در سال‌های اخیر ناترازی برق و لزوم رفع آن در صنعت برق، که انرژی مورد نیاز صنایع و معادن کشور را تامین می‌کند و به همین دلیل به عنوان یک صنعت پیشران شناخته می‌شود، موجب شد که وزارت نیرو برای کاهش این ناترازی اقدامات متعددی را پیش‌بینی کند که ۱۸۰ اقدام برای پیک مصرف امسال در نظر گرفته شده است.

با توجه به اینکه بخش‌های خانگی و تجاری بیش از ٨٠ درصد کل مشترکان برق کشور را تشکیل می‌دهند و در دوره اوج بار ۵۰ درصد برق تولیدی تنها در این دو بخش مصرف می‌شود، اصلاح الگو و مدیریت مصرف در این دو بخش پر اهمیت است. چراکه هر اندازه صرفه جویی در این بخش می‌تواند ضمن حفظ سوخت گاز به عنوان یک سرمایه ملی، از انتشار آلایندگی‌های زیست محیطی جلوگیری کند.

اعمال سیاست‌های تشویقی، اقدامی بود که با هدف بهره‌مندی مردم از پاداش نقدی و در جهت کاهش پیک مصرف و همین‌طور نهادینه کردن فرهنگ صرفه جویی در تابستان سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ اجرایی شد که اثرات ملموسی داشت و برای نخستین بار رشد مصرف بخش خانگی نه تنها متوقف، بلکه منفی شد.

الگوی مصرف در مناطق عادی که بیشتر مناطق کشور در همین طبقه مصرفی قرار می‌گیرند، ۳۰۰ کیلووات ساعت است که در سال اول این طرح فقط بخش خانگی و مشترکانی که پایین‌تر از این الگو مصرف داشتند، شامل پاداش مدیریت مصرف برق می‌شدند. به ازای هر کیلووات صرفه جویی هم ۵۰۰ تومان محاسبه و روی قبوض مشترکان اعمال می‌شد. برای سال ۱۴۰۲، اما این طرح گسترده شد و پرمصرف‌ها هم امکان بهره‌مندی از این پاداش را پیدا کردند و به ازای هر کیلووات کاهش مصرف نسبت به سال گذشته پاداش دریافت کردند. میزان پاداش پرداختی به ازای هر کیلووات نیز تا ۲۰ برابر افزایش یافت.

اکنون از ابتدای خرداد نیز طرح پاداش مدیریت مصرف، با تغییراتی نسبت به دو سال گذشته اجرایی شده است و به گفته سخنگوی صنعت برق امسال علاوه بر بخش خانگی، فرصت دریافت این پاداش برای بخش تجاری هم فراهم شده است. مدیرعامل توانیر با اشاره به برنامه‌ها در حوزه مدیریت مصرف گفت: در این حوزه نیز برنامه‌هایی در نظر گرفته شده و طرح پاداش مدیریت مصرف برای مشترکان خانگی در برنامه‌ها قرار دارد. امسال در نظر گرفتیم که بخش تجاری هم به طرح پاداش مدیریت مصرف اضافه کنیم و برنامه‌های تشویق محور وزارت نیرو در سمت تقاضا در برنامه‌ها در دستور کار قرار خواهد گرفت.

همچنین در کنار طرح پاداش، در پویش «با انرژی» برای مشترکانی که در طول دوره این پویش، ابتدای خرداد تا پایان شهریور، به طور مستمر مصرف برق خود را کاهش دهند ٨٠ میلیون جایزه پیش بینی شده است.

جمع آوری امتیاز به ازای هر کیلووات کاهش مصرف

مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت توانیر و سخنگوی صنعت برق در تشریح این طرح به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: مشترکان با قرائت کنتور‌های خود می‌توانند کاهش مصرف خود را مدیریت کنند و برای شرکت در قرعه کشی جوایزی که امسال برای مشترکان خوش مصرف در نظر گرفته شده، امتیاز دریافت کنند. مشترکان با مجموع امتیازاتی که جمع می‌کنند شانس شرکت در قرعه کشی خودرو که شامل ۶۰۰ دستگاه است را پیدا می‌کنند.  این قرعه کشی‌ها که از آغاز طرح پاداش مدیریت مصرف شروع می‌شود تا شهریور ادامه دارد و به صورت ماهانه انجام می‌شود. مشترکان برق به اندازه امتیازی که با کاهش مصرف کسب می‌کنند، شانس بیشتری در قرعه کشی خواهند داشت. جوایز دیگر هم شامل لوازم خانگی و موارد دیگر است.

رجبی مشهدی در پاسخ به اینکه مشترکان چگونه می‌توانند امتیاز جمع آوری کنند؟ گفت: نحوه تخصیص امتیازات نیز به این شکل است که مشترکان به ازای هر کیلوواتی که مصرف خود را کاهش می‌دهند، یک امتیاز دریافت می‌کنند و معیار کاهش مصرف نیز، مصرف مشابه آنها در سال قبل است.

نکاتی برای کاهش مصرف برق و بهره مندی از پاداش مدیریت مصرف

اما سوال اینجاست که مشترکان چگونه می‌توانند مصرف خود را کاهش دهند و با جمع آوری امتیاز پاداش دریافت کنند؟

ساعت ۱۳ تا ۱۸ و ۲۰ تا ۲۴، دو پیک مصرف برق در طی روز است که تعرفه برق در این ساعات با ساعات عادی متفاوت بوده و مشترکان می‌توانند با جابه‌جایی مصارف خود به ساعات غیر پیک، مبلغ قبض خود را کاهش دهند و از پاداش نیز بهره‌مند شوند.

جایگزین کردن لامپ‌های LED با لامپ‌های کم مصرف قدیمی نیز یکی دیگر از راهکارهای کاهش مصرف برق است. لامپ‌های فلورسنت در سال‌های گذشته جایگزین لامپ‌های رشته‌ای پرمصرف شدند، اما اکنون این لامپ‌ها هم پرمصرف محسوب می‌شوند. هر لامپ LED به طور متوسط ٧٥ درصد کمتر از لامپ‌های فلورسنت برق مصرف می‌کند که اثر آن در کاهش مصرف برق قابل توجه است.

با توجه به اینکه بیشتر افزایش مصرف در تابستان مرتبط با سیستم‌های سرمایشی است، استفاده از کولر‌های گازی، قبض‌های نجومی را برای مشترکان به همراه خواهد داشت؛ بنابراین بهتر است از کولر‌های آب استفاده کرد و با راهکار‌هایی بتوان مدیریت مصرف بیشتری از این طریق انجام داد. یکی از این راهکار‌ها استفاده از ترموستات کولر‌های آبی است که در زمانی که نیاز به فعالیت بیشتر کولر نباشد، با خاموش کردن دستگاه، جلوی هدر رفتن برق را می‌گیرد.

طرح پاداش مدیریت مصرف از ابتدای خرداد آغاز شده و مشترکان فرصت دارند که تا پایان شهریور از پاداش‌های در نظر گرفته شده بهره‌مند شوند. در هدفگذاری‌ها، کاهش مصرفی که امسال از محل مشترکان خانگی و تجاری پیش بینی شده معادل ۳۵۰۰ مگاوات است.

خبرنگار: امیرمحمد درویشی