علی مرادی جراح دست و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از آنجا که قطع عضو به ویژه قطع دست یکی از ناگوارترین اتفاقات برای هر فرد در زندگی است و در بیمارستان امام رضا (ع) مشهد بارها شاهد قطع دست افرادی بودیم که در حین فعالیتهای کاری مختلف این عضو را از دست دادهاند، لذا پژوهشگران مرکز تحقیقات ارتوپدی این دانشگاه در یک همکاری میانرشتهایِ پنج ساله با مهندسان مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه فردوسی مشهد، موفق به ساخت دست مصنوعی با بهرهگیری از سیستم کنترل ارادی و کاشت سنسورهای آهنربایی در دست قطع شده شدند که فرد را قادر میسازد تا عملکرد دست مصنوعی را مدیریت و در چارچوب اراده خود حرکات مختلف را انجام دهد.
او در خصوص تفاوت این دست مصنوعی با سایر دستهای مصنوعی موجود در بازار افزود: دست مصنوعی موجود در بازار در واقع از بیرون بدن فرد یک سری سیگنالها را دریافت میکند که چندان قوی و دائمی نیستند و با توجه به اهمیت کنترل دست منطبق با اراده فرد، این دست مصنوعی این قابلیت را ندارد.
جراح دست و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: بنابراین ما به فکر یک سیستم کنترل جدید افتادیم که با عمل جراحی بتوانیم به بیمار اهدا کنیم که در این راستا در عضلات باقیمانده دست قطع شده، تغییراتی را انجام دادیم و سنسورهایی را روی عضلات نصب کردیم که فرد با اراده خود این عضلات را حرکت میداد و سیگنالها جابجا میشدند و سپس با کمک هوش مصنوعی و سیستم رباتیک که مهندسان دانشکده مهندسی فردوسی طراحی کرده بودند توانستیم دست مصنوعی را بسازیم.
مرادی در خصوص مکانیزم عملکرد دست مصنوعی تولید شده بیان کرد: معمولاً وقتی دست قطع میشود، تاندونها و مفاصل آن نیز قطع میشود، اما عضلات مقداری باقی میماند و تحت اختیار فرد قرار دارد. اما دستی وجود ندارد تا سیگنالهای مغز انتقال یابد.
او تصریح کرد: بنابراین اقدامی که ما در این ارتباط انجام دادیم، آن بود که در یک عمل جراحی بزرگ عضلات مربوطه را از پشت و روی دست و در ۲ مرحله به یکدیگر اتصال دادیم و سپس روی هر یک از این عضلات که حرکت دارند، یک کپسول یا تگ مغناطیسی قرار دادیم که با حرکت این کپسول مغناطیسی از بیرون بدن، میتوانستیم سیگنالهای حرکتی و اراده فرد را دریافت کنیم و به دست مصنوعی انتقال دهیم.
جراح دست و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: دست مصنوعی ساخته شده هنوز در مرحله تحقیقاتی است و در اصطلاحا یک دست مصنوعی تحقیقاتی محسوب میشود و به طور قطع در ادامه و با طی مراحل تکاملی، شکل و عملکردی بهتر از وضعیت فعلی پیدا خواهد کرد.
مرادی اظهار کرد: این محصول یکی از دقیقترین دستهای مصنوعی از نظر کنترل است و رقبای ما در جهان هنوز نتوانسته اند به این مرحله از تولید محصول برسند و لذا این دست مصنوعی یک اختراع منحصر به فرد و جهانی است که امیدواریم در آینده به صورت تجاری در کلینیکها و در اختیار همکارانمان قرار گیرد و ما هم بتوانیم علم عمل جراحی این دست مصنوعی را به یاران خود و سایر جراحان دست انتقال دهیم.
او افزود: دست مصنوعی بر پایه سیستم کنترل ارادی اکنون به عنوان یک محصول منحصر به فرد، در مراجع معتبر بینالمللی و آمریکایی ثبت اختراع و به دنیا ارائه شده است.