رامسر به دلیل آنکه تلفیقی از طبیعت و تاریخ است یا اینکه خاستگاهِ نخستین کنوانسیون محیطِ زیستی در حفاظت از تالاب‌های جهان به شماره می‌رود به عروس شهرهای شمالی شهرت دارد و از نام و آوازهای بین‌المللی برخوردار است. اگر به این فهرست آب گرم‌های معدنی بکر و درمانی، موزه‌های پرتعداد و پربازدید و جاذبه‌های گردشگری جدید نظیر تله‌کابین رامسر هم اضافه کنیم متوجه پیشینه بلندِ گردشگری این شهر خواهید شد.

این میزان شگفتی درحالی است که زیرساخت‌های اقامتی رامسر متناسب با حجم رو به رشدِ ورودِ مسافر و اقشارِ درامدی مختلف رشد نکرده است. به همین دلیل مسافرپذیری در این شهرستان به تبعیت از سایر شهرهای استان تغییرِ رویه داده و می‌توان گفت چادرخوابی در این شهر از اقامت در خانه مسافرها و واحدهایی پذیرایی رسمی سبقت گرفته است.

مشاهده‌های میدانی در سطحِ شهر نشان می‌دهد که محوطه باغِ تاریخی ۳۳ هکتاری که عنصر کلیدی پرونده ثبت جهانی رامسر به شمار می‌رود و بافت حساس و شکننده‌ای دارد، محلِ برپایی چادر و حضورِ پرتعدادِ خودوری مسافران شده است. حتی اخیرا کمبودِ فضای چادر خوابی سبب شده محوطه سبزِ شهرک خصوصی چهارصددستگاهِ رامسر یا یکی از ارامستان‌های شهر هم به محل استقرار چادرهایی رنگارنگِ مسافران و گردشگران تبدیل شود.

چهره شهر گویای آن است که تعداد چادرها نسبت به تعطیلات گذشته افزایش چشمگیری را تجربه کرده است، بطوریکه شهروندان رامسری با انتشار تصاویر چادرخوابی در فضای مجازی مرتبط با این شهر به این وضعیت واکنش نشان دادند و نارضایتی خود را با تعابیر گوناگون ابراز کردند. در این بین علاوه بر چادرهایی که در جای جای شهر برپا شده، آویزان کردن لباس‌های مسافران روی نرده‌های بتنی باغ ۳۳ هکتاری همچنین پهن کردن بساط منقل و چای و لم دادن مسافران در پیاده‌روها نه تنها چهره شهر را نازیبا کرده بلکه احتمال خطر برای کودکان و خانواده‌ها و حتی شهروندان را هم افزایش داده است.

البته بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که مسافران باوجود مشاهده علائمِ "چادر ممنوع" که از سوی شهرداری در نقاط گردشگری نصب شده، اقدام به برپایی چادر می‌کنند. وضعیتی که خود جای بحث و بررسی دارد که چرا چنین علائمی بازدارندگی کافی را ندارد یا راهکارهای جلوگیری از این رفتار چیست؟ البته تکمیل ظرفیت کمپِ‌های ساحلی شهرداری رامسر نیز از عوامل سرریزِ مسافر به نقاط گردشگری محسوب می‌شود.

ممنوعیت چادرخوابی در بافت‌ تاریخی بلوار معلم اعمال شد

در همین پیوند شهردار رامسر پیرامون چادرخوابی و روندِ رو به رشدِ آن در عروس‌ شهرهای ایران می‌گوید: رامسر ظرفیت مشخص و از پیش‌تعیین شده‌ای برای پذیرش مسافر دارد. به همین دلیل هجوم انبوهِ مسافران و گردشگران به این شهرستان بیش از آنکه منفعتی در پی داشته باشد، آسیب به طبیعت، گردشگری و زیرساخت‌های این شهر را در پی دارد.

علی امینی‌شاد با توضیح اینکه در ایامِ تعطیلات شاهدِ حضورِ اقشارِ درآمدی مختلفی در رامسر سفر هستیم، خاطرنشان می‌کند: به طور کلی تمامی پلاژها اعم از ساحل توسکا، لیدو، پارک آبی، خلیج، صدف و ساحل طلایی رامسر فضای کمپین این شهرستان هستند و به برپایی چادر اختصاص دارند، با این وجود تکمیل ظرفیت کمپ‌های ساحلی سبب می‌شود که مسافران به دیگر نقاط شهر مراجعه کنند و صحنه‌های ناخوشایندی از چادرخوابی را رقم بزنند که مورد انتقاد مردم هم قرار گرفته است.

وی تصریح می‌کند: البته پیش از تعطیلات برنامه‌ریزی به گونه‌ای بود که اجازه برپایی چادر در نقاط خارج از کمپ داده نشود؛ با این وجود قدری انعطاف به‌خرج دادیم تا تعطیلات سپری شود و بر وجهِ میزبانی رامسر خللی وارد نشود. البته برخی نقاط شهرستان نظیر بلوارِ معلم خط قرمز ما بود که اجازه برپایی چادر داده نشد. با این وصف درگیری‌هایی هم بین نیروهای خدمات شهری و مسافران رخ داد که همین درگیری‌ها سبب شد انعطاف به‌خرج دهیم تا تعطیلات بدون چالش‌هایی از این دست سپری شود.

طرح جامع گردشگری نسخه شفابخشِ رامسر و شهرهای گردشگری

او با بیان اینکه وزارت و مسکن راه و شهرسازی میبایست مقاصد گردشگری نظیر رامسر را در برنامه‌ریزی‌های شهری متفاوت ببنید می‌گوید: از سوی دیگر ما برای اداره این گونه شهرها به طرحِ جامع گردشگری نیاز داریم. تدوین طرحِ جامع گردگشری باید در دستورِ کار وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گیرد چراکه هر شهری رفیت‌ها متفاوتی دارد و نمی‌نوان یک طرح کلی که برای همه شهرها ارایه می‌شوددر رامسر هم پیاده شود.

امینی‌شاد با بیان اینکه سرمایه‌گذاری ایجاد کمپ‌های گردشگری سواحل در دستورِ کار شهرداری قرار دارد تصریح می‌کند: به دنبال آن هستیم که سرمایه‌گذاری در این بخش تقویت شود تا از این طریق چالش‌های ناشی از کمبودِ فضای کمپینگ به حداقل کاهش یابد. ضمن اینکه نیاز است فضاهای اردوگاهی رامسر نیز در چنین شرایط در مدارِ خدمات‌دهی قرار گیرند تا آسیب‌های اجتماعی و زیرساختی این روند تعدیل شود.

اردوگاه‌ها، ظرفیتِ کمپینگ‌های رامسر

در این بین کارشناسان معتقدند که رامسر ظرفیت‌های متعددی برای ایجادِ نقاطِ کمپینگ دارد. مانندِ بسیاری از شهرهای ایران و دیگر نقاطِ دنیا مسافران ورودی به یک شهر می‌توانند به مکان‌های از پیش تعیین شده با امکانات کمپینگ هدایت شوند و از این طریق چهره شهر و نقاط گردشگری از آسیب‌هایی چادرخوابی در امان باشد.

در همین ارتباط یک کارشناس گردگشری  می‌گوید: رامسر درحالی گردشگرپذیرترین شهر مازندران محسوب می‌شود که با وجود داشتن ۲۵ هتل، از زیرساخت‌های ارزان‌قیمتی نظیر هتل‌آپارتمان، زائرسرا و متل، کمپینگ و مراکز تفرحی بی‌بهره است. در مقابل پلاژهای بی‌ضابطه و بی‌کیفیتی در این شهر فعالیت دارند که تاثیری در ساماندهی مسافر ندارند.

مدیر سابق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رامسر نیز چادرخوابی‌های گسترده در مراکز حساس شهر نظیر بلوار تاریخی معلم و باغ ۳۳ هکتاری را ناشی از شرایط تورمی، گردشگری غیر هدفمند، نبود واحدهای اقامتی ارزان‌قیمت توصیف می‌کند و می‌افزاید: این وضعیت به بافت‌های تاریخی شهر آسیب می‌زند، اگر گردشگری هدفمند باشد و زیرساخت‌ها تامین شود با چادرخوابی، پیاده‌روخوابی و برخی رفتارها که با فرهنگ بومی مردم همخوانی ندارد مواجه نخواهیم بود.

نادر سحرخیز با توضیح اینکه برخی مسافران علاقه‌مند به طبیعت‌گردی و چادرزدن در طبیعت هستند، اظهار : این شهر به فضایی برای کمپینگ نیاز دارد. نمونه مشخص این کمپ‌ها اردوگاه‌های دولتی نظیر میرزاکوچک‌خان، کمپ‌های تیم ملی و هستند این اردوگاه‌ها نمونه خوبی برای ساماندهی مسافر محسوب می‌شوند اما چون در اختیار بخش‌های دولتی قرار دارند تاثیر در بخش گردشگری شهرستان ندارند و شاهد چادرخوابی‌های گسترده در سطح شهر هستیم.
به گفته سحرخیز وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به دنبال آن است که طبق مصوبه دولت از ظرفیت این بخش برای ساماندهی مسافر استفاده کند افزود: این بخش با کمترین هزینه به کارکنان نهادهای دولتی خدمات اقامتی ارایه می‌کند درحالیکه برای خودشان و شهر درآمدی به همراه ندارد.

وی افزود: رامسر درحالی گردشگرپذیرترین شهر مازندران محسوب می‌شود که با وجود داشتن ۲۵ هتل، از زیرساخت‌های ارزان‌قیمتی نظیر هتل‌آپارتمان، زائرسرا و متل، کمپینگ و مراکز تفرحی بی‌بهره است. در مقابل پلاژهای بی‌ضابطه و بی‌کیفیتی در این شهر فعالیت دارند که تاثیری در ساماندهی مسافر ندارند.

سحرخیز چادرخوابی‌های گسترده در مراکز حساس شهر نظیر بلوار تاریخی معلم و باغ ۳۳ هکتاری را ناشی از شرایط تورمی، گردشگری غیر هدفمند، نبود واحدهای اقامتی ارزان‌قیمت توصیف می‌کند و افزود: این وضعیت به بافت‌های تاریخی شهر آسیب می‌زند، اگر گردشگری هدفمند باشد و زیرساخت‌ها تامین شود با چادرخوابی، پیاده‌روخوابی و برخی رفتارها که با فرهنگ بومی مردم همخوانی ندارد مواجه نخواهیم بود.

وی با توضیح اینکه برخی مسافران علاقه‌مند به طبیعت‌گردی و چادرزدن در طبیعت هستند، افزود: این شهر به فضایی برای کمپینگ نیاز دارد. نمونه مشخص این کمپ‌ها اردوگاه‌های دولتی نظیر میرزاکوچک‌خان، کمپ‌های تیم ملی و هستند این اردوگاه‌ها نمونه خوبی برای ساماندهی مسافر محسوب می‌شوند اما چون در اختیار بخش‌های دولتی قرار دارند تاثیر در بخش گردشگری شهرستان ندارند و شاهد چادرخوابی‌های گسترده در سطح شهر هستیم.

به گفته سحرخیز وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به دنبال آن است که طبق مصوبه دولت از ظرفیت این بخش برای ساماندهی مسافر استفاده کند، افزود: این بخش با کمترین هزینه به کارکنان نهادهای دولتی خدمات اقامتی ارایه می‌کند درحالیکه برای خودشان و شهر درآمدی به همراه ندارد.

کارشناسان معتقدند که طی سال های اخیر کفه چالش ها و دردسرهایی که گردشگری و مسافرپذیری برای غرب استانی ها به همراه داشته رفته رفته نسبت به منفعت هایش سنگین تر شده؛ چراکه هر پیک مسافر شهرها را با دشواری هایی در ارایه خدمات ضروری برای بومی و غیربومی مواجه کرده است، ضعف هایی که به موازات حضور مسافران در زیرساخت های این شهرها خودنمایی می کند و شدت می گیرد و نمونه بارز این وضعیت چادرخوابی‌های گسترده باوجود ممنوعیت‌ است.

منبع: ایرنا