چند سالی است که شرکت متا اعلام می‌کند برای محافظت از کودکان در پلتفرم‌هایی همچون اینستاگرام قابلیت‌های امنیتی جدیدی را به کار می‌گیرد و نمایش پست‌های حساس به نوجوانان را به طور پیش فرض محدود می‌کند، اما حالا وال استریت‌ژورنال در گزارشی تحقیقاتی متوجه شده که اینستاگرام محتوا‌های بزرگسالانه را به نوجوانان ۱۳ساله نشان می‌دهد، حتی اگر آنها دنبال مشاهده چنین محتوا‌هایی نباشند.

از طرف دیگر، طبق نظرسنجی انجمن سلطنتی بهداشت عمومی انگلیس که میزان اثرات سوء پلتفرم‌های اجتماعی بر رفتار کاربران را بررسی کرده، اینستاگرام به‌عنوان بدترین شبکه اجتماعی شناخته است. این درحالی‌است که در میان کاربران این پلتفرم،۳۰درصد در بازه سنی بین ۱۸ تا ۲۴ سال، ۳۵ درصد بین ۲۵ تا۳۴سال سن دارند و۷۲ درصد نوجوانان نیز از آن استفاده می‌کنند؛ آسیب‌های پیدا و پنهانی که این نسل از آن غافل است. طبق تحقیقات وال‌استریت‌ژورنال، فقط سه دقیقه پس ازایجاد حساب کاربری، نمایش محتوا‌های بزرگسالانه برای حساب‌هایی که سن شان روی ۱۳سال تنظیم شده، آغازمی‌شود.۲۰دقیقه هم پس ازساخت حساب، بخش اکسپلورازویدئو‌های مشابه اشباع می‌شود.

 البته ماجرا‌های این شرکت به همین‌جا ختم نمی‌شود، چراکه این پلتفرم به سبب نقض قوانین حریم خصوصی، با ۱۱شکایت اروپایی هم مواجه شده است. موضوع چالش‌برانگیزی که امنیت این شبکه اجتماعی رابرای کاربران آن مخصوصا جوانان و نوجوانان کم و نگرانی‌ها را جهت اقدامات ناکافی متا برای محافظت از سلامت روحی و جسمی کودکان، دوچندان می‌کند. چالش‌هایی که گویا کل دنیا با آن درگیر هستند.
 
اینستاگرام، آسیب روانی خاموش!
حالا شبکه‌های اجتماعی ازجمله پلتفرم‌هایی همچون اینستاگرام محلی برای انتشار انواع و اقسام مطالب و محتوا‌هایی شده که در انتظار قضاوت و نظرات دیگران قرار دارد. موضوعی که تاثیرات جبران‌ناپذیر و زیانباری مخصوصا به لحاظ روانی بر نسل جوان ما می‌گذارد. تحقیقات نشان داده که استفاده جوانان از رسانه‌های اجتماعی شرکت متا، مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب، بی خوابی، اختلال در تحصیل و زندگی روزمره و پیامد‌های منفی دیگری را در پی دارد. نوجوان یا جوان از فضای واقعی فاصله گرفته، تاثیر فرهنگ خانوادگی او نیز به‌تدریج در شخصیتش کم می‌شود و ناخودآگاه شکاف نسلی میان والدین و فرزندان افزایش پیدا می‌کند. البته در ایران همواره بر این مسأله تاکید شده که اخلاق، اینترنت کودکان و آینده جوانان و حراست از آن مهم است. به‌همین‌جهت طرح اینترنت کودکان در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت. طرحی که با توجه به آسیب‌پذیری بیشتر کودکان پس از آغاز به کار دولت سیزدهم و یک‌سال پس از آغاز به کار وزارت ارتباطات، از آن رونمایی شد. طرحی که به نوعی روی زمین مانده و شاید بسیاری از خانواده‌ها هم از آن اطلاعی ندارند.
 
چالش‌های متا در دنیا
چندی پیش بود که چندین ایالت آمریکایی شکایتی را علیه شرکت متا تنظیم کردند. علت این شکایت به این موضوع برمی‌گشت که متا بدون اجازه والدین به جمع‌آوری اطلاعات شخصی کودکان، مانند مکان و آدرس ایمیل آنها ادامه داده بود و این موضوع نقض قانون حریم خصوصی کودکان محسوب می‌شد. این اتفاق حاکی از آن است که این شرکت از حضور کاربران زیر سن قانونی خود آگاه بوده و نه‌تن‌ها برای کاهش آسیب آنها اقدامی نکرده، بلکه حریم خصوصی این کاربران را نیز زیرپا گذاشته است. سوی دیگر ماجرا این است که اینستاگرام بار‌ها در بیانیه‌ها و آپدیت‌های گوناگون خود از اضافه‌کردن ویژگی‌های جدیدی به این پیام‌رسان خبر داده است.

تنظیمات و ویژگی‌هایی که نمایش محتوا‌های حساس را برای کاربران جدیدی که زیر۱۶سال هستند به صورت پیش فرض درمحدودترین حالت ممکن قرار می‌دهد. حتی در جایی هم گفته بود که کودکان زیر ۱۳سال راازثبت‌نام منع می‌کند. اما نتیجه و آمار‌ها گویای بی‌توجهی این پلتفرم به چنین موضوع حساسی است. موضوعی که نیازمند محافظت بیشتر کودکان ونوجوانان دربرابراین شبکه اجتماعی رامی‌طلبد. متاسفانه باید پذیرفت که امروزه اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی به سبب گسترش فضای مجازی وحضور هرچه‌بیشتر نسل جدید دراین پلتفرم‌ها، نقش تربیت مهمی در زندگی کودکان و نوجوانان ما دارد. حضور واستفاده ازفضا‌های منطبق با قوانین ایرانی ــ اسلامی ازیک‌سو وتوجه ویژه به طرح‌هایی همچون اینترنت کودکان از سوی دیگر، شاید راهکار مناسبی برای رفع معضلات استفاده از این شبکه‌های اجتماعی باشد.

منبع: روزنامه جام جم