افزایش هدر رفت گندم در مسیر مزرعه تا انبار؛ راهکار چیست؟

مشاهده گندم‌های ریخته شده در کف خیابان، تصویری آشنا برای مردم گلستان در فصل برداشت این محصول است که در خیابان‌های منتهی به مراکز خرید تضمینی با تعدد حضور کامیون و تراکتورهای حامل گندم و جو، بر تکرار آن افزوده می‌شود.

در برخی موارد آنقدر حجم این گندم و جوهای ریخته‌شده در خیابان زیاد است که عده‌ای با در دست گرفتن کیسه و جارو، به جمع کردن آن مشغول شده و گویی شغلی نان و آب دار و بی‌زحمت و هزینه برای خود پیدا کرده‌اند.

دانه های طلایی ریخته شده روی زمین که با زحمت فراوان به‌دست می‌‎آید، آنقدر بر روی آسفالت جاده‌ها پخش می‌شود که در برخی مسیرها، خطی زرین از این محصول بسیار مهم و استراتژیک خودنمایی می‌کند اما گویی راهی برای پایان دادن به این معضل وجود ندارد.

برخی افراد با فعالیت چند ساعته در جاده‌های محل تردد ماشین‌های حمل محصول کشاورزی، یک کیسه گندم جمع‌آوری کرده و بر همین اساس بدون زحمت، روزانه درآمد زیادی از فروش گندم‌هایی دارند که زحمت آن را یک کشاورز در طول چند ماه فعالیت و خون‌دل‌خوردن کشیده است.

اگر چه اظهار نظر کارشناسی در مورد مقدار گندم‌های ریخته‌شدن از کامیون و تراکتور روی زمین نشده ما اگر از هر ماشین در مسیر مزرعه تا مرکز خرید یا انبار، ۱۰ کیلو گندم با ریخته‌شدن روی زمین از چرخه مصرف خارج شود، در نهایت چه مقدار از این محصول به هدر خواهد رفت؟

به اعتقاد پژوهشگران کشاورزی، ضایعات محصولات کشاورزی کشور در بخش کشاورزی بین ۱۵ تا ۱۶ درصد و در بخش باغی بین ۲۸ تا ۳۰ درصد است و برآورد شده اگر این ضایعات به درستی کنترل و مدیریت شود غذای ۱۶ تا ۱۸ میلیون نفر در کشور تامین شده و از هدررفت منابع آبی و نهاده‌های کشاورزی نیز جلوگیری خواهد شد.

در سال کشاورزی جاری بر اساس گزارش مسوولان جهادکشاورزی گلستان، ۳۸۰ هزار هکتار زمین مستعد کشاورزی به زیر کشت گندم دیم و آبی رفته که برآورد تولید این محصول از این سطح افزون بر یک میلیون و ۱۰۰ هزار تُن است.

رییس اداره حمل و نقل کالا اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گلستان گفت: قبل از آغاز برداشت محصولات کشاورزی در استان، برای رعایت نکات فنی جابجایی محصولات کشاورزی مانند درزگیری، عایق بندی، کشیدن چادر بر وی محصول اطلاع‌رسانی می‌شود تا از ریزش محصول جلوگیری شود.

محسن یازرلو از کشاورزان خواست برای جابه‌جایی محصولات کشاورزی از ناوگان تحت پوشش شرکت‌های حمل و نقل مجاز استان که موارد فنی جابه‌جای را رعایت می‌کنند استفاده کنند تا هدر رفت محصول گندم و جو و کلزا به حداقل برسد.

رییس بخش فنی مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان هم معتقد است: ضایعات بخش کشاورزی یکی از چالش‌های بزرگ کشور به شمار می‌رود که سرمایه‌گذاری در مدیریت آن، به امنیت غذایی کمک خواهد کرد.

جلال محمدزاده  افزود: محصولات کشاورزی با زحمت فراوان کشاورزان تولید می‌شود و باید تهمیدات لازم در مدیریت پس از برداشت اندیشیده شود.

وی گفت: اصلاح روش‌های حمل محصول از مزرعه تا سفره، راهکار اولویت‌دار کاهش ضایعات محصولات کشاورزی گلستان است که باید سرمایه‌گذاری در این بخش با هدف تکمیل زیرساخت‌های لازم انجام شود.

نامناسب بودن جاده‌های دسترسی به مزارع، فاصله زیاد مزرعه تا مراکز خرید و نامناسب بودن وسایل نقلیه برای جابجایی محصولات کشاورزی به ویژه غلات از جمله دلایل اصلی ضایعات کشاورزی در گلستان به شمار می‌رود.

گرفتن کامل منافذ اتاق کامیون، کشیدن چادر پس از بارگیری، خودداری از حمل بار بیش از ظرفیت به‌عنوان یکی از دلایل اصلی ریزش گندم در مسیرهای ناهموار اقدامات اثرگذاری است که هدر رفت محصول در مسیر انتقال به مراکز خرید و انبار را تا حد زیادی کم خواهد کرد.

منبع: ایرنا