به بهانه روز جهانی، در اصل شب جهانی خفاشها کمی با این موجودات ارزشمند آشنا شویم.
پرنده هایی که پر ندارد، با چشمهای جادویی در میان حیوانات، شاید هیچ موجودی به اندازه خفاش خارقالعاده نباشد. تقریباً هیچ چیز نمیتواند از دید او پنهان بماند و فرار کند.
خفاشها حتی میتوانند اشیایی را که به نازکی تارِ مو هستند، تشخیص دهند. فناوری هیچ هواپیمای بی سرو صدایی نمیتواند به پیچیدگی پرواز خفاشها باشد.
در دنیا بیش از ۱۰۰۰ نوع خفاش وجود دارد. آنها نه تنها دارای رنگ، جثه، وزن و اندازه متفاوتی هستند که از نظر نحوه زندگی و خورد و خوراک هم دارای اختلافاند.
بعضی حشرهخوار، بعضی گیاهخوار و تعداد بسیار معدودی هم خون خوار هستند. خفاش در حالیکه پرندهای چابک و سریع پرواز است، فاقد پر است! بالهای آنها به جای پوست و پر، جنسی همچون چرم دارد که حالت ارتجاعیاش به خفاش امکان پرواز میدهد. همچنین مانند دیگر پستانداران دندان دارند و قسمتهایی از بدنشان را مو پوشانده است. جالب است بدانید خفاش ماده به جای تخمگذاری، باردار میشود. خفاش ماده، یک مامان توانمند خفاشها از تمیزترین حیواناتاند، فصل جفتگیری شان پاییز است، اما بعضی از گونههای آنها قادرند حاملگی خود را با نگهداری سلولهای نر در بدنشان، مدتها به عقب بیندازند و دوران بارداری را در فصل بهار و ایام گرمی هوا سپری کنند.
خفاش ماده در هر بارداری، تنها یک نوزاد به دنیا میآورد ولی به طور نادر، گاهی هم دوقلو میزاید. هنگام شیر دادن، مادرها و نوزادان دور هم جمع میشوند و با تشکیل گروه بزرگی، هوای غار را با حرارت بدنشان گرم میکنند.
تامین غذای نوزاد هم به عهده مادر است و شب هنگام که مادر برای یافتن غذا به پرواز درمیآید، بچه، خود را به موهای مادر میچسباند و تا پایان شکار همراه اوست. این همراهی و مراقبت و مواظبت تا چهار هفته ادامه دارد. در این مدت بچهخفاش کاملا رشد کرده، قادر به پرواز و شکار میشود و پی سرنوشتش میرود. عجایب زندگی خفاشها در ایام گرمی هوا، یعنی بهار و تابستان و اوایل پاییز لایهای چربی بدن خفاش را میپوشاند و موجب افزایش وزنش میشود و در واقع همین لایه چربی، ذخیره غذایی است که سوخت و ساز ایام خواب زمستانی او را تامین میکند، اما مصرف ذخیره غذایی او در ایام بیداری، خیلی زیاد میشود و اگر زودتر از بهار بیدار شود، به مشکل کمبود مواد غذایی دچار و چهبسا با خطر مرگ مواجه شود.
خفاشها جانورانی اجتماعی هستند و بهطور گروهی زندگی میکنند، به خواب میروند و در خوابهای زمستانی از گرمای بدن هم بهره مند میشوند. آنها هر شب برای تغذیه خود، بین هزار تا سه هزار حشره بزرگ و کوچک را شکار کرده و میخورند.
خفاش «پوزه خوکی» تایلند با قدی به طول ۵/۲ سانتیمتر و وزنی حدود دو گرم، کوچکترین آن هاست و خفاش «روباه پرنده»، بزرگترین آنها به شمار میرود. جثه روباهپرنده خیلی بزرگتر از خفاشهای معمولی و در حد یک توله سگ یا بچه گربه است؛ منتها توله سگ یا بچه گربهای با بالهایی که فاصله دو سر آنها گاه به دو متر میرسد و امکان و قدرت پرواز سریعی را به او میدهد.