با نزدیک شدن به اربعین و پیاده‌روی اربعین حسینی همیشه شبهاتی از سوی برخی از افراد و رسانه‌ها مطرح می‌شود که از این پیاده‌روی به عنوان بدعت یاد می‌کنند و همین امر باعث می‌شود که برخی از افراد به پیروی از این صحبت‌های غیرمتقن و غیرموجه، آنها را تأیید کنند. مثلاً از چند سال پیش که پیاده‌روی اربعین شکل گرفت و هر ساله به عاشقان حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام افزوده شد نگرانی را در وجود دشمنان خاندان اهل بیت علیهم السلام و مخالفان به وجود آورد تا به طور مداوم، از آن به عنوان بدعت یاد کنند تا جایی که در بعضی از شبکه‌های ماهواره‌ای یا صفحه‌های مجازی که پشت پرده آنها ریشه در وهابیون دارد مدام عبارت‌هایی مثل پیاده روی اربعین بدعت و خلاف شرع و به نوعی، یک چیز من درآوردی است تکرار می‌شود و می‌گویند که این پیاده‌روی به هیچ عنوان قبلاً نبوده و از نوآوری‌های جمهوری اسلامی و شیعیان ایران و عراق است. 

درواقع، برای این افراد دیدن خیل عظیمی از زائران و عاشقان پیاده‌روی اربعین از اقصی نقاط جهان اصلاً قابل تحمل نیست و نمی‌توانند هضم کنند که در ایام اربعین سید و سالار شهیدان کربلا، حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام جمعیت میلیونی حتی تا بیست و پنج میلیون نفر به ساده‌ترین و در عین حال، امن‌ترین و صمیمی‌ترین شکل ممکن؛ آن‌هم با ادیان و عقاید و تفکرات و سنین مختلف اعم از شیعه، سنی، مسیحی و ... به عشق امام حسین علیه السلام و حضرت ابوالفضل علیه السلام و خاندان پاکشان راهی مسیر و منزل عشق شوند و در حقیقت، به عشق امام حسین علیه‌السلام مسیر ۹۵ کیلومتری را به صورت پیاده طی کنند و نه تنها خسته نشوند و گلایه‌ای از گرما و مسیر طولانی نداشته باشند بلکه از جان و مال خود نیز، در این راه می‌گذرند و هر ساله به این شور و شعف اضافه می‌شود؛ بنابراین برای روشن‌تر شدن این موضوع که در منابع دینی ما، اشاره‌ای به زیارت شده و آیا در سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام، پیاده‌روی برای زیارت وجود داشته است یا خیر؟ حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی، مدیر موسسه آسمانی و کارشناس مذهبی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد: سوالی که وجود دارد این است که آیا پیاده به زیارت رفتن موضوعیت دارد؟ 

جواب این است که بله. اصل پیاده رفتن برای زیارت موضوعیت دارد. در رابطه با امام سجاد علیه السلام وارد شده است که چند بار «ماشیا» به زیارت مکه مکرمه رفتند. اصلاً کلمه «مشی» در روایات ائمه طاهرین علیه‌السلام موضوعیت دارد؛ چه به زیارت مکه مکرمه برود، چه به زیارت پیغمبر اکرم صل الله علیه وآله والسلم و چه به زیارت امیرالمؤمنین علیه‌السلام برود.

ما در مورد پیاده‌روی برای زیارت قبر امیرالمؤمنین، حضرت علی علیه السلام روایت داریم؛ اصلاً خود «مشی» موضوعیت دارد. حتی روایاتی در مورد امام حسن مجتبی علیه السلام وارد شده است که با اینکه مَرکب داشتند، اما پیاده می‌رفتند؛ لذا فرمودند: «افضل الاعمال أحمزها»!

روایات باب پیاده روی کربلا

این کارشناس مذهبی با اشاره به روایات متعددی که درمورد پیاده‌روی کربلا اظهار کرد: ما روایات متعددی در مشروعیت پیاده روی و پیاده رفتن در زیارت امام حسین علیه السلام داریم که به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم.

روایت اول

مرحوم «ابن قولویه» متوفای ۳۶۷ هجری، روایتی از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که آن حضرت علیه‌السلام به «علی بن میمون» فرمودند: «یا عَلِی زُرِ الْحُسَینَ ۷ وَ لَا تَدَعْهُ».‌ای علی، امام حسین علیه السلام را زیارت کن و هرگز رها نکن.

 «قَالَ قُلْتُ مَا لِمَنْ أَتَاهُ مِنَ الثَّوَابِ».  علی بن میمون گفت: زیارت امام حسین علیه السلام چه پاداشی دارد؟

«قَالَ مَنْ أَتَاهُ مَاشِیاً کتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَیئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَة». حضرت علیه السلام فرمودند: هرکسی پیاده به زیارت قبر امام حسین علیه السلام برود، برای هر قدمی که برمی‌دارد خدا یک پاداش می‌دهد و گناهی از او پاک می‌کند و مقام او را بالا می‌برد.

روایت دوم

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی گفت: «ابو صامت» می‌گوید: از امام صادق علیه‌السلام شنیدم که فرمودند: «مَنْ أَتَی قَبْرَ الْحُسَینِ علیه‌السلام مَاشِیاً کتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکلِّ خُطْوَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَة». هرکسی پیاده به قبر امام حسین علیه السلام برود، خداوند برای هر قدمی که برمی‌دارد هزار حسنه می‌نویسد و هزار گناه از او پاک می‌کند و هزار درجه به او می‌دهد.

دلیل اختلاف در ثواب روایات

شاید یک نفر سوال کند چرا ثواب زیارت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در روایت اول با روایت دوم فرق دارد که باید گفت: ما در روایات زیارات ائمه اطهار علیهم السلام از این اختلاف تعابیر، زیاد داریم. مثلاً در زیارت امام رضا علیه‌السلام وارد شده است که هرکسی به زیارت امام رضا علیه‌السلام بیاید، خداوند عالم ثواب یک حج و یک عمره به او می‌دهند. در روایت بعد یا در همان روایت وارد شده است که زیارت ده حج و ده عمره به او می‌دهند، یا هفتاد حج و عمره به او داده می‌شود، و یا هزار حج و عمره به او می‌دهند، و یا هفتاد هزار حج و عمره به او می‌دهند. 

این کارشناس مذهبی گفت: این تعابیر مختلفی که در روایات مطرح می‌شوند و این تفاوت پاداش ها، به تفاوت اخلاصی که زائر دارد و زحمات و مشکلاتی که زائر تحمل می‌کند، بستگی دارد. یک مرتبه با هواپیما از اینجا تا نجف می‌رود و از آنجا هم سوار وَن آمریکایی می‌شود و در آنجا هم بهترین هتل و بهترین پذیرایی را دارد؛ بنابراین سفر این شخص متفاوت است با سفر شخصی که از اهواز پیاده راه افتاده است و نزدیک ۶۰۰ یا ۷۰۰ کیلومتر را در یک ماه پیاده می‌رود و در طول مسیر سرماخوردگی دارد، خستگی دارد، تاول زدن پا دارد و سرما و گرما هم دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی تصریح کرد: قطعاً قدمی که این شخص برمی‌دارد با قدمی که آن شخص با هواپیما به کربلا رفته است و در آنجا هم در بهترین هتل سکونت دارد و به اندازه دو یا سه دقیقه به حرم امام حسین علیه السلام می‌رود و برمی‌گردد؛ زمین تا آسمان تفاوت دارد و اگر بخواهیم از نظر اخلاص در نظر بگیریم فرض کنید که شخصی دلش تنگ شده است و می‌گوید که همه رفتند کربلا و ما هم برویم، اما یک مرتبه خالص برای رضای خدا می‌رود. همان‌طوری که در نماز نیت می‌کند که «قربة إلی الله» نماز می‌خوانم، با همین نیت هم به زیارت امام حسین علیه السلام می‌رود. یا فرض کنید که شخصی یک مرتبه نیت می‌کند که خدایا من به زیارت امام حسین علیه السلام می‌روم و ثواب آن را به پدر و مادرم هدیه می‌کنم؛ اما یک مرتبه نیت می‌کند که من به زیارت امام حسین علیه‌السلام می‌روم و ثواب آن را به روح مطهر حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها هدیه می‌کنم.

دعا برای سلامتی امام هادی علیه السلام 

این کارشناس مذهبی ادامه داد: در روایات متعدد و بالاتر از مستفیض داریم که خداوند عالم برای امام حسین علیه السلام فضیلتی قرار داده‌اند که حتی برای پدر بزرگوارشان، امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام و پیغمبر اکرم صل الله علیه وآله والسلم هم، قرار نداده‌اند:

«جعل الله الشفاء فی تربته»! خوردن تربت قبر پیغمبر اکرم صل الله علیه وآله والسلم نه تنها جایز نیست، بلکه حرام است و خوردن تربت قبر امیرالمؤمنین، حضرت علی علیه السلام حرام است. این در حالی است که خداوند متعال تربت امام حسین علیه السلام را شفا قرار داده‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی گفت: «الإجابة تحت قبته»! امام هادی علیه السلام در مدینه بیمار می‌شوند و بیماری ایشان طول می‌کشد. یکی از اصحاب به نام «هاشم» نزد حضرت می‌آید و امام هادی علیه‌السلام به ایشان سفارش می‌کنند که کربلا برو و تحت قبه برایم دعا کن.

او زمانی که از مدینه بیرون می‌آمد، به یکی از دوستانش برخورد می‌کند. دوستش از او پرسید: کجا می‌روی؟ گفت: کربلا! پرسید: برای چه؟ گفت: بروم برای امام هادی علیه‌السلام دعا کنم. دوستش او را مسخره کرد و گفت: تو می‌خواهی بروی برای حجت خدا دعا کنی؟!

او مقداری با خود فکر کرد و با خود گفت: امام هادی علیه‌السلام حجت الهی و واسطه فیض الهی است. اگر ما دعا کنیم، به واسطه این بزرگواران، دعای ما به اجابت می‌رسد. او با خود گفت که من چقدر آدم بی‌توجهی بودم و خلاف ادب است که برای ایشان دعا کنم.

او برگشت و گفت: یابن رسول الله علیها السلام! من را سر کار گذاشته‌اید؟! امام هادی علیه‌السلام فرمودند: درست است که من حجت خدا هستم، اما خداوند عالم برای جدم حسین علیه السلام به جهت جانبازی و فداکاری‌اش سه ویژگی قرار داده است؛ امامت را در نسل او، شفا را در تربت او و اجابت را تحت قبه او قرار داده است!

 چقدر شاعر زیبا گفت:

مستجاب است دعا، گوشه‌ی شش گوشه تو 

حرمت عرش معلی است اباعبدالله

هرکسی داد سلامی به تو و اشکش ریخت 

او نظر کرده زهراست اباعبدالله

چگونه امام حسین علیه السلام را زیارت کنیم؟

این کارشناس مذهبی افزود: اهل‌بیت علیهم‌السلام برای زیارت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام و بالا رفتن ثواب زیارت به ما راهکار و نسخه داده‌اند و فرموده‌اند: «مَنْ زَارَ الْحُسَینَ ۷ مُحْتَسِباً لَا أَشَراً وَ لَا بَطَراً وَ لَا رِیاءً وَ لَا سُمْعَةً مُحِّصَتْ عَنْهُ ذُنُوبُهُ کمَا یمَحَّصُ الثَّوْبُ بِالْمَاءِ فَلَا یبْقَی عَلَیهِ دَنَسٌ» کسی که محتسبا و بدون ریا و عجب و فخرفروشی به زیارت امام حسین علیه السلام برود، گناهانش ریخته می‌شود، همان‌طور که آب، لباس آلوده را پاک می‌کند. همان‌طور که لباس کثیف نمی‌ماند، برای زائر امام حسین علیه السلام گناهی نمی‌ماند.

«وَ یکتَبُ لَهُ بِکلِّ خُطْوَةٍ حِجَّةٌ وَ کلِّ مَا رَفَعَ قَدَماً عُمْرَةٌ»

برای هر قدمی که می‌گذارد یک حج و هر قدمی که برمی‌دارد یک عمره برای او می‌نویسد.

«مُحْتَسِباً» خیلی دقیق است؛ یعنی خالص برای رضای خدا و نه به حساب ثواب و خودنمایی باشد.

گفتنی است که زوار اربعین خیلی باید مراقب زبان و افکار خودشان باشند تا وقتی که از سفر کربلا بازگشتند جمله‌ای از زبانشان خارج نشود که سبب شود دیگران فکر کنند نزد ایشان حقیر هستند و یا جمله‌ای بر زبان جاری نکنند که بخواهند برای چند بار زیارت رفتن؛ آن‌هم با پای پیاده به دیگران فخری بفروشند.