روانشناسان زرد؛ اغواگران روان

احسان سایه‌میری اظهار کرد: روانشناسی زرد در چند سال گذشته با دید کورکورانه طرفداران زیادی در ایران پیدا کرده است و افرادی که مشکلات اساسی دارند به جای این که دنبال متخصص و راه حل درست و دائمی باشند، به سراغ کسانی می‌روند که زیبا و با زرق و برق حرف می‌زنند و وقتی پای حرف‌های آنها می‌نشینند، حالشان به ظاهر خوب می‌شود، اصطلاحا این افراد خوب حرف میزنند، اما حرف‌های خوب نمی‌زنند.

این کارشناس‌ارشد روانشناسی بالینی گفت: روانشناسی رشته‌ای پرطرفدار، محبوب، جذاب و بسیار تخصصی و کاربردی است، و از آن جا که درمانگران این حوزه با روان انسان‌ها در ارتباط‌اند و انسان‌ها نیز موجوداتی بسیار پیچیده هستند، از این رو افراد روانشناس به تخصص، دقت، درایت، هوش، و از همه مهم‌تر دانش آکادمیک و عمیق و صلاحیت نیز نیاز دارد و این موارد نیز سال‌ها آموزش، تمرین و کسب تجربه در این حوزه را می‌طلبد.

سایه‌میری ادامه داد: متأسفانه در سال‌های اخیر معضل بزرگی که گریبان رشته روان‌شناسی را گرفته، رشد بی‌رویه افرادی است که مدارک غیر مرتبط در سایر رشته‌ها دریافت می‌کنند و یا اصلا هیچگونه مدرک علمی ندارند و در زمره روانشناس‌نما‌های حتی نه کم‌سواد بلکه کاملاً بی‌سواد قرار می‌گیرند و متأسفانه با دریافت مبالغ هنگفت و با توصیه‌ها و صحبت‌های هدفمند و عام پسند با روح و روان مردم بازی می‌کنند.

وی افزود: از طرفی انتشار اسامی روانشناسانی که مدرک سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ندارند، در سال گذشته هم سروصدای زیادی به راه انداخته و هم جامعه را با واژه جدیدی به نام، روانشناس‌نما‌ها آشنا کرده است. البته گفتنی است استقبال از روانشناسی زرد فقط به جامعه و فرهنگ ما مربوط نیست و در همه دنیا روانشناسی زرد و حرف‌های انگیزشی و حتی کتاب‌های این حوزه هم طرفداران بی شماری دارند.

سایه‌میری گفت: خوشبختانه در چندین سال گذشته خدمات روانشناسی و مشاوره بین هموطنان جایگاه خود را پیدا کرده است، اما با توجه به هزینه بالای ارائه این خدمات و زمان بر بودن آن گاهی مراجعه به متخصصان این حوزه برای همه افراد امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین مردم ممکن است در پی راه جایگزین برای حل مشکلات خود جذب حرف‌های ظاهرا زیبای این افراد سودجو شوند.

این روانشناس بالینی تأکید کرد: امروزه شاهد این موضوع هستیم که این افراد در شبکه‌های اجتماعی دنبال‌کننده و طرفداران زیادی دارند. تعدادی از این افراد بدون این که مدرک و صلاحیتشان بررسی شود در برنامه‌های تلویزیونی حضور پیدا کرده و معروف شده‌اند، در رایج‌ترین حالت بدیهی است که پس از مورد استقبال قرار گرفتن، با مطالعه چند کتاب و فایل صوتی و مقاله علمی در حوزه روابط اجتماعی، ازدواج، موفقیت و ... کارگاه و همایش و سمینار برگزار می‌کنند و به قول خودشان با ارائه فرمول‌ها و پکیج‌های مخصوص خودشان مشکلات هزاران نفر را در چند ساعت حل می‌کنند.

وی افزود:، اما نتیجه این حرف‌های مسکن وار روانشناس نما‌ها چیست؟ اکثر افراد پس از شرکت کردن یا شنیدن این تکنیک‌ها و سخنان انگیزشی چند روزی با انگیزه مضاعف به اجرای این راهکار‌ها در زندگی خود میپردازند ولی وقتی هیچ گونه تغییری را در زندگی خود مشاهده نمی‌کنند از قبل نیز نا امید‌تر و سر افکنده‌تر می‌شوند و مشکل آنها ریشه دارتر می‌شود، زیرا صاحبان این کسب و کار‌ها در ویس‌ها و کلیپ‌ها و سمینار‌های زرق و برق‌دار خود شواهدی را ارائه می‌دهند که راهکار‌ها و توصیه‌های آنها زندگی صد‌ها نفر را نجات داده و وقتی شخص مذکور تغییر در روند زندگی خود را همانند این افراد نمی‌بیند مشکل و عدم توانایی نتیجه‌گیری را از خود می‌داند نه بی پایه و اساس بودن توصیه‌ها و راهکار‌های روانشناس نما‌ها و به همین دلیل اعتماد به نفس و دید او نسبت به خود و زندگی از قبل نگران کننده‌تر می‌شود و افراد احساس ناکارآمد بودن بیشتری پیدا می‌کنند.

این روانشناس بالینی گفت: چیزی که روانشناسان زرد به ما القاء می‌کنند وعده و راهکار‌های کلی دادن به افراد و فروش رویاگونه موفقیت، خوشبینی پوچ، بدون وجود تلاش، کوشش و همچنین باور داشتن به قانون جذب و قدرت کائنات است. این معضل در قالب مشاوران انگیزشی حتی در مشاوره‌های کنکور، کوچینگ‌های پولی، پکیج‌های چگونه پولدار شویم نیز چندسالی است که در کشور ما رواج پیدا کرده‌است و با کمال تاسف بسیار هم متقاضی و خریدار دارد.

وی افزود: متاسفانه این فعل و انفعالات اشتباه و غیر علمی دید مردم جامعه را به روانشناسان متخصص و واقعی نیز تغییر می‌دهد و موجب می‌شود اشخاص حتی با وجود مشکلات متعدد از مراجعه به متخصصان این حوزه خودداری کنند.

سایه‌میری عنوان کرد: یکی از راه‌های پیشگیری از این موضوع، آگاه‌سازی و فرهنگ‌سازی در بین جامعه است، زیرا اصل کار روانشناسان زرد سوءاستفاده از ناآگاهی، بی اطلاعی و عدم بینش برخی افراد است. پس با افزایش اطلاعات و آگاهی عموم مردم می‌توان به حیله‌گری‌ها و بازار گرمی آنها پایان داد تا مردم خودشان سره را از ناسره تشخیص دهند.

این روانشناس بالینی افزود: در نهایت پیشگیری بهتر از درمان است، چرا که اگر اعتقاد به جلوگیری از رشد بی رویه این افراد داشته باشیم قطعا از رشد و پر و بال گرفتن آنان به هر نحو قانونی و منطقی ممانعت خواهد شد.

منبع: ایسنا