احمد جلالیان گفت: اطلاعات اخیر ما در طرح پژوهشی که برای شهرداری اصفهان در حال انجام است، نشان می‌دهد بستر خشک زاینده رود مخصوصا در شهر اصفهان در ۴۰ ایستگاه تحقیقاتی از بیشه «ناژوان» گرفته تا «پل فلزی»، «سی و سه پل»، «خواجو» و «پل شهرستان» بسیار فرسایش پذیر شده است و تولید گرد و غبار می کند.

وی تاکید کرد: با توجه به اینکه رودخانه زاینده رود سالیان درازی زه کش اراضی کشاورزی بوده و کودهای فسفاته و ازته که دارای فلزات سنگین خطرناک هستند وارد رسوبات رودخانه شده است و از طرفی پساب کارخانه‌های کوچک و بزرگ به رودخانه می ریزند، احتمال اینکه رسوبات رودخانه به فلزات سنگین آلوده شده باشد، وجود دارد.

به گفته جلالیان برای بررسی‌های بیشتر غلظت هشت فلز سنگین خطرناک شامل کادمیم، سرب، روی، مس، نیکل، منگنز، کبالت و کُرم در دست مطالعه است و ارزیابی زیست محیطی و اکولوژیکی آنها تعیین خواهد شد.

غول خفته تالاب گاوخونی بیدار شده است

این پژوهشگر و خاک شناس گفت: بخشی از قسمت های شرقی تالاب بین المللی گاوخونی نیز که دارای بافت دانه ریز و از رس های با سطح ویژه بالا و ظرفیت تبادل کاتیونی قابل توجه برخوردار است، فعال شده و می‌تواند مقدار قابل توجه از فلزات سنگین خطرناک را به خود جذب کند و به صورت ریزگردهای سمی با بادهای شرقی به سمت اصفهان بیاورد.

جلالیان هشدار داد: این غول خفته تازه بیدار شده و از این رو زاینده رود باید هرچه زودتر احیا تا اجازه ندهیم این ریزگردها وارد سطح شهر شود و مشکلات زیست محیطی و سلامتی برای آحاد مردم ایجاد کند.

وی گفت: طبق بررسی‌های انجام شده بر روی گُلباد (شکلی که جهت و سرعت بادهای غالب را نشان می دهد) ایستگاه هواشناسی ورزنه، بازوی شرقی قوی داشته و با فعال شدن تالاب می تواند گرد و غبارهای سمی را از شرق به سمت اصفهان بیاورد.

این پژوهشگر گفت: حل مشکل آلایندگی تالاب و بستر خشک رودخانه در گرو جریان پایدار آب در حدود ۱۰ تا ۱۵ مترمکعب در ثانیه در بستر زاینده رود است که کاهش فرونشست، احیای تالاب و رفع معضل برخی منابع ریزگردها از نتایج آن خواهد بود.

وی تاکید کرد: با این وجود، منبع ریزگردهایی که در روزهای اخیر در اصفهان منجر به ایجاد آلودگی هوا شد و شاخص کیفیت هوا را به عدد ۵۰۰ (AQI) رساند، فقط از جانب تالاب گاوخونی نبود بلکه از منابع مختلف و بیشتر از جانب شرق اصفهان یعنی دشت سجزی، شمال شرق استان، بستر خشک زاینده رود، آران و بیدگل، نائین و خور و بیابانک بوده است.

جلالیان با اشاره به اینکه تخریب اراضی، بیابان زایی و خشکسالی های پی در پی عوامل اصلی برای خیزش گرد و غبار محسوب می‌شوند، گفت: درست است که در بهار امسال بارندگی‌های خوبی ایجاد شد اما این بارندگی کمک به استقرار گیاهان یک ساله کرده است که در مدت کوتاهی خشک می شوند و از سوی دیگر تراکم گیاهان چند ساله بسیار کم و زیر ۱۰ درصد است.

وی افزود: برای اینکه پوشش گیاهی بتواند مانع خیزش گرد و غبار شود، گیاهان چند ساله باید تراکم ۴۰ درصدی داشته باشند اما امسال تراکم این گیاهان زیر ۱۰ درصد بوده است.