی است. ظلم فراگیری است که مثال بارز آن در نوار غزه است.

عاملی با اشاره به نامه پر از حکمت رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپا و آمریکا تصریح کرد: آیت الله خامنه‌ای در دو نامه خود تلاش کردند تا بیداری از خواب صورت بگیرد و در شرایطی که خیلی‌ها می‌گفتند مگر کسی به این مطالب گوش می‌دهد، ولی امروز شاهد این بیداری هستیم که محصول آگاهی است.

دبیر کنگره جهانی حضرت رضا (ع) موضوع کنگره را «عدالت برای همه، ظلم به هیچکس» عنوان کرد و اظهار داشت: کنگره جهانی حضرت رضا (ع) روز‌های ۲۴ و ۲۵ اردیبهشت‌ماه در تالار قدس حرم مطهر امام رضا (ع) برگزار می‌شود. ۲۰ نشست در کنگره پیش بینی شده است که به صورت همزمان برگزار می‌شود. در مراسم افتتاحیه کنگره پیام تصویری حضرت آیت الله خامنه‌ای پخش خواهد شد. رئیس جمهور محترم و حجت الاسلام والمسلمین مروی تولیت آستان قدس رضوی سخنران مراسم افتتاحیه خواهند بود. همچنین پیام آیات عظام مکارم شیرازی، سبحانی و جوادی آملی در این مراسم قرائت خواهد شد.

وی مهمترین شاخصه کنگره پنجم را بین المللی بودن آن عنوان کرد و اضافه کرد: شاخصه مهم دیگر این است که به مهم‌ترین نیاز جهان امروز که عدالت و مهم‌ترین چالش امروز جهان که تبعیض است به صورت محوری پرداخته شده است. کنگره جهانی حضرت رضا کنگره عمیقی است و توانسته با کسانی که مشارکت می‌کنند ارتباط محتوایی برقرار کند و این ارتباط محتواتی یک محتوای عمیقی را منعکس می‌کند.

سید رضا عاملی تاکید کرد: کنگره حضرت رضا (ع) کنگره بدون کاغذ است و تلاش کردیم که هیچ کاغذی چاپ نکنیم و تولیدات کنگره به صورت الکترونیک در اختیار قرار گذاشته می‌شود و افراد با کیو آر کد آنها را دریافت می‌کنند.

وی اضافه کرد: کنگره جهانی حضرت رضا (ع) ناظر بر چالش‌های جهانی به مساله می‌پردازد. کنگره‌ای نیست که فقط جنبه‌های معرفتی صرف را بیان کند. داعیه این را دارد که از طریق سرمایه اجتماعی رضوی بتواند یک فضایی به وجود آورد برای اینکه با این مظالم در سطح جهانی صورت می‌گیرد، مبارزه شود، امیدوارم که در برگزاری کنگره جهانی حضرت رضا (ع)، امتداد اجتماعی ملی و جهانی اندیشه‌های امام رضا (ع) تبیین شود.

عاملی گفت: از سال ۱۸۲۰ تا سال ۲۰۲۰ میزان نابرابری اجتماعی از ۲۸ درصد به ۸۵ درصد رسیده است. دو قرن پیش که این همه امکانات و عقلانیت اجتماعی و علم و دانش کمرنگ‌تر بود، ۲۸ درصد موضوع نابرابری بودند، اما امروزه این آمار به ۸۵ درصد رسیده است؛ کنگره جهانی حضرت رضا (ع) تلاش می‌کند این موضوع را با رویکرد هم معرفتی و هم جامعه شناسی و رویکرد توجه به نظام قدرت از علوم سیاسی و هم منظر نگاه به روابط بین الملل به مساله عدالت و ظلم از منظر امام رضا (ع) توجه کند.

دبیر کنگره جهانی حضرت رضا (ع) با بیان اینکه ما از ظرفیت امامت بسیار می‌توانیم بهره‌مند شویم، تصریح کرد: امام رضا (ع)، رئوف، حکیم و مهربان است و مهربانی ایشان را ۳۰ میلیون زائری که هر ساله به زیارت ایشان مشرف می‌شود احساس می‌کنند. هر ساله ۲۵ زائر ایرانی و ۵ میلیون زائر خارجی داریم. اینها رأفت امام را درک کردند و در کنار رأفت، حکمت و عقلانیت امام را نیاز داریم درک و فهم کنیم.

وی گفت: سازمان جهانی بهداشت (WHO) ۵ حوزه را به عنوان حوزه‌های اصلی نیاز‌های انسان تلقی می‌کند که حوزه اول حوزه غذا است. امروزه نیمی از مردم جهان مساله امنیت غذایی دارند. گرسنگی یک مساله مهم جهان است و امروز در غزه ۵۰۰ هزار نفر در معرض این شرایط خطرناک و فاجعه‌آمیز هستند.

عاملی افزود: آب آشامیدنی یکی از نیاز‌های دیگر اساسی است. جمعیت بزرگی از جهان از آب سالم برخوردار نیستند. مساله دیگر بحث مسکن است. یک میلیارد نفر از جمعیت جهان زاغه نشین هستند که پیش بینی‌ها می‌گوید این جمعیت در چند سال آینده به سه میلیارد نفر می‌رسند. مشکل مسکن فقط ناشی از عدم توزیع منابع مالی نیست، بلکه ناشی از بی عدالتی و ظلم است.

وی با بیان اینکه همه کودکان نیازمند آموزش هستند و آمار سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد نزدیک به ۲۴۴ میلیون نفر از جمعیت کودک و نوجوان جهان از آموزش برخوردار نیستند، ادامه داد: سوءاستفاده از کودکان یکی از تبعیض‌ها و مظالمی است که در سطح جهانی اتفاق می‌افتد. بالاترین آمار کودک آزاری و سوءاستفاده جنسی از کودکان متعلق به اروپا است. از هر پنچ کودکی که مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرد سه نفر اروپایی هستند. همچنین آمریکا بالاترین آمار کودک آزاری در جهان را دارد.

دبیر کنگره جهانی حضرت رضا (ع) گفت: عراق، لبنان، بورکینافاسو، مالی، آمریکا، اسپانیا، هلند، انگلیس، بلژیک، مراکش، گرجستان، تایلند، بوسنی ازجمله کشور‌هایی هستند که در کنگره بین المللی حضرت رضا (ع) شرکت خواهند داشت.

زهره نصرت خوارزمی دبیر بخش بین‌الملل کنگره جهانی حضرت رضا (ع) با بیان اینکه ۲۰۰ مقاله در سطح ملی و بین المللی به دبیرخانه کنگره بین المللی حضرت رضا (ع) ارسال شده است، افزود: در سطح بین المللی تلاش ما این بود که امام رضا (ع) و گفتمان سازی رضوی از مسیر زیست کردن و گفتگو در ادبیات رضوی شروع شود.

وی با بیان اینکه مشارکت کنندگان در بخش بین المللی لزوما مسلمان و شیعه نیستند، اضافه کرد: شرکت کنندگان در کنگره حضرت رضا (ع) از نژادها، کشور‌ها و طبقات مختلف هستند. در ابتدا ۱۱۶ کتاب به ۲۴ زبان با دسترسی باز در اختیار محققان قرار گرفت و جلسات متعددی شکل گرفت و اساتید دانشگاه‌های بزرگی در رشته‌های مطالعات اسلامی و شیعه پژوهی که در این کنگره شرکت می‌کنند توانسته‌اند با ادبیات رضوی ارتباط برقرار کنند.

خوارزمی گفت: تلاش کردیم در برگزاری کنگره جهانی حضرت رضا (ع) تعدد جغرافیایی و تکثر هویتی دیده شود. از بورکینافاسو تا برزیل، از توکیو تا میشیگان، از همه قاره‌ها شرکت کننده و از نژاد‌ها و ادیان مختلف داریم.

دبیر بخش بین‌الملل کنگره جهانی حضرت رضا (ع) با اشاره برگزاری پیش‌نشست‌های کنگره در واتیکان و عراق اظهار داشت: در یکی از پیش‌نشست‌ها که در واتیکان برگزار شد از مرکز مریم شناسی بیروت، از یونان، رم و واتیکان شرکت کننده داشتیم. همچنین در دو جلسه‌ای که در بغداد عراق برگزار شد از کویت، مراکش، مصر و عراق شرکت کرده بودند. تلاش کردیم هر محفلی، محفل گفت‌وگویی برای روشن شدن ابعاد مختلف عدالت از منظر امام رضا (ع) باشد.

وی اضافه کرد: از آنجایی که امام رضا (ع) اهل احتجاجات و گفتگو با غیر بودند و همچنین روایت‌های متعددی از مواجهه ایشان با مسیحیان و زرتشتیان وجود دارد، یکی از شرکت کنندگان در جشنواره کشیشی انگلیسی است که آیات انجیل را در حوزه عدالت و مقارن آن را با ادبیات رضوی کنار هم قرار داده است. این نشان می‌دهد که فهم ما از عدالت به هم نزدیک است و این عدالت مبنای خوبی برای تعاملات آینده در جهان است که این نیاز بیش از پیش احساس می‌شود.

خوارزمی با بیان اینکه در صربستان هیچ کتابی به زبان صربی درباره امام رضا (ع) وجود ندارد، ادامه داد: هم اکنون کتاب «امام رضا (ع)؛ دانای خاندان محمد (ص)» در حال ترجمه به زبان صربی است و جالب است که صاحب انتشارات در آن کشور به واسطه دیدن سفر‌های اربعین به فرهنگ شیعی علاقه‌مند شده داوطلب انتشار این کشور شده است.

منبع: ایرنا