نشست خبری نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان با حضور علی رمضانی مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و محمد حمزه‌زاده، دبیر علمی جشنواره در سرای اهل قلم برگزار شد.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران به عنوان اولین سخنران به تشریح نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان پرداخت و گفت: قبلاً در خانه کتاب و ادبیات ایران رشته‌ای از جوایز وجود داشت، که به واسطه اهمیت و ضرورتشان از جایزه کتاب سال جدا و مستقل شدند. جشنواره بین‌المللی شعر سال، جایزه ادبی جلال آل احمد و جایزه کتاب کودک و نوجوان نمونه‌ای جشنواره‌هایی است، که از جایزه کتاب سال جدا شده و مستقل شدند.

رمضانی ادامه داد: معمولاً در طول برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران کتاب‌های آموزشی و کمک آموزشی به دلیل قیمت‌ کتاب‌ها در صدر جدول ریالی نمایشگاه قرار گرفته بود و کتاب‌های کم حجم و کم قیمت مربوط به حوزه کودک و نوجوان بوده است. اما در اردیبهشت ماه سال جاری ناشران کودک و نوجوان در صدر جدول ریالی ناشران قرار گرفتند و توانستند اقبال عمومی را جذب کنند و ضرورت برگزاری چنین جوایزی را بیشتر کنند. 

نوجوانان به کتاب‌های منتخب سه جایزه اهدا می‌کنند

به گفته مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، ما بجز آثاری که داوران و اعضای هیئت علمی جشنواره انتخاب می‌کنند، بخشی از آثار را به انتخاب نوجوانان گذاشتیم. جمعی از نوجوانان کتابخوان که آموزش‌های نقد و ارزیابی دیدند و تمام آثار نامزد شده را خواندند، به آثار منتخب جشنواره سه جایزه می‌دهند. مبلغ جوایز برای تقدیر شدگان مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان و برای شایستگان تقدیر ۱۰۰ میلیون تومان تعیین شده است. اعتبار ریالی جوایز نوجوانان در دست بررسی است و مبلغ جوایز آن در رتبه بعد شایستگان تقدیر قرار می‌گیرد.

معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران به تشریح آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان پرداخت و گفت: در بخش شعر ۲۲۵ کتاب، بخش داستان کوتاه ۲۱۲۵ کتاب، بخش داستان بلند و رمان ۱۶۰ کتاب، بخش کلیات ۵۵۶ کتاب و بخش پژوهش ۴۰ کتاب به دستمان رسید. از طرفی، ۳۱۰۶ کتاب در بخش تصویرگری مورد داوری قرار گرفت. ۷۴۶ ناشر در این دوره کتاب داشتند. انتشارات کانون پرورش فکری کودک و نوجوان با هشت کتاب و انتشارات مهرک با چهار کتاب دارای بیشترین تعداد نامزد‌ها هستند. نسبت حضور بانوان به آقایان در بین نامزد‌ها ۲۳ به شش است. دو نفر از اعضای هیئت علمی و پنج نفر از اعضای هیئت داوران غیر تهرانی هستند.

دبیر علمی جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان با تشکر از مدیرعامل خانه کتاب از برگزاری نخستین دوره این جشنواره گفت: وقتی به سوابق جوایز کتاب سال نگاه کنید می‌بینید وقتی یک دانشنامه دو هزار صفحه‌ای با کتاب کودک مقایسه می‌شد، حوزه کودک و نوجوان جزو شایسته تقدیر شناخته نمی‌شد.

حمزه‌زاده ادامه داد: معمولاً وقتی صحبت از برگزاری جشنواره به میان می‌آید، این گلایه مطرح است که ما مگر چقدر جشنواره می‌خواهیم؟! اما باید گفت جوایز در دنیا مترادف با راهنمایی و نشان دادن مسیر است. ما گاهی فکر می‌کنیم جوایز مقصد است، اما اصولاً جوایز، تابلو‌های راهنمایی هستند که برای پیدا کردن مقصد روی سینه نویسنده نصب می‌شود. جایزه داخل کشوی نویسنده نمی‌ماند، بلکه روی سینه نویسندگان نصب می‌شود. اینجاست که جایزه ملی و بین‌المللی اهمیت می‌یابد. 

وی با بیان اینکه وقتی می‌خواهیم یک کتاب را به خارج از مرز‌های ایران صادر کنیم، به پشت جلد آن نگاه می‌کنند تا ببینند فلان کتاب چقدر جایزه از آنِ خود کرده است، افزود: اینجاست تعداد جوایز کسب شده راه خروج کتاب را برای صادرات باز می‌کند. باید گفت که ادبیات کودک در ایران باتوجه به بافت جمعیتی و گفتمان فرهنگی انقلاب اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. کشوری مثل ما نیست که این قدر پدیدآورنده در حوزه کودک داشته باشد. ما معتقدیم زبان کودک زبان بین‌المللی است.

به گفته دبیر علمی جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان، ما باید در این جشنواره‌ها داشته‌های خود را تقویت و به خارج از مرز‌های ایران صادر کنیم. الان ادبیات حوزه کودک و نوجوان با مسائلی نظیر ناتراز بودن درآمد‌ها و تیراژها، واردات ادبیات خارجی و ... دست و پنجه نرم می‌کند. اینکه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران کتاب‌های کودک و نوجوان جزو پر فروش‌ترین‌ها اعلام شده و سه ناشر حوزه کودک جزو پرفروش‌ها بودند، اتفاق مبارکی است.

حمزه‌زاده با بیان اینکه علاوه‌بر نقش نویسنده نقش ناشر هم بسیار مهم است، گفت: مشکل بیشتر کتاب‌هایی که به دبیرخانه جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان رسیده، مراحل بعد از تولید اثر از جمله تصویرگری، انتخاب قطع کتاب و ... آن بود. اتفاقی که باعث می‌شود گاهی یک اثر از دایره انتخاب مخاطبان خارج شود.

خبرنگار: نفیسه خلیلی