علیرضا قاسمی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با اشاره به وضعیت آبی سیستان و طرحهای وزارت نیرو در این منطقه بیان کرد: آبشیرینکن طرح جامع تأمین آب سیستان و زاهدان به عنوان منحصر به فردترین طرح آبی وزارت نیرو است که با تکمیل و بهرهبرداری از این طرح، امکان شیرینسازی ۱۰۰ هزار مترمکعب آب در شبانه روز فراهم میشود.
علیرضا قاسمی بیان کرد: رودخانه هیرمند اصلیترین نقش را برای تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی ساکنان سیستان و بلوچستان ایفا میکند؛ اما ساخت سدهای متعدد روی این رودخانه توسط افغانستان از ابتدای دهه ۵۰ و عدم پایبندی این کشور به موضوع تأمین پایدار حقابه ایران، منطقه را دچار چالش جدی کرده و این اتفاق باعث ایجاد خشکسالیهای متناوبی در این دشت شده است.
وی ادامه داد: خشکسالی در منطقه سیستان و بلوچستان باعث افزایش آسیب دیدگی اقلیمی و بیابانیتر شدن درون سرزمینی شده بگونهای که مهاجرت اجباری و خالی شدن مرزها از مهمترین چالشهای این منطقه در صورت عدم تأمین آب آشامیدنی است که این موضوع افزایش حاشیهنشینی برای سایر شهرها را نیز به دنبال دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان اظهار کرد: از نیمه سال ۱۴۰۱ که نگرانیها درباره عدم تحقق حقابه قانونی ایران از رودخانه هیرمند افزایش یافت، برای جبران ناترازی آب آشامیدنی منطقه از سوی وزارت نیرو طرحهای مختلفی در فازهای اجرایی متفاوت با موضوع تأمین آب اضطراری، کوتاه مدت، میانمدت و بلندمدت مطرح و مصوب و در دستور کار قرار گرفت.
وی تاکید کرد: پیرامون این موضوع از نیمه سال ۱۴۰۱ ضمن انتقال آب بین چاهنیمهها و جابهجایی آب از چاهنیمه چهار و۲ به چاهنیمه سه و یک که محل برداشت آب آشامیدنی است، طرحهای آبی جدیدی برای کاهش و قطع وابستگی آب آشامیدنی به آبهای برون مرزی آغاز شد.
قاسمی گفت: طرح تأمین آب از سفرههای آب زیرزمینی غرب سیستان به عنوان فاز اضطراری و کوتاه مدت از ابتدای زمستان ۱۴۰۱ با حفاری چاهها و ایجاد راههای دسترسی آغاز شد، در همین راستا اجرای خطوط انتقال آب و برق و سایر سازهها و تجهیزات مورد نیاز در مناطق، حرمک، هامون، هیرمند، شیله و لواریاب توسط شرکت آبفای سیستان و بلوچستان و از ابتدای سال ۱۴۰۲ نیز در منطقه میل نادر تا بندان توسط آب منطقهای استان آغاز شد.
وی با اشاره به نتایج اقدامهای صورت گرفته، افزود: در مدت کمتر از ۶ ماه با افزایش برداشت آب از منطقه حرمک، ۵۰۰ لیتر در ثانیه انتقال آب از چاه نیمه به زاهدان کاهش یافت و این منبع آبی جایگزین چاه نیمه سیستان برای تأمین بخشی از کمبود آب آشامیدنی زاهدان شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان بیان کرد: در این مناطق تاکنون ۷۳ حلقه چاه حفر و تجهیز شده و با اجرای خطوط انتقال آب و برق امکان استحصال آب به میزان ۲ هزار و ۱۵۰ لیتر در ثانیه فراهم شده است.
وی با بیان اینکه به دلیل نوع آبرفتی دشت و وجود املاح متفاوت در لایههای آبرفتی اشباع از آب، آب استحصال شده از مناطق هامون، هیرمند و شیله در محدوده آبهای شور و لب شور قرار دارند، اظهار کرد: با توجه به این شرایط به منظور قابل آشامیدن کردن آب و ارتقای رفاه اجتماعی ساکنان منطقه سیستان و زاهدان، ساخت کارخانه آبشیرینکن و شیرینسازی آب با ظرفیت ۱۰۰ هزار متر مکعب در شبانه روز به عنوان منحصر به فردترین طرح آبی در نوع خود در منطقه شروع شد تا با تکمیل آن طرح تأمین آب استان قابلیت بهرهبرداری پیدا کند.
قاسمی تاکید کرد: با بهرهبرداری از این طرح در سه فاز اجرایی با ۲ واحد ۳۵ هزار مترمکعبی و ۳۰ هزار مترمکعبی، برای نخستینبار در تاریخ سیستان، وابستگی آب آشامیدنی ساکنان این منطقه به آبهای خارج از حوزه سرزمینی ایران کاهش خواهد یافت و این موضوع التیامبخش نگرانیهای ۵۰ ساله مردم سیستان برای تأمین آب آشامیدنی خواهد بود.