اعتبارسنجی نظام بانکی برای پرداخت تسهیلات یک فرآیند حیاتی است که بانک‌ها برای ارزیابی وضعیت مالی و اعتباری افراد یا شرکت‌ها قبل از اعطای وام یا تسهیلات مالی آن را انجام می‌دهند.

بحث اعتبارسنجی در کشور ما طی سال ۱۳۸۵ مطرح و سال ۱۳۸۶ آیین‌نامه آن مصوب و سال ۱۳۸۸ نیز اصلاحات آن انجام شد؛ اعتبارسنجی که انتهای خرداد سال گذشته بانک مرکزی خبر داد الگوی امتیازدهی اعتباری اشخاص حقیقی بازنگری و مورد تصویب شورای سنجش اعتبار قرار گرفته است.

رونمایی از الگوی جدید اعتبارسنجی که در نهایت سال گدشته به سرانجام نرسید و اوایل خردادماه امسال بود که محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خصوص اجرای الگوی جدید اعتبارسنجی به خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در حال انجام اقدامات نهایی الگوی جدید اعتبارسنجی هستیم تا نهایی شود؛ باید اشاره کرد که برای الگوی جدید اعتبارسنجی اکنون در مرحله تست‌های نهایی هستیم. 

پوشش ۱۰۰ درصدی مردم در الگوی جدید اعتبارسنجی

حالا روز گذشته وزیر امور اقتصاد و دارایی احسان خاندوزی با اشاره به الگوی جدید اعتبارسنجی اظهار کرده است: در حال حاضر مدل اعتبارسنجی پیشین کشور پس از هشت سال تغییر کرده است اجرای آزمایشی آن در چهار بانک و مؤسسه اعتباری اجرا شد و از اواخر شهریورماه تمامی بانک‌های کشور مدل اعتبارسنجی خود را بر اساس مدل جدید دریافت خواهند کرد. در الگوی جدید ۱۸ مورد اطلاعاتی به حدود ۷۰ مورد اطلاعاتی افزایش پیدا می‌کند. همچنین به جای اینکه اعتبارسنجی فقط برای یک سوم مردم پوشش داده شود پوشش ۱۰۰ درصدی ایجاد خواهد شد.

او افزود: در حال حاضر دو سوم جمعیت کشور به این الگوی جدید می‌پیوندند و کمک خوبی به دسترسی عادلانه افراد به اطلاعات خواهد بود. همچنین انگیزه ایجاد می‌کند که هرکس بداند بدرفتاری مالی او هزینه دارد.

همچنان سوابق بیمه تامین اجتماعی به سامانه اعتبار سنجی به شکل کامل متصل نیست

اما تکمیل الگوی اعتبارسنجی نیازمند دریافت اصلاعات از بخش‌های مختلف است موردی که علی روحانی معاون سیاست گذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی با اشاره به آن در گفتگو با رسانه ملی گفت: یکی از موضوعات در دستور کار جدی شرکت اعتبارسنجی در چند سال اخیر، توسعه داده‌ها و تکمیل پایگاه داده اعتباری در بانک مرکزی بود. در حال حاضر بانک مرکزی اطلاعات مربوط به تسهیلات، ضمانت نامه ها، اطلاعات رفع تعهدات ارزی و اطلاعات چک‌های صادره و برگشتی را در اختیار این پایگاه داه قرار داده است. از سوی قوه قضائیه اطلاعات محرومیت‌های مالی و اظهار ورشکستگی‌ها ارائه شده؛ سازمان ثبت احوال هم اطلاعات هویتی را در اختیار قرار داده.

او ادامه داد: یکی دیگر از تمرکز‌های جدی در رابطه با اجرایی کردن مدل اعتبارسنجی در زمینه اتصال سازمان امور مالیاتی به این پایگاه داده بود؛ زیرا، یکی از مبنا‌های اصلی این پایگاه، اطلاعات مالیاتی افراد بود که این اطلاعات اکنون از سوی سازمان امورمالیاتی به این پایگاه داده شد.

در ادامه معاون سیاست گذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی گفت: اطلاعات بیمه مرکزی و گمرک در حال تبادل نمونه‌های داده هستند و زمانی که آزمایش مدل های آنها به پایان برسد اتصال وب سرویس برقرار خواهد شد. وزارت رفاه هم اطلاعات پایگاه رفاه ایرانیان را در رابطه با صدک بندی خانوار در اختیار این پایگاه داده قرار داده است. همچنین اطلاعات جرائم راهنمایی و رانندگی هم در اختیار این پایگاه قرار گرفت در نهایت همچنان سوابق بیمه تامین اجتماعی به طور کامل متصل نشده است.

گفتنی است، الگوی اعتبارسنجی مناسب به مردم در بسیاری از جوانب کمک می‌کند. این الگو به شکلی کارآمد و عادلانه اعتبار و اعتماد مالی افراد را ارزیابی می‌کند و از اهمیت بسزایی برخوردار است به طور مثال الگوی مناسب اعتبارسنجی سبب می‌شود افرادی که اعتبارسنجی مثبت دارند، به راحتی به تسهیلات مالی دسترسی پیدا کنند و از خدمات بانکی و اعتباری بهره‌مند شوند همچنین افرادی که اعتبار خوبی داشته باشند، ممکن است از نرخ بهره پایین‌تری برای وام‌ها و تسهیلات مالی خود بهره‌مند شوند که این امر می‌تواند هزینه‌های آنها را کاهش دهد.

اعتبارسنجی موفق می‌تواند به افراد کمک کند تا اعتبار شخصی خود را افزایش دهند و در تعاملات مالی و اقتصادی با اطمینان بیشتری شرکت کنند؛ همچنین اعتبارسنجی مناسب می‌تواند به افراد و خانواده‌ها در جلوگیری از بدهی‌های نامنظم و بیش از حد کمک کند و به آنها کمک کند تا مدیریت مالی بهتری داشته باشند.

پیش از این هم عباس عباس‌پور کارشناس امور بانکی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرده بود: بر ضرورت اجرای سریع‌تر الگوی جدید اعتبارسنجی بسیار تاکید دارم و باید هر چه سریع گام‌های عملی در این راستا برداشته شود همچنین در بحث الگوی جدید اعتبارسنجی سیاست‌گذار و بانک باید توجه داشته باشد که اعتبارسنجی حتما معطوف به مشتریان کلان و حقوقی باشد چرا که بیشتر نکول تسهیلات مربوط به مشتریان بزرگ است و الگوی فعلی اعتبارسنجی بیشتر متمرکز بر افراد حقیقی است.

حالا باید منتظر ماند و دید سرانجام از اواخر شهریور اجرای الگوی جدید اعتبارسنجی به ایستگاه پایانی خواهد رسید؟ باشگاه خبرنگاران جوان پیگیر این موضوع خواهد بود.

خبرنگار: کیمیا قلی‌پور