رویداد SmartSAORG که با هدف هم‌آفرینی برای توسعه و کاربرد پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور (پام‌تک) توسط سازمان امور دانشجویان برنامه ریزی شده بود، روز دوشنبه ۱۹ شهریور ماه ۱۴۰۳ با حضور بیش از ۳۰۰ نفر از نمایندگان دستگاه‌های دولتی، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها برگزار شد.

در ابتدای این رویداد سعید حبیبا، رئیس سازمان امور دانشجویان با بیان سخنانی در خصوص اهداف رویداد و رویکرد‌های این سازمان در زمینه هوشمندسازی خدمات گفت سازمان امور دانشجویان بازوی اجرایی و سیاست‌گذاری وزارت علوم در حوزه دانشجویی کشور است و بر اساس این ماموریت، طیف وسیع و متنوعی از خدمات به دانشجویان شاغل به تحصیل و فارغ‌التحصیلان ایرانی و بین المللی ارائه می‌شود.

وی با بیان اینکه طی ۵ سال گذشته نزدیک به ۱۰ میلیون خدمت غیرحضوری توسط سازمان امور دانشجویان ارائه شده است گفت به طور متوسط در هر ماه حدود ۱۲۰ هزار درخواست الکترونیکی توسط این سازمان پاسخ داده می‌شود و بر اساس آمار دریافتی، اوج درخواست‌ها در اردیبهشت گذشته و بالغ بر ۱۷۰ هزار خدمت بوده است.

 حبیبا در ادامه به معرفی پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور یا پام تک پرداخت و اشاره نمود که بر اساس ماده ۱۰ قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی، مصوب ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان دستگاه متولی اداره و بروزرسانی پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور است و علاوه بر اطلاعات و مدارک تحصیلی دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم اعم از دولتی و غیرانتفاعی و پیام نور و علمی کاربردی، همه اطلاعات سایر دانشجویان و طلاب و فارغ التحصیلان و دانش آموختگان کل کشور باید در این پایگاه ملی گردآوری شوند. به همین دلیل سازمان امور دانشجویان با برگزاری این رویداد قصد دارد تا ضمن دعوت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان برای توسعه هرچه بیشتر این پایگاه، شرایطی را فراهم کند که با دسترسی ظابطه‌مند دستگاه‌های دولتی و حتی شرکت‌های خصوصی به داده‌های این پایگاه، استعلامات بین دستگاهی توسعه یافته و خدمات باکیفیت تری به مردم ارائه شود.

سخنران بعدی این رویداد محمد خوانساری رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران بود که در ابتدا به چند نکته قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی که تکالیفی را برای سازمان فناوری اطلاعات ایران ایجاد می‌نمایند اشاره نمود و اضافه کرد این قانون یکی از قوانین مترقی حوزه داده و اطلاعات در کشور ماست. خوانساری در ادامه گفت مطابق قانون، داده‌ها و اطلاعات با رعایت امنیت و محرمانگی در اختیار دولت جمهوری اسلامی هستند یعنی مالک این داده‌ها دستگاه‌ها نیستند بلکه دستگاه باید مطابق با مقرراتی که وجود دارد از این داده‌ها بهره برداری کنند. همچنین در قانون اشاره شده است که بهره برداری از داده‌ها علاوه بر دستگاه‌ها می‌تواند برای بخش خصوصی نیز ایجاد شود. مثلا در خصوص داده‌های پام تک شرکت خصوصی می‌تواند هنگام استخدام مدرک تحصیلی افراد را استعلام کند.

وی در ادامه به ارائه آمار‌هایی در خصوص مرکز ملی تبادل اطلاعات پرداخت و گفت دولت از سمت جزایر اطلاعاتی به سمت یکپارچگی اطلاعاتی در حرکت است و مطابق با برنامه هفتم توسعه حرکت به سمت هوشمندسازی باید تکمیل شود و دستگاه‌ها موظف هستند سالیانه بیست درصد از خدمات خود نسبت به سال قبل را هوشمند کنند.

 حسین بابایی مجرد مشاور دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات و رییس اندیشکده حکمرانی سومین سخنران این رویداد بود. وی با ارائه این پرسش که اگر دولت بخواهد هوشمند شود باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد اظهار داشت که یکی از نقش‌های دولت ارائه خدمات است و دولت نقش‌های دیگری مثل خط مشی‌گذاری و رگولاتوری نیز دارد و باید زیرساخت‌هایی را برای ارائه خدمت آماده کند و در جا‌هایی نیز باید عامدانه سطح تصدی خود را کاهش دهد.

بابایی در ادامه گفت تاکنون وضع هوشمندسازی دولت تاحدود زیادی معطوف به هوشمند کردن فرآیند‌های ارائه خدمت بوده و لازم است از این فضا عبور کنیم و به سمتی برویم که دولت بقیه کارکرد‌های خود را هم هوشمند کند.

مصطفی صالحی، مدیرکل توسعه فناوری اطلاعات سازمان امور دانشجویان دیگر سخنران این رویداد بود که مطالب خود را با اشاره وضعیت کشور در هوشمندسازی و قوانین بالادستی آغاز کرد و گفت خدمت هوشمند به خدمتی گفته می‌شود که به صورت برخط و بدون دخالت عامل انسانی و بدون اخذ هرگونه مدرک از متقاضی با استفاده کامل از داده و اطلاعات انجام گیرد و تشکیل پایگاه داده‌های استناد پذیر و استعلامات بین دستگاهی دو مولفه اصلی ارائه خدمت هوشمند هستند.

وی سپس به الزامات حاکمیتی تشکیل پایگاه اطلاعات و ارائه استعلامات بین دستگاهی اشاره نمود و ادامه داد که مطابق با قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی یا دوام (مصوب مجلس شورای اسلامی) سازمان امور دانشجویان متولی راه اندازی پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور است.

صالحی در ادامه به اهمیت و کاربرد‌های تشکیل پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور پرداخت و هوشمندسازی خدمات، استعلام برخط بدون حضور و بدون مدرک فیزیکی، جلوگیری از تقلب و جعل، هدایت شغلی و برنامه‌ریزی آموزشی، تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری، گزارش‌های دانشجویان و دانش‌آموختگان را از جمله دستاورد‌ها و خدمات این پایگاه دانست.

نقشه راه هوشمندسازی و وضعیت سازمان امور دانشجویان در هوشمندسازی بخش دیگر سخنان صالحی بود. وی با اشاره به اینکه این سازمان با گذر از مرحله الکترونیکی و تا حدی دیجیتالی در حال ورود به مرحله هوشمندیست به خدماتی که از طریق پنجره واحد خدمات هوشمند سازمان امور دانشجویان و سامانه‌های سجاد، ادب و دستیار میز خدمت مبتنی بر هوش مصنوعی این سازمان ارائه می‌شود اشاره کرد و گفت با اقدامات انجام شده طی چند سال گذشته، رتبه این سازمان در ارزیابی دولت الکترونیکی در بین ۱۶۸ دستگاه، از ۱۴۴ در سال ۱۴۰۰ به ۶۲ در سال ۱۴۰۲ ارتقاء یافته است. 

صالحی در انتها گفت سازمان امور دانشجویان از متخصصان حوزه فناوری اطلاعات در راستای نقشه راه هوشمندسازی پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور دعوت می‌کند و قصد دارد با همکاری متخصصان و شرکت‌های دانش بنیان این حوزه روند هوشمندسازی خود را تسریع نماید. 

سخنران بعدی رویداد SmartSAORG دکتر حامد ثقفی، مدیرکل امور دانش‌آموختگان سازمان امور دانشجویان بود که سخنان خود را در خصوص کد صحت دانشنامه‌های دانشگاهی ارائه نمود. به گفته ایشان کد صحت یک شماره ۲۰ رقمیست که به هر مدرک دانشگاهی موقت یا دانشنامه تعلق می‌گیرد. این کد منحصر به فرد است و به این معناست که مدرک دانشگاهی صادر شده از نظر وزارت علوم معتبر است. هر سازمانی بخواهد اصالت مدرک تحصیلی افراد را بسنجد می‌تواند با مراجعه به سامانه کد صحت سازمان امور دانشجویان اصالت و اعتبار مدرک را استعلام نماید. وی با بیان اینکه ایجاد کد صحت علاوه بر اجتناب از اتلاف زمان استعلامات سنتی، امکان جعل مدارک را به حداقل می‌رساند اضافه نمود که البته هنوز بسیاری از مدارک قدیمی و برخی از مراجع دانشگاهی شامل این کد نشده اند که با تمهیدات اندیشیده شده به مرور این اقدام انجام خواهد شد. 

آخرین سخنران این رویداد مهندس محمدباقر پیشوایی بود که به نمایندگی از بخش خصوصی و از یک شرکت، اپراتور اول گذرگاه خدمات عمومی دولت به ایراد سخنان خود پرداخت و اشاره نمود که ما مجوز اپراتوری خود را سال ۱۴۰۱ از سازمان فناوری اطلاعات ایران اخذ نمود و یک سال بعد بهره برداری از پروژه گذرگاه خدمات عمومی دولت "PGSB" را آغاز نمود. وی در ادامه به برخی از سرویس‌های ارائه شده از طریق این گذرگاه نظیر سرویس معاملات اعتباری قوه قضاییه، سرویس برات الکترونیکی، سرویس سفته الکترونیکی و سرویس استعلام مدرک تحصیلی که در تعامل با سازمان امور دانشجویان ایجاد شده است پرداخت و با اشاره به پیچیدگی‌ای تعامل با دستگاه‌های دولتی گفت تراکنش‌های ما امروز از مرز یک میلیون تراکنش در روز عبور کرده است، اما با این حال در اول راهیم و به کمک و همراهی بخش دولتی نیاز جدی داریم.

نشست تخصصی با موضوع فرصت‌ها و تهدید‌های قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی بخش دیگری از این رویداد بود که با حضور دکتر هادی ویسی (عضو هیات علمی دانشگاه تهران)، مهندس امیر موذنی (مدیر فنی پروژه پایگاه اطلاعات و مدارک تحصیلی کشور)، مهندس علی پرهام‌نیا (مدیر توسعه سامانه‌های وزارت آموزش و پرورش)، مهندس سید مجید اورعی (عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه ای) و مهندس مهدی‌رضا مهاجرانی (رئیس هیات مدیره شرکت فناوری اطلاعات ایرانیان) به نمایندگی از بخش خصوصی برگزار شد و در انتهای آن حاضرین در سالن سوالات خود را از اعضای نشست پرسیدند. 

لازم به ذکر است در حاشیه این رویداد که در محل صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری برگزار شده بود نمایشگاهی از دستاورد‌ها و توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، داده و هوش مصنوعی نیز برپا شد که مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفت.

در انتهای این رویداد طی مراسمی از تعدادی از شرکت‌های همکار در پروژه هوشمندسازی سازمان امور دانشجویان تقدیر و تشکر شد.