علی خضریان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در تشریح سفر هیأت پارلمانی جمهوری اسلامی ایران به جمهوری آذربایجان، گفت: این سفر به دعوت دولت آذربایجان از سازمان همکاری شانگهای جهت نظارت این سازمان بر انتخابات زودهنگام مجلس ملی این کشور انجام شد؛ و در حاشیه آن نیز نمایندگان مجالس کشور‌های عضو شانگهای پیرامون ظرفیت‌های پارلماسی برای ابتکار توسعه همگانی گفتگو کردند.

خضریان افزود: هیأت اعزامی از مجلس شورای اسلامی نیز در نشست با نمایندگان مجالس کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای با بر شمردن ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه انرژی، دفاعی و جغرافیای منحصر به فرد آن به عنوان چهارراه ترانزیت، بر نقش مجالس جهت تزریق نشاط جدید به این ساز و کار همکاری تأکید کردند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سیاست همسایگی مناسب و به دنبال آن ایجاد همگرایی منطقه‌ای بر اساس مدل و الگوی بومی همواره برای جمهوری اسلامی ایران امری مهم بوده که با گذشت زمان اهمیتی مضاعف یافته است، افزود: سیاست خارجی که جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کند مبتنی بر منطقه‌گرایی است و مفهومی که در قالب سیاست همسایگی مطرح شده به این موضوع توجه و اشاره دارد که باید در مرحله اول سیاست خارجی و روابط خودمان را با بازیگرانی گسترش دهیم که دارای قالب‌های ادراکی، فرهنگی و ساختاری نسبتاً مشترکی با ما هستند یا شکل بندی اقتصادی و سیاسی آنها می‌تواند با ما در وضعیت مکمل قرار بگیرد؛ بنابراین مسئله اصلی سیاست خارجی ایران در شرایط موجود بحث مربوط به گسترش سیاست همسایگی و منطقه‌گرایی است.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به رشد حدود ۴۰ درصدی حجم مبادلات میان کشور‌های ایران و آذربایجان در سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، گفت: در ۴ ماهه ابتدای امسال قریب به ۳۰۰ میلیون کیلوگرم کالا به ارزش نزدیک به ۲۴۲ میلیون دلار بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان مبادله شده است که می‌بایست با تسهیل مبادلات تجاری امکان رشد تبادلات در آینده نزدیک وجود دارد.

خضریان با اشاره به اهمیت پل جدید پایانه مرزی آستارا که موجب تسهیل در امور گمرکی و حمل بار و توسعه روابط تجاری و اقتصادی در منطقه به عنوان کریدور شمال به جنوب خواهد شد، گفت: متأسفانه باید گفت در حالی که روگذر مرزی آستارا معروف به پل آستاراچای در دی‌ماه سال ۱۴۰۲ با حضور مقامات عالی رتبه دو کشور ایران و آذربایجان به بهره برداری رسیده است، پس از گذشت چندین ماه به دلیل عدم آسفالت ریزی یک مسیر ۱۴۰۰ متری در داخل ایران و عدم نصب زیرساخت‌های گمرکی عملاً قابل بهره‌برداری مطلوب نیست؛ و با عنایت به اهمیت موضوع، علت این کم کاری‌ها از مسئولان وزارت راه و شهرسازی و همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پیگیری خواهد شد.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت تسریع احداث طرح گذرگاه ارس در مجاورت رودخانه ارس گفت: این طرح به عنوان کریدور راهبردی شرق به غرب با پل آقبند که بر روی رود ارس زده می‌شود، از کشور آذربایجان به سمت ایران پل احداث می‌شود و در مجاورت رودخانه ارس در خاک ایران از منطقه آقبند تا منطقه جلفا می‌بایست احداث جاده صورت بگیرد و ادامه مسیر مجدداً به خاک آذربایجان بر می‌گردد؛ و این پروژه یکی از گذرگاه‌های اصلی و راهبردی است که مورد درخواست هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان می‌باشد و ضروری است تکمیل این گذرگاه که به لحاظ امنیتی مانع مطرح شدن کریدور زنگزور به عنوان تهدیدی جدی برای صلح و ثبات منطقه، سرعت بیشتری پیدا کند.

خضریان افزود: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با توجه به اینکه سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مخالف هر تغییری در مرز‌های بین‌المللی کنونی است، نسبت به اقدامات وزارت راه و شهرسازی در تکمیل گذرگاه ارس به عنوان پایان دهنده به بهانه‌ها برای مطرح کردن گذرگاه زنگزور که مدتی است به کانون تنش در منطقه تبدیل شده است، با حساسیت بیشتری نظارت خواهد داشت.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیرامون بسته بودن مرز زمینی جهت سفر گردشگری مردم دو کشور از سوی جمهوری آذربایجان، گفت: برخی موضوعات فی‌مابین دولت‌های ایران و آذربایجان می‌بایست هر چه سریع‌تر از سوی مسئولان وزارت امور خارجه تعیین تکلیف شود و دیپلماسی پارلمانی نیز می‌تواند به حل و فصل آنها کمک کند که در صورت نیاز در نشست‌های آتی میان مجالس دو کشور نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت.

نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به تولید گاز میدان شاه دنیز آذربایجان در دریای خزر که شرکت ملی نفت ایران نیز با سهم ۱۰ درصدی یکی از سهامداران این میدان گازی است، گفت: پیشنهاداتی مبنی بر ساخت نیروگاه برای تولید برق در منطقه پارس آباد و یا سوآپ آن به ایران مطرح است که جهت بررسی با مسئولان وزارت نیرو و وزارت نفت گفتگو خواهیم کرد.

خضریان در پایان با بیان اینکه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز در مجموع از سیالیت کمتری نسبت به مناطق دیگر برخوردار است، افزود: نقش عوامل ساختاری و جبریت‌های ژئوپلوتیک در این منطقه موجب شده تا آزادی عمل کارگزاران برای تغییرات گسترده راهبردی در این منطقه محدودتر باشد. با این وجود، علائم تغییر در برخی از روند‌ها و ظهور روند‌های نوپدید سیاسی، امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی در منطقه قفقاز، از جمله تشدید رقابت قدرت‌های بزرگ در قفقاز به دلیل ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک خزر و قفقاز، ضرورت تغییرات راهبرد‌های سیاست خارجی ایران در این منطقه را اجتناب ناپذیر کرده است و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی این موضوع مهم را از وزارت امور خارجه پیگیری خواهد کرد.