مراسم الحاق تانک ارتقاءیافته M۶۰ (سلیمان ۱۴۰۲) به یگان‌های رزمی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران دیروز با حضور سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش و امیر حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش در مرکز تولید، بهینه‌سازی و نوسازی شهید زرهرن نزاجا برگزار شد.

تانک M۶۰ چه ویژگی‌هایی داشت؟

تانک M۶۰Patton که تانک اصلی میدان نبرد است برای اولین‌بار در سال ۱۹۶۰ میلادی تولید و وارد ارتش آمریکا شد. این طبقه جدید از تانک‌ها تانک اصلی میدان نبرد (main battle tank به‌اختصار MBT) نامیده می‌شدند.

شاید پسوند Patton در نگاه اول نظر شما را به خود جلب کند. این تانک و تانک M۴۸ به نام ژنرال جرج پاتون فرمانده سپاه سوم ایالات متحده در جنگ جهانی دوم و از هواداران کاربرد تانک در میدان نبرد، نامگذاری شده است. 

تانک M۶۰ در فاصله سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۷ میلادی در آمریکا تولید می‌شد که پس از آن با تانک آبرامز در ارتش آمریکا جایگزین شد. 

وزن این تانک، ۴۶ تن (وزن با تسلیحات سنگین‌تر است)، طول آن، ۶٫۹۴ متر، عرض ۳٫۶۳ متر، ارتفاع ۳٫۲۱ متر و تعداد خدمه آن نیز ۴ نفر هستند. این تانک از یک توپ خان‌دار ۱۰۵ میلی متری به همراه یک قبضه تیربار ۱۲.۷ به همراه یک قبضه تیربار ۷.۶۲ میلی متری بهره می‌برد.

تانک M۶۰ یکی از موفق‌ترین طرح‌های زرهی بلوک غرب در سال‌های جنگ سرد محسوب می‌شد که نزدیک به ۱۵ هزار دستگاه از آن تولید و به تعداد زیادی از متحدین آمریکا در جهان صادر شده است. 

از این تانک چهار نسخه با نام‌های M۶۰, M۶۰a۱,M۶۰a۲ و M۶۰a۳ طراحی و تولید شده بود که ایران نسخه M۶۰a۱ را از آمریکا خریداری کرده بود.

ورود M۶۰ به ایران

ارتش ایران برای نخستین‌بار در فاصله سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۰ معادل با سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۸ موفق به دریافت ۴۶۰ عراده تانک M-۶۰ شد. این تانک برای مدت‌ها بهترین تانک ارتش ایران بود حتی به گفته فرماندهان از تانک پر دردسر و دم دمی مزاج چیفتن بهتر بود. البته ایران تانک دیگری، اما با ابعاد کوچک به نام M-۴۸ پاتون را نیز خریداری کرده بود که تانک چالاک‌تری به شمار می‌رفت.

صمصام نخستین ارتقاء M۶۰ در ایران

ایران در سال‌های اخیر یعنی هه ۹۰ توانسته بود با کار تحقیقاتی بر روی تانک‌های M-۶۰ یک طرح نسبتا قابل قبول با نام صمصام را برای ارتقا این نوع از تانک‌ها اجرایی کنند. این طرح با وجود موثر بودن نسبت به نمونه‌های اولیه تانک که به ایران وارد شده بود یک محصول نوآورانه و تقریباً به روز باشد.

تجهیز به پایدارکننده توپ که در راستای عمودی و افقی عمل می‌کند از جمله تغییرات مهم در این تانک است. تجهیز به سیستم نوری پانوراما برای فرمانده تانک از ویژگی‌های بارز تانک "صمصام" است. 

این سیستم برای پوشش جهات افقی و عمودی به برجک نیاز ندارد. قدرت بزرگنمایی این سیستم ۷ برابر تانک‌های M۶۰ است. یکی از مهم‌ترین جنبه‌های بهسازی این تانک، تجهیز آن به سامانه کنترل آتش EFCS-۳ برای هدفگیری دقیق و مطمئن توپ است.

قرار بود تا به کمک چنین سامانه‌ای، کار هدف‌گیری بسیار سریع و فوق‌العاده دقیق‌تر در شب و روز صورت گرفته و احتمال اصابت گلوله توپ به هدف در اولین شلیک به میزان بسیار زیادی افزایش پیداکند.

در ادامه تصاویر رونمایی از تانک‌های ذوالفقار و صمصام را ملاحظه می‌کنید.

سلیمان ۴۰۲ جدیدترین ارتقاء M۶۰ در ایران

حالا نیروی زمینی ارتش پس از چند سال به یک ارتقاء کامل‌تر با نام سلیمان ۴۰۲ برای تانک‌های M۶۰ دست زده که طبق گفته امیر حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، این تانک در مقایسه با تانک‌های روز دنیا در حوزه حفاظت زرهی و قابلیت‌های زرهی برابری می‌کند.

جدیدترین ارتقاء نیروی زمینی ارتش بر روی تانک M ۶۰ با نام پروژه «سلیمان ۴۰۲» در ۵ مولفه اصلی انجام گرفته است. مولفه‌هایی از قبیل بهینه سازی قدرت آتش، ظاهر تانک، بهینه سازی حفاظت زرهی بهینه‌سازی حفاظت داخلی تانک و به‌روزرسانی در بخش‌های الکترونیکی این تانک محسوب می‌شود.

در این تصویر دو نسل از تانک M ۶۰ را مشاهده می‌کنید؛ سمت راست تانک ارتقاء نیافته و سمت چپ تانک ارتقا یافته با نام سلیمان ۴۰۲.

سامانه کنترل آتش، تیربار هم‌محور، تیربار فرماندهی و سکوی دو درجه آزادی حامل تیربار فرماندهی بخش‌هایی هستند که در حوزه بهینه‌سازی قدرت آتش ارتقاء یافتند.

برجک جدید فرماندهی و جعبه‌های ذخیره‌سازی نیز در بخش بیرونی تانک یا همان ظاهر تانک تحت ارتقا قرار گرفتند.

زره واکنشی، محافظ شنی، سامانه آشکارساز لیزری، سامانه اخلالگر مادون قرمز و نارنجک دودزا نیز جزو بهینه‌سازی‌ها در حفاظت زرهی تانک محسوب می‌شوند.

در بخش بهینه‌سازی حفاظت داخلی تانک نیز، نصب سامانه اعلام و اطفای حریق هوشمند، دوربین جلو، عقب و بغل نگر، سامانه مخابراتی و سامانه مقابله با جنگ‌های نوین در نسخه ارتقاء یافته تانک M۶۰ نصب شده است.

همچنین؛ سیستم‌هایی مانند استارت، برق‌رسانی، داشبورد راننده، کاور لوله و سیستم گرمایش تانک نیز نسبت به نمونه‌های گذشته به روز رسانی جدیدی را دریافت کردند.

توانمندی M۶۰ ارتقاء یافته برای شلیک در حال حرکت

امیر سرتیپ دوم غلامحسین سلیمانی معاون آماد و پشتیبانی نیروی زمینی ارتش که پیش از این فرمانده مرکز نوسازی و بهینه‌سازی شهید زرهرن نزاجا بود درباره یکی از ویژگی‌های این ارتقاء می‌گوید: فرمانده داخل برجک تانک با استفاده از نمایشگر نصب شده می‌تواند هدف را در روز و شب مورد اصابت قرار دهد. 

به گفته وی، البته پیش از این شلیک در شب معنایی نداشت و شلیک در روز نیز بدون اطمینان از برخورد موثر به اهداف انجام می‌گرفت.

مطابق اطلاعات منتشر شده قدرت شلیک توپ تانک ارتقا یافته ام ۶۰ که همان سلیمان ۴۰۲ نام گرفته افزایش یافته و برد آن از ۳ به ۷ کیلومتر رسیده است. این تانک می‌تواند در حین حرکت اهداف را به صورت نقطه‌ای با قفل لیزری هدف قرار دهد.

قرار است تا همه تانک‌های M ۶۰ موجود در نیروی زمینی ارتش این ارتقاء را دریافت کرده و به روز رسانی شوند تا بتوانند ماندگاری بیشتری در میدان نبرد داشته باشند.

منبع: فارس