بر اساس آمارهای اعلامی، تردد این تعداد زائر از طریق مرزهای شلمچه و چذابه در خوزستان، مهران در ایلام، خسروی در کرمانشاه، باشماق در کردستان و تمرچین در آذربایجان غربی در اربعین امسال انجام شده است.

از ۱۶ مردادماه تا چهار شهریورماه ۲ میلیون و ۲۰۲ هزار و ۷۶۵ زائر اربعین حسینی معادل ۳۴ درصد کل زائران از مرزهای شلمچه و چذابه در استان خوزستان عبور کردند.

سهم تردد زائران از مرز خسروی در استان کرمانشاه بیش از ۸۷۸ هزار نفر از ابتدای ماه صفر تا ۶ شهریورماه بود.

در مرز تمرچین آذربایجان غربی نیز ۱۱۰ هزار نفر تردد کردند و ۱۱۲ هزار و ۴۱۱ نیز از مرز باشماق در استان کرستان گذشتند.

در مرز مهران سه میلیون و ۳۲۰ هزار نفر زائر تردد کردند که همچون سنوات گذشته این مرز زمینی گوی سبقت را از دیگر مرزهای همجوار با عراق را ربود.

بر این اساس در اربعین امسال سه میلیون و ۳۲۰ هزار زائر اربعین، مرز مهران را برای تردد انتخاب کردند و این در حالی است که سهم سایر مرزها نیز سه میلیون و ۳۰۳ هزار و ۱۷۶ نفر زائر بود.

این آمار خود گواه روشنی بر این موضوع است که مرز مهران در طول سال و ایام اربعین انتخاب نخست بیشتر زائران بوده و بیش از ۵۰ درصد زوار از مرز مهران راهی عتبات عالیات شده اند.

مرز مهران در حالی پذیرای این تعداد زائر در ایام اربعین بوده که برخلاف دیگر استان های دارای مرز مشترک با عراق، از زیرساخت مهم ریلی محروم و بی بهره مانده است و بدون شک در صورت احداث راه آهن به حجم مسافران این مرز بیشتر افزوده می شود.

یکی از عوامل اصلی انتخاب مهران به عنوان گذر اول زائران موقعیت جغرافیایی این مرز است که نسبت به دیگر مرزهای کشور کمترین فاصله را با شهرهای نجف و کربلا دارد به طوری که مسافت پایانه شهید سلیمانی تا کربلا ۲۷۹ کیلومتر و تا نجف ۳۰۳ کیلومتر است.

فاصله مرز شلمچه تا کربلا ۵۴۹ کیلومتر و تا نجف ۴۶۰ کیلومتر و مسافت چذابه تا کربلا ۴۶۰ کیلومتر و تا نجف ۳۹۰ کیلومتر است.

مسافت مرز خسروی تا کربلا ۳۱۵کیلومتر و تا نجف ۳۸۰ کیلومتر، فاصله مرز باشماق تا کربلا ۴۶۳ کیلومتر و تا نجف ۵۴۸ کیلومتر و مرز تمرچین تا کربلا ۶۴۵ کیلومتر و تا نجف ۷۱۰ کیلومتر است.

همین مسافت کوتاه مهران تا شهرهای نجف و کربلا که مقاصد اصلی و اولیه همه زائران در سفر به عتبات عالیات است و همچنین ارائه خدمات ۲۴ ساعته سریع و آنی تردد زائران از مرزهای مهران و زرباطیه از دیگر عوامل گرایش زائران به مهران در مقایسه با دیگر مرزهای زمینی کشور است.

سرآغاز راهپیمایی اربعین و حضور زائران در مرزها را می توان در سال ۱۳۹۳ دانست و در طول این سال ها تحولات چشمگیری در حوزه زیرساخت های ایلام ایجاد شده و در احداث ابنیه، جاده، پارکینگ ها، سایبان، روشنایی و دیگر زیرساخت ها در استان انقلاب عمرانی و فنی شکل گرفت.

ایلام تا قبل از سقوط صدام از لحاظ موقعیت جغرافیایی یک استان بن بست و محصور در میان کوه ها بود که در مسیر تردد هیچ استانی قرار نداشت و به همین علت کمترین رشد و توسعه را داشت.

اما با سقوط حکومت صدام در سال ۱۳۸۲ و آغاز برقراری ارتباط های دوسویه بین دولت های ایران و عراق، به ناگاه استان ایلام نیز از تحولات جدید عراق و ایران بی بهره نماند و با وجود اینکه در روزگار صدام همجواری با این کشور برای ایلام آسیب بود اما با سرنگونی رژیم بعث این همسایگی برای ایلام به یک نقطه قوت و فرصت تبدیل شد.

با جدی شدن مراودات بین ایران و عراق، استان مرزی ایلام نیز شروع به پوست اندازی کرد و به تدریج از یک استان مهجور به یک استان محل تردد اندک زائران و تجار تبدیل شد و این روند هر سال رو به فزونی یافت و پایانه مرزی مهران شکل گرفت و از سال ۱۳۹۳ مردم به صورت خودجوش از اقصی نقاط ایران برای برپایی اربعین حسینی خود را به مهران می رسانند.

در آن سال ها مهران از کمترین زیرساخت های مواصلاتی و زیرساختی برخوردار بود اما به خاطر موقعیت جغرافیایی خاص خود به محل اصلی تردد زائران اربعین تبدیل شد و البته در آن زمان مرزهای شلمچه و چذابه نیز پذیرای زائران بود.

یکی دیگر از مواردی که اقبال مهران را نسبت به دیگر مرزها افزایش داد، استقرار شهرهای شیعه نشین در طول مسیر زائرانی بود که از مرز مهران به عراق می رفتند، اشتراکات دینی، قومی و حتی زبانی( کردی فیلی) در ۲ سوی مرز( مهران - زرباطیه) از جمله مهم ترین عوامل دیگر در رونق مرز مهران به عنوان مرز نخست مورد توجه زوار عتبات عالیات و تجار است.

از سوی دیگر در زمان جولان داعش در کشور عراق از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ باتوجه به اینکه بیشتر شهرهای عراق در دست گروهک های تکفیری و تروریستی نظیر داعش بود، اما در شهرهای عراق همجوار با مهران امنیت نسبی برقرار و حاکم بود و این موارد مهران را به مرز اول زائران و تجار بدل ساخت.

اما باید گفت که امروز استان ایلام یک پل ارتباطی برای زائران ایرانی به مقصد عتبات عالیات و زائران عراقی مقصد مشهد مقدس شده و تردد مسافران و تجار ۲ کشور، مهران را به یک مرز متمایز و شاهراه تبدیل کرده و با تقویت روابط سیاسی، مذهبی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی بین ۲ کشور ایران و عراق، ایلام جایگاهی تثبیت شده یافته است.

به همت دولت های پیشین و در سه سال اخیر، راه های مواصلاتی استان ایلام توسعه و گسترش پیدا کرده و اکنون دیگر خبری از گره های کور ترافیکی کلافه کننده سال های قبل مسیر ایلام به مهران، سردرگمی زائران و سختی های طول مسیر نیست و زائران اربعین با سهولت و بدون وجود ترافیک خود را مرز مهران می رسانند.

تعریض راه های مواصلاتی شهرستان ها منتهی به مرز مهران، احداث پارکینگ بزرگ و ۲ قلوی اربعین، استقرار انبوه اتوبوس ها در پایانه شهید رئیسی (برکت) برای حرکت به سمت استان های مختلف و پایانه بزرگ و مجهز شهید سلیمانی تنها بخشی از توسعه زیرساختی استان ایلام برای خدمات رسانی به زائران اربعین است.

ایلام به برکت عتبات عالیات اکنون به یکی از شهرهای پرتردد کشور تبدیل شده است و همه زیرساخت های آن علاوه بر ایام اربعین، در طول سال نیز جنبه و استفاده ملی برای هموطنان ایرانی و اتباع عراقی دارد چرا که حجم اصلی تزانزیت و فعالیت های تجاری ایران و عراق از طریق مرز مهران انجام می شود و در طول سال نیز بیشتر زائران و مسافران ایرانی، عراقی و حتی اتباع دیگر کشورهای همسایه از این مرز عبور می کنند.

واقعیت این است استان ایلام با وجود توسعه و رشدی که تاکنون داشته است اما در مقایسه با دیگر استان های هم مرز با عراق و نیز باتوجه به حجم زیاد زائران اربعین، در تمام مسیرهای مواصلاتی منتهی به مهران نیازمند توسعه است و تسریع در ایجاد راه آهن، احداث آزادراه و بزرگراه، چندبانده شدن جاده ها و افزایش پروازهای فرودگاه شهدای ایلام از جمله مطالبات ضروری و اولیه استان به شمار می رود.

با توجه به ظرفیت ها و داشته های استان ایلام، استقبال زوار اربعین و عتبات عالیات از مرز مهران، مراودات و تبادلات تجاری در مرز و گمرک مهران، اشتراکات دینی و قومی ۲ سوی مرز ایران و عراق در استان ایلام(۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک)، امنیت و نزدیکی مرز مهران با شهرهای زیارتی کشور عراق(کربلا و نجف) و زیرساخت های فراهم شده در ۲ سوی مرز برای تردد زوار اربعین و عتبات عالیات در طول سال و همچنین توسعه و ارتقای زیرساخت های جاده ای در مسیرهای منتهی به مرز مهران در نقاط مختلف این استان، ضرورت توجه هر چه بیشتر را به این استان و مرز مهران را بیشتر و بیشتر کرده است.

در این میان حمایت و توجه دولت چهاردهم نیز با نگاه ویژه و راهبردی که در توسعه متوازن مناطق محروم در شعارهای خود مطرح کرده است، می تواند زمینه شکوفایی هر چه بیشتر استان ایلام و مرز مهران و زدودن چهره و نام محرومیت را از این منطقه که در دوران هشت سال دفاع مقدس، قدمگاه بیش از ۶ هزار شهید عزیز بوده و نقش مهمی در دفاع از کیان اسلامی داشته است را فراهم کند و انتظار می رود تکمیل طرح های نیمه تمام، توسعه و گسترش زیرساخت های فنی و عمرانی به ویژه احداث راه آهن در دستور کار ویژه دولت چهاردهم قرار گیرد.

منبع: ایرنا